Σχέδιο δράσης για το Πανεπιστήμιο του 2030

Το Ίδρυμα Μποδοσάκη παρουσίασε τη Δευτέρα 22 Νοεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα Banquet το Σχέδιο Δράσης για το Πανεπιστήμιο του 2030. Η εκδήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας 1821-2021.

Το Σχέδιο Δράσης εκπονήθηκε από την εξής Επιστημονική Επιτροπή:
• Βάσω Κιντη (Επικεφαλής Επιτροπής), Καθηγήτρια Φιλοσοφίας της Επιστήμης στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
• Βασιλική Γεωργιάδου, Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου
• Αχιλλέας Γραβάνης, Καθηγητής Φαρμακολογίας, Ιατρική Σχολή Παν/μίου Κρήτης & Ερευνητής ΙΜΒΒ- ΙΤΕ & Συνεργαζόμενος Καθηγητής Έρευνας, Κέντρο Ανάπτυξης Φαρμάκων, Παν/μισ Northeastern
• Μανώλης Δερμιτζάκης, Αντιπρόεδρος, Υπολογιστική Βιολογία, GlaxoSmithKline
• Ελευθερία Ζεγγίνη, Διευθύντρια του Ινστιτούτου μεταφραστικής γονιδιωματικής στο Helmholtz Zentrum Miinchen & Καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Technical University Munich
• Στάθης Καλύβας, Καθηγητής Πολιτική Επιστήμης, Έδρα Gladstone & Εταίρος του Κολλεγίου All Souls, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
Στην εκδήλωση, το Σχέδιο Δράσης συζητούν τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής σε πάνελ με κορυφαίους ακαδημαϊκούς.

Αποτελεί κοινό τόπο πως τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τις σύγχρονες εξελίξεις και να ανταποκριθούν στο έργο τους αποτελεσματικά. Από την άποψη αυτή, και παρά τις σημαντικές εξαιρέσεις, δεν είναι άστοχος ο χαρακτηρισμός της απόδοσής τους ως μη ικανοποιητικής. Με το παρόν κείμενο προτείνουμε μια σειρά από συγκεκριμένες και εφικτές προτάσεις, οι οποίες στοχεύουν στη βελτίωση της απόδοσής τους, έτσι ώστε να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της εποχής και τις ανάγκες της κοινωνίας. Οι προτάσεις αυτές βασίζονται στο τρίπτυχο αποτελεσματικότητα, αυτονομία και λογοδοσία. Τα ΑΕΙ πρέπει να γίνουν πιο αποτελεσματικά γιατί από την απόδοσή τους εξαρτάται η μελλοντική ανάπτυξη της χώρας και η ευημερία των επόμενων γενεών. Η αύξηση του βαθμού αυτονομίας τους θα επιτρέψει τη μεγιστοποίηση των συγκριτικών τους πλεονεκτημάτων με τρόπο άμεσο και ευέλικτο. Τα πανεπιστημιακά ιδρύματα είναι διακριτές οντότητες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και δεν πρέπει να υπόκεινται σε έναν και μοναδικό κεντρικό σχεδιασμό προκρούστειας λογικής. Τέλος, η λογοδοσία θα οδηγήσει στην επιβράβευση των επιτυχιών, τη διόρθωση των αστοχιών και τη μεγιστοποίηση της ωφέλειας που τα πανεπιστήμια παρέχουν στους χρήστες τους, καθώς και στον έλεγχο της χρήσης των δημόσιων πόρων που αποδίδονται σ’ αυτά. Η αξιολόγηση είναι το μέσον που συνδέει την αυτονομία με τη λογοδοσία, προσδίδοντάς της πραγματικό περιεχόμενο. Δίχως λογοδοσία, η αυτονομία μπορεί να οδηγήσει στην αυθαιρεσία και δίχως αυτονομία, η λογοδοσία δεν είναι παρά ένα γραφειοκρατικό εργαλείο επιτήρησης με ελάχιστο πραγματικό αντίκρισμα.