Sifnaiou Evrydiki
Genç Mehmet
Balta Εvangelia
Γλώσσα
Türkçe
Ημερομηνία
16/12/2014
Διάρκεια
93:06
Εκδήλωση
Sismanoglio Megaro konuşmalar
Χώρος
Sismanoglio Megaro, Istanbul
Διοργάνωση
Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη
Mehmet Genç: İstanbul’un Yağ İkmali
Özet
Osmanlı Devleti’nin başkenti olduğundan dolayı, İstanbul’un iaşesinin sağlanması hakkında titizlikle alınmış tedbirler söz konusuydu. Şehrin, saray, kapıkulu ordusu ve halk yığınlarından oluşan devasa nüfusu ihtiyaçlarını karşılamaktan aciz olduğu için iaşesi yakın çevresinden sağlanırdı. Merkezi hükümetin toplumsal ve siyasal düzeni sürdürmek için İstanbul’u bol ve ucuz ürünleri ile beslemek, merkezi hükümetin başlıca çabası ve kaygısı olmuştur. Bu nedenle merkezi yönetim ihracatı yasaklamak, fiyatları kontrol etmek ve imparatorluk dahilinde temel ihtiyaç mallarının dağıtımı için lisans verilmesi gibi politikalar benimseyerek tüketicilerin bol ve ucuz mal tedarik etmesine çalışırdı. Tahmin edileceği gibi bütün bu önlemler zeytinyağı ve sabun tedarikinde de uygulandığından yağ ve sabun üreticileri sık sık kendi ürünleri üzerinde devlet tarafından dayatılan tekelden şikayetçi olurlardı. Başkent’e yağ ve sabun gönderen İzmir, Girit, Midilli, Ayvalık, Cunda adaları, Kemer Edremit (Burhaniye), Kızılca Tuzla, Ayazmend (Altınova), Urla ile Marmara denizi kıyısındaki yerler vardı ve ürünleri deniz yoluyla İstanbul’a nakledilirdi. Arşiv verilerine göre yağ ve tedarik listesinin üstünde görünen bölgeler, miktar söz konusu olduğunda zaman zaman değişirdi. Bilindiği kadarıyla İstanbul'a verilen zeytinyağı miktarıyla ilgili olarak Girit, Midilli ve Aydın gibi üretim merkezleri ilk sırada yer almıştı.
Evrydiki Sifnaiou: Yağ ve Sabun Teknolojisi. Ege’nin İki Yakasında ‘Peripatetik’ Kültürel Değerler
Özet
Bu konuşmada Ege’nin iki yakasındaki zeytinyağı üretimindeki teknik bilgi aktarımına ve ortak üretim tekniklerine değineceğim. Ayrıca zeytin yetiştiriciliği, zeytinyağı damıtımı, sabun üretimi ve üretilen miktarın ticarileştirilmesi yöntemlerinde kıyıda yaşayan nüfusun sağladığı daimi bilgi akışını sunmaya çalışacağım. Bu sürecin Osmanlı’nın İmparatorluk döneminden 1920’lere dek uzanan bir dönemde Ege’nin iki yakasında da birleşik bir piyasanın varlığı tarafından geliştiği söylenebilir. Daimi gündelik iletişim ve girişimci uygulamalar sonucu oluşan bu teknik bilgi ortaklığı, ortak piyasanın tarihsel ya da politik unsurlardan dolayı ayrıldığı dönemde bile, kıyı şeridinde yaşayan ahali tarafından kullanılabilen ortak bir mirasın zımni bilgisinin ‘peripatetik / gezginci’ kültürel bagajı olarak tanımlanabilir. Kıyılardaki girişimciler, üçüncü ülkelere göç ettikleri zaman teknik bilgilerini ‘ihraç’ edebiliyor, deneyimlerine ve vasıflarına göre yeni işler yaratabiliyorlardı.
Evrydiki Sifnaiou (Sifneos), tarihçi ve Yunanistan Milli Araştırma Enstitüsü Tarihsel Araştırmalar Enstitüsü Araştırmalar yöneticisidir. Doktorasını Paris École des Hautes Études en Sciences Sociales’de tamamlamıştır. Çalışmaları Doğu Akdeniz bölgesinin ekonomik ve sosyal tarihine ve Yunan diasporasının tarihine odaklanmaktadır. İşletme ve endüstri arşivleri yönetiminde deneyimlidir. Maddi kültür müzelerinde tarihsel küratörlük yapmıştır (2006’da Midilli’deki Endüstriyel Zeytinyağı Üretimi Müzesi’nde ve şair Odysseas Elytis’in ailesine ait olan Papados Zeytin-Baskı Müzesi’nde araştırma yöneticiliği). ‟19. ve 20. Yüzyıllarda Karadeniz ve Azak denizinde Yunan Girişimciler” ve ‟19. ve 20. Yüzyıllarda Yunanistan’da zeytinyağı ve sabun endüstrisi” başlıklı projelerin yürütücüsüdür.
Kitapları: George Koumbas’ın Günlüğü (1871-1891). Romanya’da Yunan Tüccarlar [Yunanca], Çağdaş Yunan Araştırmaları Enstitüsü / YMAE, Atina 2013; Azak Denizinde Yunan Tüccarlar. Aile İşletmelerinin Gücü ve Sınırları [Yunanca] ÇYAE / YMAE, Atina 2009; Lesvos’ta Sabun Üretimi. Bir Hatıra. Livanis Publications, Atina 2002 (N. Sifounakis & L. Koutsouridis ile birlikte); Lesvos. Ekonomik ve Toplumsal Tarih (1840-1912) [Yunanca], Trohalia Publications, Atina, 1996.
Mehmet Genç Artvin'in Arhavi ilçesinde doğdu. İstanbul'da Haydarpaşa Lisesi'ni 1953'te, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve İktisat Bölümü'nü 1958'de bitirdi. Kısa bir sure Ankara Valiliği'nde maiyet memurluğu ve Şereflikoçhisar kazasında kaymakam vekilliği yaptı. 1960 yılında girdiği İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Türk İktisat Tarihi Enstitüsü'nde "İktisat Tarihi" asistanı olarak Ömer Lütfü Barkan'nın yanında çalıştı. Aynı enstitüde 1965'ten 1982 yılına kadar "İktisat Tarihi Uzmanı" olarak çalıştı. 1983 yılında Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi'nde "İktisat Tarihi" ve "Tarih Metodolojisi" dersleri vermeye başladı. 1973'ten itibaren "Osmanlı İktisat Tarihi" alanında birçok yerli ve yabancı birçok seminere ve toplantıya katıldı. 1985-1988 yılları arasında TRT'de danışman olarak çalıştı ve burada birçok kültür ve bilim sohbetleri yaptı. 1985 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'de Yüksek Lisans ve Doktora öğrencilerine Tarih ve Sosyal Bilimler dersleri veren Genç, 2002'de bu okuldan yılında emekli oldu. 1996 yılında İstanbul Üniversitesi "Genel Sosyoloji" ve "Metedoloji" alanında "Doktora Şeref Ünvanı"'na sahip oldu. Halen İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih Bölümü'de ve İstanbul Teknik Üniversitesi Toplum Bilimleri Bölümü'nde "Osmanlı İktisat Tarihi" dersleri vermektedir.
Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Yunanca yayımlanmış çok sayıda makale yazmıştır. 2000 yılında, tebliğ ve makalelerinin önemli bir bölümü bazı ilavelerle “Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi” adlı kitabında yayımlamış ve bu kitap ile "Türkiye Yazarlar Birliği" tarafından Fikir Dalında ödüle layık görülmüştür. 2001 yılında aynı kitap ile "Aydın Doğan Vakfı" özel ödülünü almaya hak kazamıştır.
Εvangelia Balta was born in Kavala in 1955. She studied in the History Department of the Aristotle University of Thessaloniki (1973-1977) and, thanks to a scholarship from the Alexandros S. Onassis Public Benefit Foundation, went on to study at the Sorbonne (Paris I-Sorbonne) and the Ecole Pratique des Hautes Etudes IV Section in Paris (1980-1983). She received her doctorate in Ottoman History in 1983. She worked in the Historical Archive of Macedonia (Thessaloniki, 1979), at the Centre for Asia Minor Studies (1978, 1984-1987) and taught at the Ionian University during the first two years after its foundation (Corfu, 1985-1987). Since 1987 she has worked at the National Hellenic Foundation for Scientific Research.
Her interests revolve around subjects related to economic and social history during the Ottoman period, as well on the history of Hellenism in Asia Minor. In addition to her commitment to various programs at the National Hellenic Research Foundation, she has also served as a scholarly advisor for the Museum of the Olive and Greek Olive Oil in Sparta, the Museum of Industrial Olive-Oil Production in Lesvos, and the Museums of Wine at the Ktima Hatzimichalis and the Ktima Gerovassiliou (Epanomi). She was academic supervisor for the restoration of the Kayakapi neighborhood (Project Kayakapı) in Ürgüp, Turkey (2003-2008). She has been invited to teach seminars for groups of graduate students by universities in Greece and abroad. Since 2011 she has taught at the Intensive Ottoman and Turkish Summer School held by Harvard University's Department of Near Eastern Languages and Civilizations (Cunda Adası-Ayvalik). She is a founding member of the planning committee of ΟΙΝΟΝ ΙΣΤΟΡΩ (History of Wine), a scholarly group which has organized seven conferences on subjects related to wine and wine production (2000-2008). Since 2008 she has organized Ιnternational Conferences on Karamanlidika Studies. She is a member of editorial committees in historical journals in both Greece and Turkey.