Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Εισαγωγικές παρατηρήσεις σε μια ταραγμένη δεκαετία. Πηγές και ερωτήματα

Καραμανωλάκης Βαγγέλης, Κάπολα Άντα, Ιορδανίδου Πολίνα

26 Φεβρουαρίου 2016

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 57:58 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1858
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) σε συνεργασία με  το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ) διοργανώνουν  ένα νέο κύκλο σεμιναρίων με θέμα Η ταραγμένη δεκαετία του 1940. Πολιτικές διαστάσεις και κοινωνικές εξελίξεις που απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης. Στα δώδεκα σεμινάρια του κύκλου θα επιχειρηθούν κριτικές προσεγγίσεις και αποτιμήσεις των πλέον κρίσιμων γεγονότων της περιόδου, με εισηγήσεις επιστημόνων, καθηγητών πανεπιστημίου εγνωσμένου κύρους και εξειδίκευσης. Στο σεμινάριο θα διδάξουν οι: Τασούλα Βερβενιώτη, Πολυμέρης Βόγλης, Ανδρέας Δεληβορριάς, Πολίνα Ιορδανίδου, Άντα Κάπολα, Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Γιώργος Κόκκινος, Γιώργος Κουκουλές, Ηλίας Νικολακόπουλος, Προκόπης Παπαστράτης, Σωτήρης Ριζάς, Τάσος Σακελλαρόπουλος, Γιάννης Σκαλιδάκης και Βαγγέλης Χατζηβασιλείου.

Στην εισαγωγική  ομιλία  θα τεθούν οι άξονες  οι οποίοι διατρέχουν το σεμινάριο, επιμένοντας σε μια σειρά από  ζητήματα αναφορικά με τη δεκαετία του 1940: τα χρονικά όρια, οι συνέχειες και οι ασυνέχειες με την ελληνική ιστορία, το διεθνές περιβάλλον, οι κύριες θεματικές, οι ιστοριογραφικές προσεγγίσεις. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στο ζήτημα των πηγών μέσα αφενός από το παράδειγμα των σχετικών αρχειακών συλλογών των ΑΣΚΙ και ιδιαίτερα του αρχείου του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ και αφετέρου της βιβλιοθήκης των ΑΣΚΙ και ιδιαίτερα του παράνομου αντιστασιακού τύπου, αναδεικνύοντας τις δυνατότητες αλλά και τα όρια των προσεγγίσεων τους.

Καραμανωλάκης Βαγγέλης Ιστορικός - Αναπληρωτής Καθηγητής Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ

O Βαγγέλης Καραμανωλάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1965. Αποφοίτησε από τη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και εργάστηκε στη δημοτική εκπαίδευση για μια πενταετία. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας (ΕΚΠΑ) και πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στην Αθήνα και στη Βιέννη. Το 2006 αναγορεύθηκε διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1996 εργάστηκε στα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) έως το 2008, όταν εκλέχθηκε λέκτορας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας (ΕΚΠΑ). Σήμερα είναι Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου των ΑΣΚΙ. Υπήρξε για μια δεκαετία (1999-2009) συνεργάτης στην κριτική ιστορικών βιβλίων στην εφ. Ελευθεροτυπία. Εχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ενώ σήμερα είναι αναπληρωτής καθηγητής Θεωρίας και Ιστορίας της Ιστοριογραφίας και πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ιστορικού Αρχείου του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Βιβλία: H συγκρότηση της ιστορικής επιστήμης και η διδασκαλία της Iστορίας στο Πανεπιστήμιο Aθηνών (1837-1932), Αθήνα 2006, Κώστας Γαβρόγλου, Β. Καραμανωλάκης, Χάιδω Μπάρκουλα, Το Πανεπιστήμιο Αθηνών και η ιστορία του 1837-1937, Ηράκλειο, 2014 και Το ανεπιθύμητο παρελθόν. Οι φάκελοι κοινωνικών φρονημάτων στον 20ό αιώνα και η καταστροφή τους, Αθήνα 2019 (βραβείο Ακαδημίας Αθηνών). Έχει επιμεληθεί τόμους αναφορικά με την επτάχρονη δικτατορία (1967-1974), τις ιστορικές διαδρομές της ελληνικής νεολαίας στον 20ό αιώνα τις σχέσεις της ελληνικής με τη γαλλική ιστοριογραφία, τη δεκαετία του ‘40, τη σύντομη Μεταπολίτευση (1974-1975), την εννοιοδότηση των συλλογικών προσδιορισμών: Έλλην-Ρωμιός-Γραικός κ.ά.

Κάπολα Άντα Αρχειονόμος, ΑΣΚΙ
Η Άντα Κάπολα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1973. Αποφοίτησε από το Τμήμα Ιστορίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου το 1996. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Συμμετείχε σε ερευνητικά προγράμματα των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, του Ιστορικού Αρχείου Ελληνικής Νεολαίας (ΙΑΕΝ) και του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ). Είναι μέλος των ΑΣΚΙ και της Ελληνικής Αρχειακής Εταιρείας. Εργάζεται στα ΑΣΚΙ ως αρχειονόμος.
Ιορδανίδου Πολίνα Βιβλιοθηκονόμος, ΑΣΚΙ

Η Πολίνα Ιορδανίδου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1974. Σπούδασε στη Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας, Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας. Έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα από το Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας. Εργάζεται στα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας ως βιβλιοθηκονόμος. Έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα με κύρια ασχολία την καταλογογράφηση, ταξινόμηση και δημιουργία καταλόγων καθώς και αποδελτιώσεις και χαρακτηρισμό εγγράφων. Έχει εργαστεί σε ιδιωτικές βιβλιοθήκες για την δημιουργία καταλόγων, ευρετηρίων και ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων.  Είναι μέλος των ΑΣΚΙ, της Ελληνικής Αρχειακής Εταιρείας και της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων.

Βόγλης Πολυμέρης, Η αδύνατη επανάσταση. Η κοινωνική δυναμική του εμφυλίου πολέμου, Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2014
 
Βόγλης Πολυμέρης, Τσιλάγα Φ., Χανδρινός Ι. Χαραλαμπίδης Μ. (επιμ.), Η Εποχή των Ρήξεων. Η ελληνική κοινωνία στη δεκαετία του 1940, Επίκεντρο Θεσσαλονίκη, 2012
 
Γιανουλόπουλος Γ., Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Ελληνική και Ευρωπαϊκή Ιστορία (1945-1963),  Παπαζήσης, Αθήνα, 1992
 
Γουντχάουζ, Κρ., Το Μήλο της Έριδος. Η ελληνική αντίσταση και η πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων, Εξάντας,  Αθήνα, 1976
 
Ελεφάντης Α., Μας πήραν την Αθήνα… Ξαναδιαβάζοντας την Ιστορία 1941-50, Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2002
 
Ηλιού Φίλιππος, Ο Ελληνικός εμφύλιος πόλεμος. Η εμπλοκή του ΚΚΕ, Θεμέλιο, Αθήνα, 2004
 
Ιατρίδης Γιάννης (επιμ.), Η Ελλάδα στη Δεκαετία 1940-1950, Τόμος Α΄  Ένα Έθνος σε Κρίση και Τόμος Β΄  Χ. Φλαϊσερ, Σ. Μπόουμαν (επιμ.) Βιβλιογραφικός Οδηγός, Θεμέλιο,  Αθήνα, 1984 
 
Κλόουζ Ντ. (επιμ.), Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος.  Μελέτες για την πόλωση, Φιλίστωρ,  Αθήνα, 1997
 
Μαζάουερ Μ., Στην Ελλάδα του Χίτλερ. Η Εμπειρία της Κατοχής, Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 1994
 
Μαργαρίτης Γ., Ιστορία του Εμφυλίου Πολέμου, Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2000
 
Σβορώνος Νίκος, Φλάϊσερ Χάγκεν (επιμ.),  Η Ελλάδα 1936-44. Δικτατορία  Κατοχή  Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ΑΤΕ,  Αθήνα, 1989
 
Φλάισερ Χ., Η Ελλάδα ’36-49. Από την Δικτατορία στον Εμφύλιο. Τομές και Συνέχειες, Καστανιώτης, Αθήνα, 2003  
 
Χατζηιωσήφ Χ. (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα, τόμοι  Γ1 – Γ2: Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή-Αντίσταση 1940-1945 και Δ1-Δ2: Ανασυγκρότηση – Εμφύλιος – Παλινόρθωση 1945 – 1952,  Βιβλιόραμα  Αθήνα, 2007, 2009.

Σχετικές ομιλίες