Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Γλώσσα - Χώρος - Κίνηση

Ευδοκιμίδης Γιάννης

19 Μαΐου 2012

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 48:08 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1695
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Η μελέτη του χώρου στις Νευροεπιστήμες επικεντρώνεται στο πολύ βασικό ερώτημα: «πού είναι το Χ αντικείμενο». Η απάντηση στο ερώτημα αυτό μπορεί να δοθεί με δύο τρόπους, αφ’ ενός μεν αισθητικο-κινητικά, δηλαδή με τρόπο δεικτικό, αφ’ ετέρου δε λεκτικά, δηλαδή περιγραφικά. Μπορώ δηλαδή να κινηθώ προς το αντικείμενο ή απλά να δείξω τη θέση του αλλά μπορώ επίσης και να περιγράψω λεκτικά το που βρίσκεται. Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στο σύστημα Αντίληψη-Κίνηση και στο σύστημα Αντίληψη-Λόγος;

Παρουσιάζουμε τα δεδομένα από ένα πείραμα στο οποίο η θέση ενός αντικειμένου έπρεπε να εντοπισθεί είτε με «κινητικό» τρόπο είτε να περιγραφεί λεκτικά. Στη «κινητική» εκδοχή τα άτομα σκόπευε ένα στόχο χειριζόμενος ένα «δείκτη» (ένα είδος pointer). Η κινητική αυτή συμπεριφορά αντιστοιχεί στις κλασικές μελέτες κατάδειξη (reaching movements). Στην λεκτική εκδοχή τα ίδια άτομα έπρεπε να περιγράψουν με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια τη θέση του στόχου χωρίς να χρησιμοποιήσουν όμως μετρικά στοιχεία όπως μοίρες, τις ώρες του ρολογιού κλπ.

Τα δύο συστήματα παρουσιάζουν κάποιες ομοιότητες αλλά και διαφορές. Π.χ. οι κινήσεις ήταν πολύ εύστοχες στις cardinal διευθύνσεις (οριζόντια-κάθετα). Σε αυτές τις διευθύνσεις η λεκτική περιγραφή ήταν σχεδόν μονολεκτική («πάνω», «κάτω» κλπ). Αντίθετα,  για τις ενδιάμεσες θέσεις του χώρου όπου η κίνηση είναι λιγότερο ακριβής και που δεν έχουν όνομα και η περιγραφή γίνεται περιφραστικά, με μεγάλο αριθμό λέξεων.

Η ιεραρχία και η δομή της απάντησης παρουσιάζει επίσης κάποιες ισομορφίες. Κινητικά, η απάντηση οργανώνεται σε δύο φάσεις, την αρχική (η φάση της μεταφοράς) και τη τελική στην οποία και διαμορφώνεται και το λεπτό κινητικό πρόγραμμα. Αντίστοιχα και η λεκτική περιγραφή ακολουθεί κάποιους κανόνες προσλαμβάνοντας το χώρο με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε η σειρά των τοπικών επιρρημάτων «πάνω/κάτω» και «δεξιά/αριστερά» να αντιστοιχεί και να αντανακλά σαφώς όρια στο χώρο (boundaries, categories).

Τέλος το προσωδιακό περιεχόμενο της λεκτικής απάντησης δεν φαίνεται να αντηχεί τη προτιμησιακή οργάνωση του κινητικού χώρου. Ο αριθμός των παύσεων και οι δισταγμοί δεν συνδιακυμαίνονται με τη θέση του στόχου και με την ευστοχία της κινητική απάντησης.

Συνολικά, το σύστημα Αντίληψη-Κίνηση φαίνεται να παρουσιάζει κάποιες ισομορφίες με το σύστημα Αντίληψη-Λόγος, ισομορφίες που πιθανόν υποδηλώνουν κάποια βαθύτερη «συγγένεια» των δύο αυτών συστημάτων.

Ευδοκιμίδης Γιάννης Νευρολόγος - Ψυχίατρος

Γεννήθηκε στον Πειραιά (1950). Απόφοιτος της Ιωνιδείου Προτύπου Σχολής. Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Καποδιστριακού (1974). Ειδικός Νευρολόγος Ψυχίατρος (1980). Βοηθός Νευροφυσιολογικού εργαστηρίου της Πανεπιστημιακής Νευρολογικής Κλινικής (1980-1982) και στη συνέχεια διήλθε όλες τις Ακαδημαϊκές βαθμίδες και το 2014 εξελέγη Καθηγητής Νευρολογίας και Διευθυντής της Πανεπιστημιακής Νευρολογικής Κλινικής. το διάστημα 1981-1985 ήταν μέλος του ΔΣ του Πανελληνίου Ιατρικού συλλόγου και μέλος της Ευρωπαϊκής επιτροπής των ιατρών. Το διάστημα 2008-2009 ήταν εκπρόσωπος της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρείας στο European Board of Neurology. Το διάστημα 2012-2014 ήταν Διοικητής της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας Πειραιώς και νήσων. Αφυπηρέτησε το 2017. Το συγγραφικό του έργο αντανακλάται σε άνω των 150 μελετών και σειρά βιβλίων.

Σχετικές ομιλίες