Η Αρχαία Ολυμπιακή Παράδοση και η παιδευτική της διάσταση σήμερα: ο ρόλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας

Η ημερίδα με θέμα “Αγώνες Σώματος και Πνεύματος” αποτελεί μέρος του προγράμματος ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, με το πρώτο συνέδριο του οποίου εγκαινιάστηκε η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση τον Νοέμβριο του 2010. Αποτελεί επίσης μέρος των δράσεων του ΕΣΠΑ με γενικό τίτλο ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ.

Οι Διάλογοι των Αθηνών εξαρχής επικεντρώθηκαν σε θέματα που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο υιοθετώντας διαχρονική προσέγγιση και διεπιστημονική οπτική. Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά στοιχεία είναι εμφανή και στο δομικό περιεχόμενο των παρουσιάσεων που έριξαν φως στις διάφορες θεματικές ενότητες των αγώνων. Το θέμα προσέγγισαν διακεκριμένες προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών από μία διαχρονική και διεπιστημονική οπτική εστιάζοντας σε αγώνες αθλητικούς, ποιητικούς, λογοτεχνικούς, μουσικούς και φτάνοντας μέχρι τους σύγχρονους Μαραθώνιους.

Ενδιαφέρον παρουσίασε η τελικά κοινώς αποδεκτή υπόθεση εργασίας για τη σωματικότητα του πνευματικού αγώνα και την πνευματικότητα του σωματικού. Από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας οι αγώνες προϋποθέτουν τον άλλον, την κοινότητα, την άμιλλα τον συναγωνισμό, τον διαγωνισμό που στην αρνητική του μορφή γίνεται κακώς εννοούμενος ανταγωνισμός.

Με την ηθική διάσταση του αγώνα και του ευ αγωνίζεσθαι ασχολήθηκαν κάποιοι από τους ομιλητές, καταθέτοντας ο καθένας τον προβληματισμό της επιστήμης του, αλλά και της προσωπικής του προσέγγισης. Μακριά από κάθε εξιδανίκευση του παρελθόντος, ανακοινώσεις που εστίασαν στους αρχαίους αγώνες κατέδειξαν και την αρνητική πλευρά αθλημάτων (όπως το παγκρατίων και η πυγμαχία διασυνδέονται με το μίασμα καθώς προκαλούν αιματοχυσία) αλλά και αθλητών, κάποιοι από τους οποίους θεώρησαν τη νίκη αυτοσκοπό ακυρώνοντας με τον τρόπο αυτό το βαθύτερο νόημα του αγώνα. Κοινωνικές προσεγγίσεις του ρόλου του αθλητισμού στην αρχαιότητα, τους μέσους, αλλά και νεώτερους χρόνους, δείχνουν βαθύτερες ανθρωπολογικές αντιλήψεις που χαρακτηρίζουν τις διάφορες ιστορικές περιόδους.

Τέλος, η σύγχρονη αντίληψη του αγώνα τον συνδέει αφενός με τον επαγγελματισμό των αθλητικών διοργανώσεων, αφετέρου όμως τον συνδέει με την ευγένεια του εθελοντισμού, της κοινωνικής συμμετοχικότητας, της σωτήριας διεξόδου από περιοριστικές συνθήκες καθημερινής ζωής.

Με το αποτύπωμα των αγώνων στα 35 μιλιμέτρ, τους Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού που ίδρυσε ο Μάνος Χατζιδάκις, τη μαρτυρία σημερινών Μαραθωνοδρόμων και τις προσπάθειες για τη διάδοση του πνεύματος του Ολυμπισμού κλείνει άλλος ένας κύκλος των Διαλόγων των Αθηνών παραδίδοντας τη σκυτάλη του ευαίσθητου προβληματισμού για το χθες και το σήμερα στο μέλλον.

Τον επιστημονικό συντονισμό της ημερίδας είχε η Δρ Νίκη Τσιρώνη, ερευνήτρια του ΕΙΕ και εταίρος του Πανεπιστήμιου του Harvard και το συντονισμό των ομιλητών ο καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής των Διαλόγων των Αθηνών, ο οποίος στην εισαγωγική του ομιλία αναφέρθηκε στους στόχους της εκδήλωσης.