Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Τέχνη, Ελευθερία, Λογοκρισία - Μέρος 3ο: Επικίνδυνες ιδέες

Salem Ould M. Lemine, Wetzel Daniel, Δημητρακοπούλου Πηγή, Χριστόπουλος Δημήτρης, Κανέλλης Ηλίας

8 Μαρτίου 2016

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 79:35 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 684
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Στην ανάρτηση αυτή, οι ομιλίες δημοσιεύονται στην ελληνική γλώσσα, είτε στην ελληνική πρωτότυπη εκφορά τους είτε με παράλληλη μετάφραση από τα αγγλικά στα ελληνικά.

Αν θέλετε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση  με τις ομιλίες δημοσιευμένες στην αγγλική γλώσσα, πατήστε εδώ.
 


Τέχνη, Ελευθερία, Λογοκρισία (Ημερίδα στη Στέγη)

Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και η Γενική Γραμματεία Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων συνδιοργάνωσαν δημόσια συζήτηση για την ελευθερία έκφρασης στις τέχνες.

Για άλλη μία φορά σε όλο τον κόσμο, αλλά και στην Ευρώπη, γινόμαστε μάρτυρες μιας «σκλήρυνσης» της στάσης απέναντι στην καλλιτεχνική ελευθερία. Άλλοτε αφορμή είναι ένα «άσεμνο» ή «βλάσφημο» έργο, άλλοτε αφορά το πολιτικό περιεχόμενο παραστάσεων, ταινιών ή άλλων έργων τέχνης. Μήπως η πολιτική ορθότητα έχει φτάσει να οδηγεί σε αυτολογοκρισία; Είναι επικίνδυνο να ενσωματώνονται ακραίες ιδέες ή δηλώσεις σε ταινίες, θεατρικά έργα και εικαστικές εγκαταστάσεις; Μήπως κάποιοι ταυτίζουν καταχρηστικά το έργο τέχνης με τις ιδέες ή τις εικόνες που ενσωματώνει ως υλικό; Μήπως αδυνατούν να κατανοήσουν την απόσταση που χωρίζει το έργο τέχνης από τη δήλωση ιδεολογικής τοποθέτησης; Μήπως η διαρκής επίκληση της ατομικής ευθύνης του καλλιτέχνη μπορεί να οδηγεί σε αυτο-λογοκρισία; Πώς και από ποιον τίθενται εντέλει τα όρια στην ελευθερία της έκφρασης;

Τα ζητήματα αυτά έχουν έρθει (ξανά) στο προσκήνιο πρόσφατα, τόσο στην Ελλάδα όσο και αλλού. Γι’ αυτό, διοργανώθηκε μια δημόσια συζήτηση – σε 4 μέρη - με θέμα «Τέχνη, Ελευθερία, Λογοκρισία», στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, κατά τη διάρκεια της οποίας προσεγγίστηκαν αυτά τα ζητήματα σε εθνικό επίπεδο, αλλά και μέσα από μια διεθνή οπτική.

Τη συζήτηση συνδιοργάνωσαν η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και η Γενική Γραμματεία Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Επιμέλεια: Χρήστος Καρράς, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Κωστής Παπαϊωάννου

Η ημερίδα με τίτλο “Τέχνη, Ελευθερία, Λογοκρισία”, αποτελείται από τέσσερα μέρη, τα οποία δημοσιεύονται στο Blod χωριστά:

1. Λόγος περί ελευθερίας

Συντονισμός:
Κωστής Παπαϊωάννου: Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Ομιλητές:
Vicky Baker: Αρχισυντάκτρια του περιοδικού Indexon Censorship
Νίκος K. Αλιβιζάτος: Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών
John Ralston Saul: Πρόεδρος της PEN International (2009-2015)

2.  Ιερά και όσια

Συντονισμός:
Ξένια Κουναλάκη: Αρχισυντάκτρια διεθνών ειδήσεων και αρθρογράφος στην εφημερίδα Καθημερινή

Ομιλητές:
Kris Verdonck: Καλλιτέχνης που δραστηριοποιείται στη μεταβατική ζώνη μεταξύ εικαστικών τεχνών και θεάτρου, μεταξύ εγκαταστάσεων και περφόρμανς, μεταξύ χορού και αρχιτεκτονικής. Παρουσίασε το έργο του, Stills, στο πλαίσιο του 2ου Fast Forward Festival της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών, το 2015.
Σταύρος Ζουμπουλάκης: Συγγραφέας, Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος
Χρήστος Γραμματίδης: Δικηγόρος

3. Επικίνδυνες ιδέες

Συντονισμός:
Ηλίας Κανέλλης: Δημοσιογράφος, εκδότης του περιοδικού TheBooks’ Journal

Ομιλητές:
Lemine Ould M. Salem: Συν-σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ Salafistes
Daniel Wetzel: Συνιδρυτής της θεατρικής ομάδας Rimini Protokoll (μαγνητοσκοπημένη δήλωση σε βίντεο)
Πηγή Δημητρακοπούλου: Σκηνοθέτης
Δημήτρης Χριστόπουλος: Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

4. Η βουή του πλήθους

Συντονισμός:
Κωστής Παπαϊωάννου: Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

Ομιλητές:
Χρήστος Χωμενίδης: Συγγραφέας
Caroline Fourest: Φεμινίστρια συγγραφέας, σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, δημοσιογράφος, ραδιοφωνική παραγωγός στο FranceCulture και εκδότρια του περιοδικού ProChoix
Κώστας Κωστάκος (Old Boy): Blogger
  

Salem Ould M. Lemine Σκηνοθέτης
O Λεμίν Ουλντ Μοχάμεντ Σαλέμ έχεικάνει σπουδές Δημοσίου Δικαίου, Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων. Ξεκίνησε να δημοσιογραφεί στη γαλλόφωνη μαροκινή εφημερίδα Al Bayane. Στη συνέχεια, έγινε ανταποκριτής της γαλλικής υπηρεσίας του BBC στο Παρίσι, καθώς και συνεργάτης των εφημερίδων Libération και L'Humanité και του ελβετικού ραδιοτηλεοπτικού δικτύου Radio suisse romande. Το 2015 εργάστηκεως ανταποκριτής στην Αφρική για τις εφημερίδες Tribune de Genève, Le Soir, Le Temps και Sud Ouest. Το 2007, σε ένα ρεπορτάζ του που δημοσιεύτηκε στη Libération, αποκάλυψε την ύπαρξη ενός μυστικού αντιτρομοκρατικού κέντρου κράτησης της CIA στην πόλη Ουαλάτα της Μαυριτανίας. Το 2012, την εποχή του πολέμου στο Μάλι, πήρε άδεια από τους τζιχαντιστές για να μεταβεί στις πόλεις Γκάο και Τιμπουκτού, που έλεγχαν οι σαλαφιστικές οργανώσεις Ansar Dine, MUJAO και AQMI. Μέρος του υλικού που κινηματογράφησε, από τον Αύγουστο μέχρι το Νοέμβριο, χρησιμοποιήθηκεστη συνέχεια στο ντοκιμαντέρ Salafistes, που σκηνοθέτησε από κοινού με τον François Margolin και το οποίο κυκλοφόρησετον Ιανουάριο του 2016.

Wetzel Daniel Mέλος ομάδας καλλιτεχνών Rimini Protokoll

Ο Daniel Wetzel γεννήθηκε στην Κωστάντζα της Γερμανίας το 1969. Είναι μέλος των Rimini Protokoll, μιας ομάδας τριών καλλιτεχνών που δημιουργούν παραστάσεις βασισμένες στην έρευνα. Πολύ συχνά, αυτές οι παραστάσεις βασίζονται σε καθημερινούς ανθρώπους και αντλούν έμπνευση από τις εμπειρίες και τα επαγγέλματά τους. Στην Ελλάδα ο Daniel Wetzel έχει παρουσιάσει τα πρότζεκτ των Rimini Protokoll «Hot Spots–ΗΜΟΥΝ ΕΔΩ» σε συνεργασία με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό το 2004 στο Θησείον, Ένα θέατρο για τις Τέχνες, «Call Cutta in a Box» στο BIOS και «Προμηθέας στην Αθήνα» στο Φεστιβάλ Αθηνών του 2010. Η ομάδα του έχει τιμηθεί για το σύνολο του έργου της με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου στη Θεσσαλονίκη (κατηγορία «Νέες Πραγματικότητες»), καθώς και με το γερμανικό θεατρικό βραβείο «Der Faust» και το 2011 με το Silver Lion της Θεατρικής Μπιενάλε της Βενετίας. Με τον Helgard Haug, ο Daniel Wetzel έχει πάρει πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων και εκείνο για την καλύτερη διεθνή φιλοξενούμενη παράσταση στην Κορέα και στην Ιαπωνία.

Δημητρακοπούλου Πηγή Σκηνοθέτης

Η Πηγή Δημητρακοπούλου είναι σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Έχει σκηνοθετήσει, μεταξύ άλλων, τις τηλεοπτικές σειρές "Η Αίθουσα του θρόνου" (1998),  "Δύο μέρες μόνο" (2005) και "To 10" (2007) - από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Μ. Καραγάτση-, καθώς και ντοκιμαντέρ, αλλά και θεατρικές παραστάσεις. Στις αρχές του 2016, έγραψε και σκηνοθέτησε στο Εθνικό Θέατρο την παράσταση "Η ισσορροπία του Nash".

Χριστόπουλος Δημήτρης Κοσμήτορας Σχολής Πολιτικών Επιστημών - Καθηγητής Πολιτειολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Γεννήθηκε το 1969 στην Αθήνα με καταγωγή από την Πελασγία Φθιώτιδος. Είναι παντρεμένος με τη δημοσιογράφο Μαριλένα Κατσίμη και έχουν τρία παιδιά: τον Γιώργο (2000), την Κατερίνα (2002) και τη Μάγια (2006). Με σπουδές νομικής, πολιτικών επιστημών και θεωρίας του δικαίου στην Ελλάδα (Κομοτηνή), τη Γαλλία (Στρασβούργο, Αμιένη) και το Βέλγιο (Βρυξέλλες) απέκτησε, από το 1992 ως το 1999, εργασιακή εμπειρία στο Συμβούλιο της Ευρώπης, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη στην Αλβανία και Βοσνία–Ερζεγοβίνη ως διευθύνων περιφερειακού γραφείου στο Brcko. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα εργάστηκε ως ειδικός επιστήμονας στο Συνήγορο του Πολίτη (1999-2003) και στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (2000-2002).

Η συνεργασία του με το Συνήγορο του Πολίτη συνεχίστηκε με την ιδιότητα του συντονιστή του Προγράμματος «Ευνομία» υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης και στόχο τη στήριξη και παροχή τεχνογνωσίας σε ομόλογους θεσμούς σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και του Καυκάσου (2000-2009). Από το 2009 ως το 2011, διευθύνων ευρωπαϊκού consortium διδυμοποίησης του Έλληνα, του Ολλανδού και του Σλοβένου Συνήγορο υπό την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το νεοπαγή Σέρβο ομόλογο θεσμό.

Από το 2000 διδάσκει στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, όπου εκλέχτηκε λέκτορας το 2003 και επίκουρος καθηγητής το 2008 με γνωστικό αντικείμενο «Συγκριτική Πολιτική: Ευρώπη-Μειονότητες». Το 2012 εξελέγη στην βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή και το 2018 έγινε τακτικός καθηγητής. Διδάσκει «Εισαγωγή στην ευρωπαϊκή θεωρία του κράτους και του δικαίου» στους φοιτητές β’ εξαμήνου και ως μαθήματα ελεύθερης επιλογής στο προπτυχιακό: «Μειονότητες στην Ευρώπη», «Ιδιότητα του πολίτη και μετανάστευση» και «Τέχνη, ελευθερία και λογοκρισία». Στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών διδάσκει από το 2006 το μάθημα «Μειονότητες στη νεωτερικότητα». Σε προγενέστερη περίοδο, το μάθημα είχε διδαχθεί για τρία χρόνια και στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία» του Πανεπιστημίου Αθηνών ενώ ξαναδιδάσκεται το 2012 και 13. Παράλληλα, έχει διδάξει ως επισκέπτης σε πανεπιστήμια και ινστιτούτα εκτός Ελλάδας, όπως στο Πανεπιστήμιο του Essex (Η.Β.), του Βοσπόρου (Τουρκία), Αμιένης (Γαλλία), Columbia (U.S.A), Javaskyla (Φινλανδία). Το χειμερινό εξάμηνο του 2009-2010 στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής του άδειας δίδαξε στο Ινστιτούτο Κοινωνικής Θεωρίας και Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου (Σερβία).

Πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου από το 2003, και μέλος της Ένωσης από το 1996. Από το 2011 αντιπρόεδρος του συμβουλίου. Η Ένωση είναι η παλαιότερη και μεγαλύτερη οργάνωση που δραστηριοποιείται στο χώρο των δικαιωμάτων στην Ελλάδα και μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

To 2013 εξελέγη αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ως το 2016. Το 2016 εκλέχθηκε πρόεδρος της FIDH ως τον Οκτώβριο του 2019. Το συνέδριο της Ομοσπονδίας του απένημε τον τίτλο του επιτίμου προέδρου της.

Ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων, του πρώτου think tank που ασχολήθηκε με τα μειονοτικά στην Ελλάδα, και υπεύθυνος, μαζί με τον Κωνσταντίνο Τσιτσελίκη, της Σειράς Μελετών του ΚΕΜΟ, στις εκδόσεις Κριτική (1998-2008) και Βιβλιόραμα (2009-2017).

Μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών (1996 -), της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού Θέσεις (1998 -), της Ελληνικής Εταιρίας Πολιτικής Επιστήμης (2003-) της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (2004-2005 και 2008-2010), αναπληρωματικό μέλος της Επιτροπής Πολιτογράφησης της Περιφέρειας Ανατολική Αττικής (2011-) και ιδρυτικό μέλος του Ομίλου Αριστόβουλου Μάνεση (2002 -).

Γλώσσες εργασίας τα ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά.

Τα υπόλοιπα ενδιαφέροντα στον μεγάλο ελεύθερο χρόνο που προσπαθεί να έχει, σχετίζονται με τα ταξίδια, την πολιτική και τη μουσική.

Η ερευνητική του δραστηριότητα αφορά, μεταξύ άλλων, ζητήματα δικαιωμάτων, μειονοτήτων, μεταναστών, ιδιότητας του πολίτη. Μονογραφίες και αρθρογραφία του κυκλοφορούν ή και έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες.

Προσωπικός ιστότοπος του Δημήτρη Χριστόπουλου

Κανέλλης Ηλίας Δημοσιογράφος - Εκδότης του περιοδικού The Books’ Journal

Ο Ηλίας Κανέλλης (γενν. 1960) είναι δημοσιογράφος και εκδότης του περιοδικού Books' Journal. Έχει εργαστεί στο χώρο του Τύπου, σχεδόν σε όλες τις ειδικότητες: διορθωτής, επιμελητής ύλης, ρεπόρτερ, κριτικός τέχνης, πολιτικός αναλυτής, αρθρογράφος, αρχισυντάκτης, διευθυντής σύνταξης. Επί σειρά ετών υπήρξε κριτικός κινηματογράφου στο περιοδικό Αντί, επιφυλλιδογράφος στην Εποχή, στην Ελευθεροτυπία, στην Εξουσία, στην Athens Voice, στο Βήμα, στο Protagon.gr και, τα τελευταία χρόνια, στα Νέα, ενώ διατηρεί καθημερινή εκπομπή στο ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 9,84. Από το 2007 διευθύνει την εφημερίδα του Φεστιβάλ Αθηνών «εφ». Έχει γράψει το βιβλίο Εθνοχουλιγκανισμός: Εκφράσεις της νεοελληνικής ιδεολογίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες 2004 της Αθήνας (εκδόσεις Οξύ) και έχει επιμεληθεί τις κινηματογραφικές μονογραφίες Σταύρος Τορνές (με τον Σταύρο Καπλανίδη και, για την ιταλική έκδοση, με την επιπλέον συνεργασία του Sergio Grmek Germani), Κώστας Γαβράς και Σταύρος Τσιώλης.

Σχετικές ομιλίες