Οι Ομάδες Προφορικής Ιστορίας (ΟΠΙ) είναι αυτοφυείς και αυτοδιαχειριζόμενες· αποτελούν ένα δίκτυο με οριζόντια διασύνδεση που απλώνεται σε όλη τη χώρα. Τα μέλη τους είναι εθελοντές/τριες και εκπαιδεύονται ώστε να συλλέγουν τη μνήμη του τόπου τους. Κάθε δύο χρόνια οργανώνουν μια Γιορτή Προφορικής Ιστορίας. Η 3η Γιορτή είχε γίνει στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, ΚΠΙΣΝ.
Η 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας με θέμα ΓΥΝΑΙΚΕΣ – χωρίς υπότιτλο διήρκησε τρεις μέρες: Παρασκευή 24 Ιανουαρίου (16.00 – 22.00), Σάββατο (10.00 – 21.00) και Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2025 (10.00 – 21.00). Έγινε στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, Αεροφυλάκιο 1, Αμφιθέατρο «Μιλτιάδης Έβερτ».
Συμμετείχαν δεκαέξι ΟΠΙ από όλη την Ελλάδα. Οι παλιότερες έκαναν ανακοινώσεις με βάση το κεντρικό θέμα Γυναίκες – χωρίς υπότιτλο. Το χρονικό εύρος τους είναι μεγάλο· αφορά την έμφυλη βία στον εμφύλιο, το ‘επισκεπτήριο’ στο Επταπύργιο, την μετα-εμφυλιακή κοινωνία, το ΄μεροκάματο’, τις συγκλίσεις και αποκλίσεις στις δεκαετίες 1940-1960, τις γυναίκες ναυτικούς, τις σημερινές δασκάλες εικαστικών καθώς και την πολιτικότητα των φοιτητριών σε Τμήμα του ΕΚΠΑ. Μια δια-ομαδική ανακοίνωση αφορά τις «Μοδίστρες». Κάποιες ΟΠΙ ‘ξεφεύγουν’ από το θέμα: αναφέρονται στο άνοιγμα ενός καφενείου, μετά από πενήντα χρόνια, στη Σκλαβοπούλα Χανίων, στις «ανοικτές αυλές» στην Μάρπησσα Πάρου, στην ιστορία της Αγίας Μαρίνας Ηλιούπολης. Οι ΄νεότερες΄ ΟΠΙ αυτό-παρουσιάστηκαν. Για περισσότερα δείτε: http://oralhistorygroups.gr/4h-giorti-proforikis-istorias/
Στο πλαίσιο της 4ης Γιορτής Προφορικής Ιστορίας έγινε παρουσίαση της Πλατφόρμας Προφορικών Μαρτυριών της ΟΠΙΔΗΧ και διεξήχθη σεμινάριο για την απομαγνητοφώνηση με χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Το πρόγραμμα περιλάμβανε ακόμα δύο θεατρικά δρώμενα που έχουν συμβάλει μέλη ΟΠΙ, καθώς και τρία ντοκιμαντέρ με προφορικές μαρτυρίες: για την Παλαιστίνη (TheWanted 18), για ένα ‘χαμένο’ αρχείο (ΑΖΗΤΗΤΟΙ) καθώς και τις ιστορίες έξι γυναικών (Herstories: Οι ρίζες μου).
Σε μια εποχή μεγάλων αναδιαρθρώσεων και αναταράξεων το να συλλέγουμε και να διατηρούμε τη μνήμη μέσω της βιωμένης εμπειρίας των ‘απλών’ ανθρώπων είναι κοινωνικά αναγκαίο. Χωρίς τη μνήμη δεν υπάρχουμε. Ο πόλεμος ανάμεσα στη μνήμη και τη λήθη είναι ένας πόλεμος ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι.
Το Συντονιστικό των ΟΠΙ
Το BLOD βιντεοσκόπησε και δημοσιεύει τις ομιλίες της 1ης ημέρας.
Ομιλητές/-τριες: Χρύσα Νικολάου, Τασούλα Βερβενιώτη, Νάση Σιαφάκα, Νίκος Παπάζης, Ευαγγελία Παπαδάκη, Βασιλική Σιαφάκα, Κώστας Γερολυμάτος, Κωστής Παπαϊωάννου, Λένα Στεφάνου, Αναστασία Κεφαλά, Κατερίνα Αρβανιτάκη, Ηρώ Παπαδάκη, Χρύσα Μιχαλοπούλου, Δόμνα Μιχαήλ