Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας | ΓΥΝΑΙΚΕΣ χωρίς υπότιτλο – 1η ημέρα: Α΄ μέρος

Νικολάου Χρύσα, Βερβενιώτη Τασούλα, Σιαφάκα Νάση, Παπάζης Νίκος, Παπαδάκη Ευαγγελία, Σιαφάκα Βασιλική, Γερολυμάτος Κώστας, Παπαϊωάννου Κωστής

24 Ιανουαρίου 2025

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:10:11 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 29
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Οι Ομάδες Προφορικής Ιστορίας (ΟΠΙ) είναι αυτοφυείς και αυτοδιαχειριζόμενες· αποτελούν ένα δίκτυο με οριζόντια διασύνδεση που απλώνεται σε όλη τη χώρα. Τα μέλη τους είναι εθελοντές/τριες και εκπαιδεύονται ώστε να συλλέγουν τη μνήμη του τόπου τους. Κάθε δύο χρόνια οργανώνουν μια Γιορτή Προφορικής Ιστορίας. Η 3η Γιορτή είχε γίνει στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, ΚΠΙΣΝ.

Η 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας με θέμα ΓΥΝΑΙΚΕΣ – χωρίς υπότιτλο διήρκησε τρεις μέρες: Παρασκευή 24 Ιανουαρίου (16.00 – 22.00), Σάββατο (10.00 – 21.00) και Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2025 (10.00 – 21.00). Έγινε στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, Αεροφυλάκιο 1, Αμφιθέατρο «Μιλτιάδης Έβερτ».

Συμμετείχαν δεκαέξι ΟΠΙ από όλη την Ελλάδα. Οι παλιότερες έκαναν ανακοινώσεις με βάση το κεντρικό θέμα Γυναίκες – χωρίς υπότιτλο. Το χρονικό εύρος τους είναι μεγάλο· αφορά την έμφυλη βία στον εμφύλιο, το ‘επισκεπτήριο’ στο Επταπύργιο, την μετα-εμφυλιακή κοινωνία, το ΄μεροκάματο’, τις συγκλίσεις και αποκλίσεις στις δεκαετίες 1940-1960, τις γυναίκες ναυτικούς, τις σημερινές δασκάλες εικαστικών καθώς και την πολιτικότητα των φοιτητριών σε Τμήμα του ΕΚΠΑ. Μια δια-ομαδική ανακοίνωση αφορά τις «Μοδίστρες». Κάποιες ΟΠΙ ‘ξεφεύγουν’ από το θέμα: αναφέρονται στο άνοιγμα ενός καφενείου, μετά από πενήντα χρόνια, στη Σκλαβοπούλα Χανίων, στις «ανοικτές αυλές» στην Μάρπησσα Πάρου, στην ιστορία της Αγίας Μαρίνας Ηλιούπολης. Οι ΄νεότερες΄ ΟΠΙ αυτό-παρουσιάστηκαν. Για περισσότερα δείτε: http://oralhistorygroups.gr/4h-giorti-proforikis-istorias/

Στο πλαίσιο της 4ης Γιορτής Προφορικής Ιστορίας έγινε παρουσίαση της Πλατφόρμας Προφορικών Μαρτυριών της ΟΠΙΔΗΧ και διεξήχθη σεμινάριο για την απομαγνητοφώνηση με χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Το πρόγραμμα περιλάμβανε ακόμα δύο θεατρικά δρώμενα που έχουν συμβάλει μέλη ΟΠΙ, καθώς και τρία ντοκιμαντέρ με προφορικές μαρτυρίες: για την Παλαιστίνη (TheWanted 18), για ένα ‘χαμένο’ αρχείο (ΑΖΗΤΗΤΟΙ) καθώς και τις ιστορίες έξι γυναικών (Herstories: Οι ρίζες μου).

Σε μια εποχή μεγάλων αναδιαρθρώσεων και αναταράξεων το να συλλέγουμε και να διατηρούμε τη μνήμη μέσω της βιωμένης εμπειρίας των ‘απλών’ ανθρώπων είναι κοινωνικά αναγκαίο. Χωρίς τη μνήμη δεν υπάρχουμε. Ο πόλεμος ανάμεσα στη μνήμη και τη λήθη είναι ένας πόλεμος ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι.

Το Συντονιστικό των ΟΠΙ

Το BLOD βιντεοσκόπησε και δημοσιεύει τις ομιλίες της 1ης ημέρας.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Χαιρετισμοί:
Χρύσα Νικολάου, Γενική Διευθύντρια της ΕθνικήςΒιβλιοθήκης της Ελλάδος
Κωστής Παπαϊωάννου, Πρόεδρος της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων

Εναρκτήρια Ομιλία:
Τασούλα Βερβενιώτη, Ιστορικός, μέλος τουΣυντονιστικού των ΟΠΙ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Το ψηφιακό αποθετήριο (διαδικτυακή πλατφόρμα) της ΟΠΙΔΗΧ
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Δήμου Χαλανδρίου (ΟΠΙΔΗΧ), Δήμος Χαλανδρίου, ReasonableGraph.org

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΑ ‘ ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ ’
Συντονίστρια: Λένα Στεφάνου, Δρ. Αρχαιολόγος-Μουσειολόγος / HERITΛGE

«Τι κάνεις, παιδί μου; Καλά είμαι, μητέρα.»
Εγκλεισμοί-αποκλεισμοί-συναντήσεις
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Επταπυργίου (ΟΠΙΕΠΤΑ)

Γυναίκες και πολιτική στο μετεμφυλιακό τοπίο (1950-1974)
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Αθήνας (ΟΠΙΑ)

Αφηγήσεις Έμφυλης Βίας κατά τη διάρκεια τουΕλληνικού Εμφυλίου Πολέμου
Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Καστοριάς (ΟΠΙΚΑΣ)

Νικολάου Χρύσα Γενική Διευθύντρια Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος
Βερβενιώτη Τασούλα Ιστορικός

Η Τασούλα Βερβενιώτη είναι ιστορικός, ζει στην Αθήνα και η ερευνητική της δραστηριότητα επικεντρώνεται στην κοινωνική ιστορία της δεκαετίας 1940. Σπούδασε στο Ιστορικό και Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Aθηνών και έκανε το Διδακτορικό της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με θέμα τη συμμετοχή των γυναικών στην Εαμική Αντίσταση. Η δουλειά αυτή πρώτο-εκδόθηκε το 1994 και επανεκδόθηκε το 2013 (Η γυναίκα της αντίστασης. Η είσοδος των γυναικών στην πολιτική, Κουκκίδα). Το βιβλίο της Διπλό βιβλίο. Η αφήγηση της Σταματίας Μπαρμπάτση. Η ιστορική ανάγνωση τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο Μαρτυρίας – Χρονικού 2004. Το Αναπαραστάσεις της Ιστορίας (Εκδόσεις Μέλισσα 2009) αναφέρεται συνολικά στα γεγονότα της δεκαετίας 1940 αναδεικνύοντας τα προβλήματα του ‘άμαχου πληθυσμού’ και μέσα από 500 περίπου φωτογραφίες από τα αρχεία του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Το Κούλα Ξηραδάκη «εγώ δεν τα παράτησα…» (Κουκκίδα 2012) αποτελεί μια βιογραφία και έναν φόρο τιμής της στην αυτοδίδακτη ιστορικό. Η πρόσφατη ιστορική της έρευνα εστιάζεται στον ελληνικό εμφύλιο, από τη σκοπιά των ‘παιδιών’. Έχει πάρει μέρος σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει γράψει πλήθος άρθρων σε συλλογικούς τόμους και ιστορικά περιοδικά στα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Από το 2011 πρωτοστατεί στην οργάνωση σεμιναρίων και την ίδρυση Ομάδων Προφορικής Ιστορίας (ΟΠΙ) ο αριθμός των οποίων αυξάνεται –κυρίως στην Αθήνα- με εντυπωσιακούς ρυθμούς.

Σιαφάκα Νάση Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Δήμου Χαλανδρίου
Παπάζης Νίκος ReasonableGraph.org
Παπαδάκη Ευαγγελία ReasonableGraph.org
Σιαφάκα Βασιλική Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Δήμου Χαλανδρίου
Γερολυμάτος Κώστας Εκπρόσωπος του Δήμου Χαλανδρίου
Παπαϊωάννου Κωστής Πρόεδρος της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων

Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι Πρόεδρος της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Από το 2006 ως το 2015 εκλεγόταν Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Πρωτοστάτησε στη σύσταση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας. Παλιότερα ήταν για χρόνια Πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στις Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Επίσης, πραγματοποίησε σπουδές φωτογραφίας. Διδάσκει ως φιλόλογος στην Ελληνογαλλική Σχολή Αγίας Παρασκευής. Επίσης, έχει διδάξει ελληνικά σε αλλοδαπούς και έχει συμμετάσχει σε προγράμματα μειονοτικής εκπαίδευσης στη Θράκη.

Έχει ασχοληθεί με διάφορα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως οι διακρίσεις, τα δικαιώματα των προσφύγων, οι καταστάσεις κρίσης λόγω μαζικών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ρατσιστική βία στην Ευρώπη, η κατάργηση της θανατικής ποινής κ.ά. Αρθρογραφεί τακτικά, ενώ έχει συγγράψει σειρά βοηθητικών εγχειριδίων καθώς και επίσημα σχολικά βιβλία για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Ασχολείται με το σύγχρονο πολιτισμό, το ρόλο των συμβολικών συστημάτων στην κοινωνία, τον πολιτιστικό πλουραλισμό και τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα. Υπήρξε μέλος ομάδας προβληματισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με αντικείμενο τη μελέτη της πολιτιστικής διάστασης στην Ενωμένη Ευρώπη.

Ορισμένα από τα εκδοθέντα έργα του είναι: "Κοινωνική δικαιοσύνη", Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής, 1992, "Εκκλησία και πολιτική στην Ελλάδα (1750-1909)", Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, 1992, "Θεολογία και κοινωνική δυναμική", Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής, 1993, "Πολυπολιτισμικότητα και θρησκευτική ελευθερία", Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 2004 (β΄ έκδοση επαυξημένη και βελτιωμένη), "Χριστιανισμός και κοινωνία. Κοινωνιολογική ανάλυση των σχέσεων τον Χριστιανισμού με την κοινωνία και τον πολιτισμό", Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 2005, "Κοινωνική θεωρία και σύγχρονος πολιτισμός", Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 2005, "Κοινωνιολογία", Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 2007. Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορεί το βιβλίο του "Τα καθαρά χέρια της Χρυσής Αυγής: Ασκήσεις ναζιστικής καθαρότητας". Από την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου κυκλοφορεί το βιβλίο του "Ας μιλήσουμε καθαρά για την Ακροδεξιά". Επίσης έχει δημοσιεύσει σεβαστό αριθμό επιστημονικών άρθρων σε συλλογικούς τόμους, περιοδικά και επετηρίδες, καθώς και άρθρα επικαιρότητας στον ημερήσιο Τύπο.

Σχετικές ομιλίες