Κορρές Μανόλης
Γεωργοπούλου Μαρία
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
10/09/2019
Διάρκεια
00:43:18
Εκδήλωση
Έκθεση "SPOLIA. Μεταγραφές των λίθων της Μικρής Μητρόπολης"
Χώρος
Γεννάδειος Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Διοργάνωση
Γεννάδειος Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Κατηγορία
Αρχιτεκτονική
Ετικέτες
Μικρή Μητρόπολη, βυζαντινός ναός, ναός Παναγίας Γοργοεπηκόου, σπόλια, επανάχρηση λίθων, λίθος
Η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη διοργάνωσε την έκθεση Spolia: Μεταγραφές των λίθων της Μικρής Μητρόπολης που εγκαινιάστηκε την Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2019 στην πτέρυγα «Ιωάννης Μακρυγιάννης». Η αρχιτέκτων και εικαστικός Νόρα Όκκα εκθέτει 33 έργα της: 22 έκτυπα αναγλύφων και 11 έκτυπα επιγραφών από τους λίθους της Μικρής Μητρόπολης που είναι σε επανάχρηση. Παράλληλα, εκτίθενται λιθογραφίες και σχέδια από τις συλλογές της Γενναδείου Βιβλιοθήκης και των Αρχείων της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, καθώς και αρχειακό υλικό από το Μουσείο Μπενάκη.
Ο βυζαντινός ναός της Θεοτόκου Γοργοεπήκοου/Αγίου Ελευθερίου, γνωστός σήμερα ως Μικρή Μητρόπολη, ενσωματώνει πολλά δομικά υλικά σε δεύτερη χρήση τα οποία τοποθετούνται χρονολογικά από τον 5ο αιώνα π.Χ. έως και τη μέση βυζαντινή περίοδο. Σύμφωνα με το αρχειακό υλικό, το κτίσμα προσέλκυσε το ενδιαφέρον περιηγητών, καλλιτεχνών, καθώς και μελετητών. Τα περισσότερα από τα σπόλια που τον συγκροτούν είναι τμήματα από πρωτοχριστιανικά και βυζαντινά τέμπλα, ενώ τα υπόλοιπα είναι ελληνικές και ρωμαϊκές επιτύμβιες στήλες, επιγραφές και αρχιτεκτονικά μέλη. Η επανάχρηση παλαιότερων δομικών στοιχείων που απομακρύνθηκαν από την αρχική τους θέση, γνωστά ως σπόλια, είναι μία συνήθης πρακτική αλλά και μία φυσιολογική εξέλιξη της αρχιτεκτονικής σε ανθεκτική πέτρα. Ωστόσο, η Μικρή Μητρόπολη συνιστά ένα ιδιαίτερο δείγμα αυτής τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά: οικοδομήθηκε, κατά κύριο λόγο, με σπόλια και επιδεικνύει ένα σαφές αισθητικό πρόγραμμα στην επανάχρηση αυτή.
Το έκτυπο είναι ένα παχύ κομμάτι ειδικού χαρτιού, που αφού βραχεί και απλωθεί με προσοχή πάνω στην ανάγλυφη επιφάνεια, πιέζεται με ειδική βούρτσα ώστε όταν στεγνώσει να αποδώσει ένα ακριβές αντίγραφο του ανάγλυφου του λίθου. Το έκτυπο που, συνήθως, χρησιμοποιείται για την αναπαραγωγή επιγραφών, έχει αποτελέσει εργαλείο στην επιγραφική έρευνα για τουλάχιστον δύο αιώνες. Η Νόρα Όκκα αναπτύσσει μια μοναδικά εκλεπτυσμένη εκδοχή της επιστημονικής τεχνικής του εκτύπου, την οποία θέτει στην υπηρεσία των προσωπικών της καλλιτεχνικών και εννοιολογικών σκοπών.
Με τη δουλειά της, η Νόρα Όκκα οδηγεί την ενασχόληση με τα σπόλια σε ένα άλλο επίπεδο: τα πολυσύνθετα έκτυπά της μπορούν να ειδωθούν όχι μόνο ως τρισδιάστατα αντικείμενα, αλλά και ως νέοι συνδυασμοί και συνθέσεις. Παρουσιάζοντας μετουσιωμένες αναπαραστάσεις των επαναχρησιμοποιημένων λίθων του αινιγματικού αυτού βυζαντινού μνημείου, η έκθεση μας παρακινεί να αναλογιστούμε τη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ τεκμηρίωσης και φαντασίας, επιφάνειας και βάθους, πρωτοτυπίας και επαναχρησιμοποίησης, αρχαιότητας και νεωτερικότητας, αφαίρεσης και υλικότητας.
Την ημέρα των εγκαινίων ο Ακαδημαϊκός Μανόλης Κορρές, Ομότιμος Καθηγητής Αρχιτεκτονικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, έδωσε διάλεξη με θέμα Αναχρησιμοποίηση λίθων. Ναός Παναγίας Γοργοεπηκόου. Η διάλεξη πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο Cotsen Hall.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1948. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1972), και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πολυτεχνείο του Μονάχου (1975-77), Διδάκτωρ του Freie Universität του Βερολίνου (1991) και του ΕΜΠ (1992). Μηχανικός στα Έργα Συντήρησης Μνημείων της Ακρόπολης (1975, 1977-1979), Προϊστάμενος του Τμήματος Αναστηλώσεων στη Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού (1981), Προϊστάμενος του Έργου «Παρθενών» της Α΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (1983-1999). Αναπληρωτής Καθηγητής (1999) και πρωτοβάθμιος Καθηγητής (2006-2015) στο ΕΜΠ. Δίδαξε αρχαία αρχιτεκτονική, ιστορική τοπογραφία, αναστήλωση, εκτός από το ΕΜΠ και στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, στα Πανεπιστήμια Pensylvania και Berkeley των ΗΠΑ, και σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας. Έχει συμμετάσχει στη μελέτη, συντήρηση, αναστήλωση και ανάδειξη πολλών ιστορικών μνημείων σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ειδικότερα στην Αθήνα, εργάστηκε στο Ερέχθειο, στο ιερό του Διονύσου, στο Διονυσιακό θέατρο στις νότιες παρειές της Ακρόπολης (υπεύθυνος έργου 1980-1983) και κυρίως στον Παρθενώνα (κατά το διάστημα 1983-1999 υπεύθυνος εργασιών αναστήλωσης και ανάδειξης του μνημείου). Διετέλεσε ή είναι μέλος των Επιτροπών Συντήρησης των Μνημείων της Ακρόπολης (EΣMA), του Διονυσιακού Θεάτρου, της ακρόπολης Λίνδου, του Επικουρίου Απόλλωνος, της Υποεπιτροπής Συντήρησης των Γλυπτών του Παρθενώνα, της Επιτροπής Μαραθώνα. Υπήρξε Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Ανέγερσης του Μουσείου Ακρόπολης και μέλος κριτικής επιτροπής Διεθνούς Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για την αποκατάσταση του ναού του Αυγούστου στο Pozzuοli της Καμπανίας, στη νότιο Ιταλία. Τακτικό μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ, 2006-). Αντεπιστέλλον μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βερολίνου και της Koldewey Gesellschaft. Χρυσό Μετάλλιο της Ακαδημίας της Ρώμης (2013), Αργυρό Μετάλλιο της Γαλλικής Ακαδημίας Αρχιτεκτονικής (1995), Χάλκινο Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών (1989), βραβείο Alexander von Humboldt (2003), Premio Internazionale di Archeologia, città di Ugento (Premio Zeus, 2006). H Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε για το βιβλίο του Η στέγη του Ηρωδείου και άλλες γιγάντιες γεφυρώσεις (2014). Παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος (1998).
Κύρια αυτοτελή έργα: Μελέτη Αποκαταστάσεως του Παρθενώνος, τ. 2β (Αθήνα 1989)· Οικοδομική των αρχαίων κιόνων (Αθήναι 1991)· Από την Πεντέλη στον Παρθενώνα (Αθήνα 1993)· Μελέτη Αποκαταστάσεως του Παρθενώνος (Αθήνα 1994)· Εκτέλεση, Περιεχόμενο και Αξία των Χαρτών της Αττικής του Κάουπερτ (Αθήνα 2008)· Η στέγη του Ηρωδείου και άλλες γιγάντιες γεφυρώσεις (Αθήνα 2014)· (Με Κατερίνα Τζανάκη) Η Κοίτα της Μέσα Μάνης και η αρχιτεκτονική της. Πρόταση προστασίας και ανανεώσεως του οικισμού (Αθήνα 1976)· (Με Χ. Μπούρα και με τη συνεργασία και των Θ. Σκουλικίδη – Ν. Μπελογιάννη – Εύης Παπακωνσταντίνου – Δ. Χαραλάμπους – Κ. Ζάμπα) Μελέτη Αποκαταστάσεως του Παρθενώνα (Αθήνα 1983)· (Με Ν. Τογανίδη – Κ. Ζάμπα – Θ. Σκουλικίδη κ.ά.) Μελέτη Αποκαταστάσεως του Παρθενώνα, τ. 2α (Αθήνα 1989)· (Με C. Hadjiaslani) Die Explosion des Parthenon (Berlin 1990).
Τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 2017.
Η Μαρία Γεωργοπούλου σπούδασε αρχαιολογία, ιστορία και ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τη Σορβόννη και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες από όπου πήρε διδακτορικό τίτλο σπουδών στην Ιστορία της Τέχνης. Δίδαξε επί σειρά ετών στο Πανεπιστήμιο του Yale των Η.Π.Α. όπου και ίδρυσε το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών. Aπό το 2004 είναι διευθύντρια της Γενναδείου Βιβλιοθήκης της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα. Το βιβλίο της Venice’s Mediterranean Colonies: Architecture and Urbanism [Οι μεσογειακές αποικίες της Βενετίας. Αρχιτεκτονική και πολεοδομία] κυκλοφόρησε το 2001 από τον εκδοτικό οίκο του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ. Έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά και καταλόγους εκθέσεων. Έχει διακριθεί με υποτροφίες από τα αμερικανικά ιδρύματα Φούλμπραϊτ, Mellon, Dumbarton Oaks, Getty και National Humanities Center. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στις σχέσεις μεταξύ τέχνης και οικονομίας κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα καθώς και στην ανταλλαγή τεχνοτροπιών και τεχνικών ανάμεσα στη βυζαντινή, ισλαμική και δυτική μεσαιωνική τέχνη. Είναι μέλος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.
