Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Ανάπτυξη από τη θάλασσα: Μία ευρωπαϊκή Θαλάσσια πολιτική για την Ελλάδα (Β΄ Μέρος)

Λιάκουρας Πέτρος, Τσελεπίδης Αναστάσιος, Χάψος Ιωάννης

25 Ιουνίου 2015

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:02:10 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1042
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Περίπου 10 ειδικοί από τον ακαδημαϊκό, τον πολιτικό και τον χώρο της πράξης συγκεντρώθηκαν για να εξετάσουν, ο καθένας και σε έναν διαφορετικό τομέα, τις ευκαιρίες ανάπτυξης που προσφέρει η θάλασσα για την Ελλάδα, στην Ημερίδα «Ανάπτυξη από τη Θάλασσα. Μια Ευρωπαϊκή Θαλάσσια Πολιτική για την Ελλάδα». Την ημερίδα διοργάνωσε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας Jean Monnet του Πανεπιστημίου Αθηνών την Πέμπτη 25 Ιουνίου 2015, στην αίθουσα διαλέξεων του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα.

Χαιρετισμό απηύθυνε ο Πρόεδρος του Κέντρου και πρώην Υφυπουργός Εξωτερικών Καθηγητής Γιάννης Βαληνάκης, ενώ συντονίστρια της συζήτησης ήταν η Δρ. Μαρίνα Σκορδέλη, Διευθύντρια και Υπεύθυνη της Μονάδας Ευρωπαϊκής Θαλάσσιας Πολιτικής του Κέντρου.

Σκοπός της ημερίδας ήταν να εξεταστούν συνολικά οι προοπτικές ανάπτυξης που προσφέρει η θάλασσα για την Ελλάδα σε ένα πλήθος τομέων, όπως η ναυτιλία, η ενέργεια, ο θαλάσσιος τουρισμός, η νησιωτικότητα, η βιοτεχνολογία και βιοποικιλότητα, κ.α.

Ο κ. Βαληνάκης υπενθύμισε ότι η χώρα μας πρωτοστάτησε στη θέσπιση Επιτρόπου για ζητήματα θαλάσσιας πολιτικής. Επίσης, τόνισε ότι, για την Ελλάδα, η θαλάσσια πολιτική περιλαμβάνει ζητήματα δικαίου της θάλασσας και επεσήμανε τον ενεργό ρόλο του lobbying της Ελλάδας στην ΕΕ, ιδίως την τελευταία δεκαετία, με την θέσπιση της πρωτοβουλίας του Olive Group. «Η Ελλάδα», είπε, «πρωταγωνίστησε και πρέπει να πρωταγωνιστεί στη θαλάσσια πολιτική».

Η κ. Ρόδη Κράτσα, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής και πρώην Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μίλησε για τη σημασία της Ευρωπαϊκής Ημέρας Θάλασσας τονίζοντας ότι είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να αναδειχθεί η σημασία της θάλασσας για την ιστορική ταυτότητά μας, τις προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης, ανταγωνιστικότητας και περιφερειακής συνοχής. Η ναυτιλία, διεθνής και εγχώρια, ο θαλάσσιος τουρισμός, η παραγωγή ενέργειας, η αλιεία και ο ρόλος των λιμένων συμπληρώνονται από τις προκλήσεις της καθαρής θάλασσας και του σεβασμού της βιοποικιλότητας. Το πολύπλοκο αυτό σύστημα απαιτεί συντονισμό σε όλα τα επίπεδα έρευνας, άσκησης πολιτικής και χρηματοδότησης.

Για την λιμενική πολιτική, μίλησε ο Πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων, Καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Μουτζούρης, ο οποίος τόνισε την ανάγκη εξεύρεσης ρόλων για τα λιμάνια μας και χώρων για σκάφη αναψυχής. Επεσήμανε, επίσης, την αναγκαιότητα ύπαρξης κατάλληλων υποδομών για την ενίσχυση της κρουαζιέρας στην Ελλάδα και της αναδιάρθρωσης της διοίκησης των λιμένων.

Ο Βουλευτής Δωδεκανήσου της ΝΔ και Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κ. Μάνος Κόνσολας, ανέπτυξε τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στον τομέα της νησιωτικότητας τονίζοντας ότι πρέπει να είναι χαμηλοί οι φορολογικοί συντελεστές στα νησιά ως μέσο εξισορρόπησης του υψηλού κόστους μεταφοράς αγαθών. Επίσης, πρότεινε τη δημιουργία υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στα νησιά και την αναβάθμιση των ήδη υπαρχουσών υπηρεσιών. Τέλος, επεσήμανε τη σημασία της ρήτρας νησιωτικότητας, η οποία θα έπρεπε να εφαρμόζεται πάντα.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΣΕΤΕ, κ. Γιώργος Βερνίκος, αναφέρθηκε στον παράκτιο και θαλάσσιο τουρισμό, υπογραμμίζοντας ότι ο τουρισμός είναι ο μόνος κλάδος που δημιούργησε νέες θέσεις εργασίας τα τελευταία χρόνια και σταθερά δίνει ώθηση στο ΑΕΠ της χώρας. Υποστήριξε ότι, παρά την κρίση, υπάρχει συνεχής άνοδος του τουρισμού.

Στην Ημερίδα, εξετάστηκε και το θέμα των θαλάσσιων πόρων, καθώς οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν πλέον την εκμετάλλευση μιας πληθώρας πόρων που μπορεί να προσφέρει η θάλασσα. Ειδικότερα, ο κ. Πέτρος Λιάκουρας, Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά, τόνισε τη σημασία της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, ενώ ο Καθηγητής Θαλάσσιου Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, κ. Αναστάσιος Τσελεπίδης, αναφέρθηκε στους τομείς της βιοτεχνολογίας και βιοποικιλότητας. Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι η βιοτεχνολογία μπορεί να προσφέρει λύσεις σε προβλήματα όπως η βιώσιμη διαχείριση των θαλασσών και τόνισε ότι η υποθαλάσσια Ελλάδα είναι τετραπλάσια της χερσαίας.

Την ημερίδα έκλεισε ο Δρ. Ιωάννης Χάψος, ακαδημαϊκός ερευνητής σε θέματα θαλάσσιας ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Coventry και Πλοίαρχος (ε.α.) του Πολεμικού Ναυτικού, ο οποίος ανέλυσε τη σχέση μεταξύ θαλάσσιας ασφάλειας και ανάπτυξης και τη σημασία της πρώτης για το θαλάσσιο εμπόριο και τον τουρισμό.

Το ακροατήριο περιελάμβανε πανεπιστημιακούς, επαγγελματίες, διδάκτορες και μεταπτυχιακούς φοιτητές από διάφορους επαγγελματικούς και γνωστικούς χώρους σχετικούς με την θαλάσσια πολιτική.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση σε τομείς-κλειδιά για την ανάκαμψη της Ελλάδας: αγροτική παραγωγή, τουρισμός, θαλάσσια πολιτική» που έχει αναλάβει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας Jean Monnet.

Λιάκουρας Πέτρος Καθηγητής Δημόσιου Διεθνούς Δικαίου, Πανεπιστήμιο Πειραιώς

Ο Πέτρος Λιάκουρας είναι Καθηγητής Δημόσιου Διεθνούς Δικαίου στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Απόφοιτος των πανεπιστημίων Yale, Temple (ΗΠΑ) και Αθηνών.

Είναι Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Διευθυντής του Εργαστηρίου “Διαπραγμάτευση-Μεσολάβηση”, και έχει διατελέσει Αναπληρωτής Προέδρου, στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Σχολή Οικονομικών, Επιχειρηματικών και Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ) (2015-2019). Μέλος της Ομάδας Σχεδιασμού πολιτικής του Υπουργείου Εξωτερικών (2015-2017), Μέλος της Επιτροπής Πολιτογράφησης (Υπουργείο Εσωτερικών) από το 2014.

Μέλος του ΔΣ και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων (2007-2017), Μέλος του Ελληνικού Σκέλους της International law Association (ILA).

Έχει διατελέσει στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών ειδικός σύμβουλος, μέλος (εισηγητής και γραμματέας) του Επιστημονικού Συμβουλίου, καθώς και στέλεχος του Κέντρου Ανάλυσης και Σχεδιασμού. Επίσης, έχει διατελέσει νομικό στέλεχος στην (τότε) Ευρωπαϊκή Επιτροπή (νυν συγχωνευμένη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο) Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Έχει συγγράψει βιβλία και άρθρα σχετικά με το δίκαιο της θάλασσας, το δίκαιο των διεθνών συνθηκών, το Κυπριακό ζήτημα, την οργάνωση και διαχείριση της εθνικής ασφάλειας, τη ρύθμιση του στρατιωτικού μέσου και της συλλογικής ασφάλειας στη διεθνή πολιτική, την αυτοδιάθεση, την απόσχιση, τα δικαιώματα του ανθρώπου, τις νομικές διαστάσεις των Ελληνο-Τουρκικών διαφορών, καθώς και σχετικά με τη προσέγγιση της Σχολής του New Haven (policy oriented – legal realism) στο διεθνές δίκαιο.

Τσελεπίδης Αναστάσιος Καθηγητής, Τμήμα Ναυτιλιακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραι
Ο Αναστάσιος Τσελεπίδης είναι Βιολόγος Ωκεανογράφος, καθηγητής του Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών του Παν/μίου Πειραιώς και πρώην Δ/ντής Ερευνών του ΕΛΚΕΘΕ. Τα τελευταία 30 χρόνια έχει συμμετάσχει (είτε ως συντονιστής είτε ως κύριος εταίρος) σε ποικίλα ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα της ΕΕ (CINCS, SEEPS, MATER, ALIPOR, DESEAS, CYCLOPS, ADIOS, BIODEEP, ESONET, INTERPOL, ANREC, HERMES, HERMIONE, REDECO, EMSO, AegeanMarTech etc.) και όχι μόνο. Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι η έρευνα των βαθιών θαλασσών, η παραγωγικότητα δομή και λειτουργία ολιγοτροφικών θαλάσσιων οικοσυστημάτων, μηχανισμοί πελαγικής-βενθικής αλληλεπίδρασης, αλληλεπίδραση των οικοσυστημάτων της υφαλοκρηπίδας, της κατωφέρεας και των βαθιών λεκανών, βιοποικιλότητα, βιοκοινοτική δομή και μεταβολικές απαιτήσεις βενθικών οικοσυστημάτων, ανάπτυξη θαλάσσιας τεχονολογίας (βενθικών ακάτων, benthic landers) γιά την μελέτη ακραίων περιβαλλόντων, μελέτη και προσδιορισμός της μικροβιακής ποικιλότητας ακραίων περιβαλλόντων (βαθιά θάλασσα, ψυχρές αναβλύσεις, υδροθερμικές πηγές κλπ.) και του βιοτεχνολογικού τους δυναμικού, επίδραση της σκόνης της Σαχάρας και του φωσφόρου στη λειτουργία και τη παραγωγικότητα της A. Mεσογείου, μέθοδοι διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς του έλαβε χώρα στη Μεσόγειο Θάλασσα αλλά έχει επίσης δουλέψει στον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό. Έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 200 άρθρα, εκθέσεις και επιστημονικές εργασίες εκ των οποίων 75 σε περιοδικά υψηλής απήχησης με διεθνείς κριτές (συνολικό SCI που υπερβαίνει τις 2800 αναφορές και δείκτη H’ 29). Έχει υπάρξει μέλος σημαντικών επαγγελματικών, επιστημονικών και συμβουλευτικών επιτροπών (ASLO, CIESM, MAST-COM, ECOPS/ESF, EMODNET, CoML etc.) και έχει αποκτήσει μεγάλη εμπειρία τόσο ως ερευνητής, δάσκαλος και διαχειριστής της επιστήμης. Από το 1994 συμμετέχει ανελλιπώς ως αξιολογητής σε όλα τα Ερευνητικά Πλαίσια της ΕΕ, ενώ έχει προσκληθεί και ως ανεξάρτητος αξιολογητής-παρατηρητής του ιδίου του συστήματος αξιολόγησης 3 φορές (1997, 2011, 2012). Από το 1993 έως το 2006, ηγήθηκε του Τμήματος Ωκεανογραφίας του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας Κρήτης που μετεξελίχθηκε στο ΕΛΚΕΘΕ Κρήτης, ενώ διετέλεσε πρόεδρος του Επιστημονικού του Συμβουλίου από το 1998 έως το 2003.
Χάψος Ιωάννης Research Fellow in Maritime Security, Coventry University, Captain of the Hellenic Navy (retd)
Ο Δρ Ιωάννης Χάψος είναι ακαδημαϊκός ερευνητής σε θέματα θαλάσσιας ασφάλειας στο Centre for Trust, Peace and Social Relations του Coventry University (στο Ηνωμένο Βασίλειο), και Πλοίαρχος (εα) του Πολεμικού Ναυτικού. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν στη θαλάσσια ασφάλεια και διακυβέρνηση, στη σχέση μεταξύ ανθρώπινης ασφάλειας στην ξηρά και θαλάσσιας ανασφάλειας, στην ιδιωτικοποίηση της διεθνούς ασφάλειας και στο ρόλο μη κρατικών δρώντων στο πλαίσιο αυτό. Έχει λάβει χρηματοδότηση για την έρευνά του από το ΝΑΤΟ Science for Peace and Security (SPS) Programme, το ΥΕΘΑ της Γαλλίας, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης στην Ινδονησία (ΙΟΜ/ Indonesia), το Small Arms Survey, κ.ά., ενώ έχει ευρεία παρουσία σε διεθνή συνέδρια και ερευνητικά σεμινάρια.

Σχετικές ομιλίες