Ανιχνεύοντας την Έννοια του Κύρους σε Υποτιμημένα και Χαμηλού Κύρους Επαγγέλματα: Η Περίπτωση των Ρακοσυλλεκτών της Αθήνας

Η παρούσα ανακοίνωση βασίζεται σε χρόνια επιτόπια εθνογραφική έρευνα στην περιοχή της Αθήνας. Αρχικά παρουσιάζονται βασικά κοινωνικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά της επαγγελματικής ομάδας των ρακοσυλλεκτών και στοιχεία για τη λειτουργία και τη δράση του σωματείου τους «Ερμής». Στη συνέχεια σύντομα παρουσιάζονται οι θεωρητικές προσεγγίσεις για το κοινωνικό κύρος: μαρξιστική προσέγγιση (αλλοτρίωση), βεμπεριανή προσέγγιση  (κοινωνικό γόητρο) και νεότερες προσεγγίσεις βασισμένες  στις μεταβολές και τους μετασχηματισμούς στην εργασία και την κοινωνική στρωμάτωση που  επηρεάζουν καθοριστικά την έννοια του κοινωνικού κύρους, ενώ αναλύεται και η έννοια και σημασία της «χαμηλού κύρους εργασίας». Επιπρόσθετα πραγματοποιείται και μια σύντομη θεωρητική αναφορά σε έργα κοινωνικών ανθρωπολόγων για τους ρακοσυλλέκτες στο εξωτερικό.
 

Ακολουθεί η ανάλυση της πολυτοπικής εθνογραφικής έρευνας και των μεθοδολογικών εργαλείων που χρησιμοποιήθηκαν. Βάσει της επιτόπιας έρευνας αναλύεται η έννοια του κύρους σε αυτό το «χαμηλού κύρους» επάγγελμα με βασικούς άξονες:  α) τη δυνατότητα κοινωνικής ανέλιξης. β) την οικονομική δύναμη και τη δυνατότητα κατανάλωσης. Έμφαση δίνεται στην ικανότητα αυτοσυντήρησης καθώς και συντήρησης των μελών της οικογένειάς τους. γ) την εσωτερική, ενδοομαδική αξιολόγηση της εργασίας (εύρος συγγενειακών και φιλικών δικτύων, δίκτυα πληροφοριών, έμπρακτη αλληλεγγύη, κοινωνικοί δεσμοί). δ) την εργασιακή ικανότητα «στο δρόμο», καθώς και στο παζάρι (ρεπερτόριο δραματουργικών στρατηγικών). ε) την εκλογή και εκπροσώπηση στο ΔΣ του σωματείου. Συμμετοχή σε διαδικασίες εκπροσώπησης των ρακοσυλλεκτών σε δικαστήρια, σε υπουργεία, στο Δήμο, στην αστυνομία κ.ά. στ) τις εμφυλες διαστάσεις του κοινωνικού κύρους και το ρόλο των γυναικών ρακοσυλλεκτριών. ζ) την ηλικία και η επαγγελματική εμπειρία ( την πολυετή σταδιοδρομία στο επάγγελμα αυτό).