Λεβίδης Αλέκος
Μαροπούλου Μαρίνα
Κυρτάτας Δημήτρης
Πλέσσα Ελισάβετ
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
04/03/2020
Διάρκεια
01:07:10
Εκδήλωση
Έκθεση "ΜυθΙστορικά"
Χώρος
Πινακοθήκη Γκίκα
Διοργάνωση
Μουσείο Μπενάκη
Κατηγορία
Τέχνες / Πολιτισμός
Ετικέτες
Αλέκος Λεβίδης, ΜυθΙστορικά, ιστορία, ζωγραφική, προσωπικός μύθος, βίωμα, εμπειρίες, αυτοβιογραφία, μύθος, πραγματικότητα, γενιά του '30
Πλησιάζοντας προς τις τελευταίες μέρες της έκθεσης "ΜυθΙστορικά" του Αλέκου Λεβίδη στην Πινακοθήκη Γκίκα, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση-συζήτηση με θέμα την πρόσληψη της ιστορίας μέσα από τη ζωγραφική και τον μετασχηματισμό της σε προσωπικό μύθο.
Τα «ΜυθΙστορικά» δεν αποτελούν ξεχωριστό κύκλο δουλειάς. Έχουν ζωγραφιστεί στη διάρκεια τεσσάρων δεκαετιών και τα περισσότερα προέρχονται από τις ενότητες «Εικονογραφίες» (1988), «Λουόμενοι» (1990), «Τόπων γραφαί» (1991 και 1994), «Δώδεκα πίνακες» ( 2004), «Μνήμη Παλμύρας» (2016), «Οικείος τόπος – οικείος χρόνος» (2017), «36 x 36: Ζωγραφικά δοκίμια» (2018). Πέντε έργα εκτίθενται πρώτη φορά εδώ.
Όλα γενικώς τα έργα πηγάζουν από βιώματα και εμπειρίες. Επομένως, με την ευρεία έννοια, θα μπορούσαν να θεωρούνται αυτό-βιογραφικά. Ωστόσο, στα «ΜυθΙστορικά» το αυτό-βιογραφικό στοιχείο δηλώνεται περισσότερο ή λιγότερο φανερά• σαν νήμα που τρέχει μέσα στον χρόνο. Το προσωπικό βίωμα πλέκεται με κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα που διαμόρφωσαν τη ζωή μου. Το «μέσα» συνδέεται με το «έξω», το «μικρό» με το «μεγάλο», ο μύθος με την «πραγματικότητα». Χωρίς νοσταλγία• με τρόπο υπαινικτικό, συχνά αλληγορικό και, πάνω από όλα, συνειρμικό. Μέσα από επινοημένες σκηνοθεσίες, διαφορετικές τεχνοτροπίες –περισσότερο ή λιγότερο συμβατικά αναπαραστατικές– και, συχνά, επιλεγμένες αναφορές σε ξένα ζωγραφικά ερεθίσματα, οι εικόνες φανερώνουν ένα αποτύπωμα της Ιστορίας στη ζωή μου. Ζωγραφίζοντας επεξεργάζομαι διανοητικά και συναισθηματικά τη σχέση μου με την Ιστορία ως υποκείμενο και αντικείμενό της ταυτόχρονα. Δεν στοχεύω στη διατύπωση ιστορικών ή πολιτικών απόψεων• ούτε στην αφήγηση με όρους μυθιστορήματος, τη μίμηση εικόνων που φέρουν τη δική τους ιστορικότητα ή την αναπαραγωγή συναισθημάτων που συνδέονται με συγκεκριμένα γεγονότα. Αντλώ από το παρόν και το παρελθόν για να δημιουργήσω προσωπικές μυθιστορίες δυνάμει ανοιχτές σε εξίσου προσωπικές αναγνώσεις του θεατή.
Η Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου - Γκίκα δεν αποτελεί τυχαία επιλογή. Με συγκίνηση θυμάμαι τον Άγγελο Δεληβορριά να με ξεναγεί στους χώρους της τότε ακόμα που, με ακούραστο ενθουσιασμό, έστηνε το μουσείο - αρχείο της λεγόμενης γενιάς του ’30 και συγχρόνως να μου απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση να συμμετάσχω και εγώ στον κύκλο εκθέσεων και εκδηλώσεων που οραματιζόταν. Εφτά χρόνια μεγαλύτερος από εμένα ο Άγγελος, θυμόταν πώς ο ίδιος στα νιάτα του διαμορφώθηκε από τη δημιουργία αυτής της εποχής. Εγώ, γεννημένος στο τέλος του πολέμου, ζυμώθηκα επίσης με τα τεκταινόμενα των δεκαετιών του 1950 και 1960 αλλά και με αφηγήσεις για τη ζωή «πριν από τον πόλεμο» που ζωντανεύουν σε φωτογραφίες οικογενειακές ή ευρύτερα ιστορικές και πολιτικές. Αρκετοί από τους εκπροσώπους της γενιάς του ’30 είχαν την ηλικία των γονιών μου. Κάποιοι υπήρξαν και δάσκαλοί μου στα πρώτα ζωγραφικά μου βήματα. Στην εφηβεία μου ψυχαγωγήθηκα, με την ουσιώδη έννοια του όρου, στο πολιτισμικό στερέωμα που όλοι εκείνοι έστησαν μεταπολεμικά• τη λογοτεχνία, την ποίηση, το θέατρο, τη ζωγραφική, τη μουσική, τον κινηματογράφο, τον λαϊκό πολιτισμό. Στη συνέχεια της πορείας μου δεν σταμάτησα να εμπνέομαι από όσους εκπροσώπους της γενιάς γνώρισα ο ίδιος και όσους, αντίστοιχα, συνάντησα μέσα από το έργο τους. Οι πρώτοι μεταπολεμικοί ζωγράφοι αναζήτησαν το στίγμα τους σε άλλους δρόμους. Η δική μας «σειρά», όμως, δεν δίστασε να σκύψει πάνω σε όσα μας κληροδότησε η γενιά του ’30 και να συνδυάσει δημιουργικά αυτή την εμπειρία με τις επιρροές του διεθνούς κινήματος του μοντερνισμού. Για όλους αυτούς τους λόγους, προσωπικά αισθάνομαι ότι η κατοικία - εργαστήριο του Νίκου Χατζηκυριάκου - Γκίκα, περισσότερο από κάθε άλλο χώρο της Αθήνας, είναι και δικό μου «σπίτι». Επομένως, η έκθεση στο κτήριο της οδού Κριεζώτου αποτελεί για μένα πρόκληση, χαρά και τιμή. Τα «ΜυθΙστορικά» είναι ένας χαιρετισμός στον φίλο που έφυγε• είναι ακόμα ένα μικρό αντίδωρο στο έργο αυτής της κιβωτού ζωντανού παρελθόντος, που, πολιτισμικά, είναι απαραίτητη για να πορευτούμε γόνιμα προς το μέλλον.
Αλέκος Βλ. Λεβίδης
Ιανουάριος 2020
Ο Αλέκος Λεβίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Σπούδασε σκηνοθεσία θεάτρου στο Παρίσι και αρχιτεκτονική στη Γενεύη. Από το 1971 μέχρι σήμερα ζει και εργάζεται ως ζωγράφος στην Αθήνα. Έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε μεγάλο αριθμό ομαδικών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ακόμα, έχει ασχοληθεί με την τοιχογραφία, τα σκηνικά θεάτρου και την εικαστική επιμέλεια βιβλίων σε συνεργασία με πολλούς εκδότες. Το ζωγραφικό του έργο πλαισιώνεται από συγγραφικά εγχειρήματα, που αφορούν την ιστορία, τη θεωρία και την επιτέλεση της ζωγραφικής.
Η Μαρίνα Μαροπούλου είναι Νομικός και Ανθρωπολόγος του δικαίου. Σπούδασε στη Νομική Σχολή ΕΚΠΑ και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Παρίσι (Paris X/ Nanterre). Έχει σπουδάσει επίσης κοινωνική και πολιτισμική ανθρωπολογία (Β.Α.) στο Πανεπιστήμιο UNISA (Johannesburg) της Νότιας Αφρικής. Είναι μέλος του Επιστημονικού και Ερευνητικού Προσωπικού της Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ και διδάσκει Δίκαιο και Λογοτεχνία και Νομική Φεμινιστική Θεωρία. Το συγγραφικό της έργο περιλαμβάνει σχετικές με τα διδασκόμενα αντικείμενα έρευνες και μελέτες.
Ο Δημήτρης Ι. Κυρτάτας γεννήθηκε το 1952 στην Αθήνα και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το London School of Economics, το Βrunel Univeristy, όπου εκπόνησε διδακτορική διατριβή, και το King’s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, όπου πραγματοποίησε μεταδιδακτορική έρευνα. Εργάστηκε στο Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Κοινωνίας της Ακαδημίας Αθηνών. Διδάσκει αρχαία ιστορία από το 1985 στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και από το 2002 στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, όπου από το 2006 έχει εκλεγεί Καθηγητής της Ύστερης Αρχαιότητας.
Έχει γράψει βιβλία και άρθρα για την κοινωνική ιστορία της ελληνικής αρχαιότητας και την ιστορία του πρώιμου χριστιανισμού, έχει οργανώσει επιστημονικά συνέδρια και έχει αναλάβει την επιμέλεια συλλογικών τόμων με συναφή θεματολογία. Έχει ασχοληθεί ιδιαιτέρως με κοινωνικά θέματα, την οικονομία, τον θεσμό της δουλείας και την ιστοριογραφία.
Στα βιβλία του περιλαμβάνονται τα ακόλουθα: Επίκρισις: H κοινωνική δομή των χριστιανικών κοινοτήτων από τον πρώτο έως τον τρίτο αιώνα, μτφρ Γιάννης Κρητικός, Εστία, Αθήνα 1992, H Αποκάλυψη του Ιωάννη και οι επτά εκκλησίες της Ασίας, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1994, Παιδαγωγός: H ηθική διαπαιδαγώγηση στην ύστερη ελληνική αρχαιότητα, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, Αθήνα 1994, Xόλος γυναικός και άλλες ιστορίες από τον ερωτικό βίο των αρχαίων Ελλήνων, Άγρα, Αθήνα, Ιερείς και προφήτες: Η παραγωγή και η διαχείριση του δόγματος στον πρώιμο χριστιανισμό, Ινστιτούτο του Βιβλίου – Α. Καρδαμίτσα, Αθήνα 2000, Κατακτώντας την αρχαιότητα: Ιστοριογραφικές διαδρομές, Πόλις, Αθήνα 2002, Απόκρυφες ιστορίες, μύθοι και θρύλοι από τον κόσμο των πρώτων χριστιανών, Άγρα, Αθήνα 2003, Ο Διόνυσος στην Άνδρο ή οι μεταμορφώσεις ενός μύθου, Άγρα, Αθήνα 2012, Μαθήματα από την αθηναϊκή δημοκρατία, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 2015 και Το παράπονο της Βρισηίδας: Έρωτας, επιθυμία και εγκράτεια στην ελληνική και τη ρωμαϊκή αρχαιότητα, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 2015.
Η Ελισάβετ Πλέσσα γεννήθηκε το 1967 στην Αθήνα. Σπούδασε "Visual and Performed Arts" στο University of Kent, στο Canterbury (BA, 1988-1991) και "Art in Britain and France 1945-1968" στο Courtauld Institute of Art, στο Λονδίνο (MA, 1991-1992, διατριβή με θέμα το έργο του Βέλγου λογοτέχνη και ζωγράφου Henri Michaux). Εργάστηκε ως Επιμελήτρια στο Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή–Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στην Αθήνα και στην Άνδρο (1992-2003). Από το 2004 εργάζεται ως επιμελήτρια ιδιωτικής συλλογής καθώς επίσης και ως επιμελήτρια εκθέσεων σε ελεύθερη βάση, επιμελήτρια εικαστικών εκδόσεων και συγγραφέας. Έχει συνεργαστεί με εκδοτικούς οίκους στην Ελλάδα και την Ιταλία (Πατάκης, Libro, Allemandi κ.ά.), καθώς και με εικαστικά μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα, την Αγγλία και την Ιταλία (Art Magazine, Τα Νέα της Τέχνης, Highlights, The Art Newspaper κ.ά.). Έχει επιμεληθεί μεγάλο αριθμό ατομικών και ομαδικών εικαστικών και φωτογραφικών εκθέσεων για σημαντικά μουσεία, ιδρύματα και γκαλερί (Μουσείο Μπενάκη, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Ίδρυμα Θεοχαράκη, Ελληνοαμερικανική Ένωση, Κέντρο Επισκεπτών του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου, Συλλογή Σωτήρη Φέλιου, Συλλογή Αντώνη και Άζιας Χατζηϊωάννου, Γκαλερί Νέες Μορφές, Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης, Γκαλερί Σκουφά, Αίθουσα Τέχνης Αθηνών κ.ά.) – ανάμεσά τους τρεις εκθέσεις στο Μουσείο Μπενάκη (δύο αναδρομικές εκθέσεις, του Νίκου Χουλιαρά και του Τάσου Μαντζαβίνου, καθώς και μία μεγάλη έκθεση έργων του Στέφανου Δασκαλάκη).
