Ανοσοανίχνευση μικρών οργανικών μορίων: Εφαρμογές σε τομείς της Υγείας και του Περιβάλλοντος

Το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών “Δημόκριτος”, συνεχίζοντας μία μακρά παράδοση, διοργάνωσε από 3 έως 14 Ιουλίου 2017 Θερινό Σχολείο προσανατολισμού και ενημέρωσης, που απευθύνεται σε πτυχιούχους και τελειόφοιτους ΑΕΙ/ΤΕΙ.
 

Οι διαλέξεις του Θερινού Σχολείου κάλυψαν τις παρακάτω θεματικές περιοχές:

• Περιβάλλον – Ενέργεια – Ασφάλεια
• Προηγμένα Υλικά, Μικρο – Νανοτεχνολογία & Διατάξεις
• Βασική Έρευνα στις Φυσικές Επιστήμες
• Τεχνολογίες Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών
• Επιστήμες Ζωής
• Νέες Τεχνολογίες και Πολιτιστική Κληρονομιά

Οι διαλέξεις του Θερινού Σχολείου  πραγματοποιήθηκαν από διακεκριμένους επιστήμονες από Ερευνητικά Κέντρα και Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού  και του ΕΚΕΦΕ ''Δ''. Επίσης στο πλαίσιο του Θερινού Σχολείου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις στις εργαστηριακές εγκαταστάσεις του κέντρου και πρακτική εξάσκηση σε επιλεγμένα εργαστήρια.

Στο πλαίσιο του Θερινού Σχολείου, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν και μία Ημερίδα Μεταπτυχιακής Εκπαίδευσης - Eurαxess - Marie-Currie, καθώς και τις επιστημονικές διαλέξεις του 5th Hellenic Forum for Science, Technology and Innovation (plenary sessions).

Περίληψη της ομιλίας

Με τον όρο ανοσοανίχνευση αναφερόμαστε στον ποιοτικό εντοπισμό ή/και τον ποσοτικό προσδιορισμό μιας ουσίας με τη βοήθεια αντισωμάτων, ως εξειδικευμένων βιοαναλυτικών αντιδραστηρίων, τα οποία αναγνωρίζουν εκλεκτικά την ουσία αυτή μέσα σε ένα σύνθετο δείγμα. Τα μικρά οργανικά μόρια (μοριακού βάρους < 1.000 Da) είναι ουσίες που, από τη σκοπιά της ανοσολογίας, ανήκουν στην κατηγορία των ατελών αντιγόνων ή απτενίων (haptens). Τα μόρια αυτά δεν μπορούν να διεγείρουν τη χυμική απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος και την επακόλουθη έκκριση ειδικών αντισωμάτων από τα Β-λεμφοκύτταρα του οργανισμού-ξενιστή, παρά μόνον αφότου έχουν προηγουμένως συζευχθεί ομοιοπολικά σε κατάλληλο φορέα –συνήθως, σε μία μεγάλου μοριακού βάρους ανοσογονική πρωτεΐνη, όπως η keyhole limpet hemocyanin. Ο τρόπος της χημικής σύζευξης του απτενίου (ή κατάλληλου παραγώγου του) στο φορέα επηρεάζει καθοριστικά τα χαρακτηριστικά των αντι-απτενικών αντισωμάτων. Στο πλαίσιο της ομιλίας θα παρουσιασθούν οι κυριότερες εργαστηριακές προσεγγίσεις, που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη αντισωμάτων εναντίον απτενίων. Επιπλέον, θα αναφερθούν παραδείγματα της χρήσης συγκεκριμένων αντι-απτενικών αντισωμάτων σε αναλυτικές τεχνικές, όπως οι ανοσοαναλύσεις, και σε διατάξεις, όπως οι ανοσοαισθητήρες. Θα αναφερθούν επίσης εφαρμογές των παραπάνω στον τομέα της διάγνωσης / πρόγνωσης ασθενειών (π.χ. ανοσοανίχνευση βιοδεικτών σε ορό αίματος) ή σε τομείς που σχετίζονται με τη μόλυνση του περιβάλλοντος (π.χ. ανοσοανίχνευση φυτοφαρμάκων ή τοξινών σε δείγματα εδάφους,  τροφίμων, κ.λπ.).