Από τον εκφοβισμό στην παραβατικότητα: υπό το πρίσμα της ψυχιατροδικαστικής

Την εισήγηση του κ. Δουζένη διαβάζει η Γεωργία Καλέμη (MSc, Ψυχολόγος στην Β΄ Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική, Π.Γ.Ν. «Αττικόν», Υποψήφια Διδάκτωρ Ψυχιατροδικαστικής)

Με μεγάλη επιτυχία, για την Ελλάδα και την Ευρώπη, ολοκληρώθηκε το 1o Επιστημονικό Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Δικτύου κατά του σχολικού εκφοβισμού που διοργανώθηκε από «Το Χαμόγελο του Παιδιού» στις 11 & 12 Ιουνίου, με τίτλο «Το φαινόμενο του εκφοβισμού στο σχολικό και διαδικτυακό περιβάλλον: Με το βλέμμα στην Ευρώπη», υπό την αιγίδα της Ελληνικής Προεδρίας της Ε.Ε και τη συγχρηματοδότηση του προγράμματος Daphne III.

To Blod βιντεοσκόπησε και δημοσιεύει την κεντρική ομιλία και τις 2 πρώτες συνεδρίες που έλαβαν χώρα την 1η ημέρα του συνεδρίου.

«Το Χαμόγελο του Παιδιού» στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικτύου κατά του σχολικού εκφοβισμού, ένωσε τις δυνάμεις του με 16 σημαντικούς οργανισμούς από 12 χώρες της Ευρώπης, διοργανώνοντας το διήμερο Επιστημονικό Συνέδριο όπου συμμετείχαν περισσότεροι από 400 επαγγελματίες  μεταξύ των οποίων εκπρόσωποι φορέων, εθνικών και διεθνών οργανισμών, εκπαιδευτικοί, σχολικοί σύμβουλοι, ψυχολόγοι και διακεκριμένοι Έλληνες κι Ευρωπαίοι επιστήμονες που συνέβαλλαν στο συνέδριο με εισηγήσεις, ανακοινώσεις αλλά και βιωματικά εργαστήρια.

Με Πρόεδρο της επιστημονικής επιτροπής την κα Βασιλική Αρτινοπούλου, καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Επίτιμο Πρόεδρο τον διεθνούς φήμης καθηγητή Ψυχολογίας Dan Olweus το Συνέδριο έδωσε τη δυνατότητα στην επιστημονική κοινότητα, σε κυβερνητικούς και μη κυβερνητικούς οργανισμούς από την Ελλάδα και από την Ευρώπη να συζητήσουν το σοβαρό πρόβλημα του σχολικού εκφοβισμού, να παρουσιάσουν σημαντικά στοιχεία και πρόσφατες έρευνες και να ανταλλάξουν καλές πρακτικές στον τομέα της πρόληψης.

Ο πρόεδρος του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» κ. Κώστας Γιαννόπουλος, στην ομιλία του τόνισε ότι η Ελλάδα πρωτοστατεί στην Ευρώπη με την πρωτοβουλία του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Δικτύου κατά του Σχολικού Εκφοβισμού και με την ένωση ευρωπαϊκών δυνάμεων για την καταπολέμηση του φαινομένου μέσα από καλές πρακτικές και συντονισμένες ενέργειες. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του παρουσίασε τις δράσεις του Οργανισμού κατά του bullying, με κύρια αναφορά στην ενημέρωση μαθητών, γονέων κι εκπαιδευτικών για τους τρόπους αντιμετώπισης και διαχείρισης περιστατικών bullying, ώστε να μην καταστραφούν κι άλλες παιδικές ψυχές που συχνά φτάνουν σε αυτοκτονίες λόγω της λεκτικής ή σωματικής βίας που δέχονται.

Η κορυφαία στιγμή του Συνεδρίου υπήρξε η συμμετοχή του διακεκριμένου διεθνούς φήμης καθηγητή Ψυχολογίας και πρωτοπόρου στον τομέα της έρευνας του εκφοβισμού για περισσότερες από 4 δεκαετίες, Dan Olweus, ο οποίος παρουσίασε πολύ σημαντικά ερευνητικά δεδομένα και προγράμματα παρέμβασης στον τομέα του εκφοβισμού στα σχολεία. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Olweus, η Ελλάδα βρίσκεται στις 4 πρώτες χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά μαθητών που εμπλέκονται σε περιστατικά εκφοβισμού μαζί με τη Λιθουανία, Εσθονία και Λετονία. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε δεν υπάρχει συστηματική αύξηση του διαδικτυακού εκφοβισμού (cyber bullying), με τις παραδοσιακές μορφές εκφοβισμού να παραμένουν οι πιο συχνές μορφές παρά την αντίθετη κοινή πεποίθηση. «Ο σχολικός εκφοβισμός παραμένει ένα σοβαρό πρόβλημα, αλλά υπάρχουν λύσεις. Με γνώση και έρευνα μπορούμε να μειώσουμε τα περιστατικά και να απαλύνουμε τον προσωπικό πόνο των παιδιών» τόνισε χαρακτηριστικά.

Σε συνεργασία με «Το Χαμόγελο του Παιδιού» ο διεθνής οργανισμός ILGA-Europe φιλοξένησε πάνελ συζήτησης στην ολομέλεια του Συνεδρίου εστιάζοντας στις ευρωπαϊκές πολιτικές κατά του bullying με έμφαση στον ομοφοβικό και τρανσφοβικό εκφοβισμό που συντελείται στο ευρύτερο σχολικό περιβάλλον.

Παράλληλα, τονίστηκε η ανάγκη ανάπτυξης κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής κατά του εκφοβισμού από την Καθηγήτρια Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου κα Βάσω Αρτινοπούλου, παρουσιάζοντας τις συστάσεις της ευρωπαϊκής στρατηγικής που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΑΝ.

Στη διάρκεια του Συνεδρίου παρουσιάστηκαν σημαντικά στοιχεία για τις διαστάσεις που λαμβάνει ο εκφοβισμός στην Ελλάδα, αλλά και σε ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα  με πρόσφατη έρευνα που ανακοινώθηκε από το βρετανικό οργανισμό BeatBullying, το 55% των παιδιών στην Ευρώπη που έχουν εκφοβιστεί υποστηρίζουν ότι ως συνέπεια βιώνουν συμπτώματα κατάθλιψης με περισσότερο από το 1/3 των παιδιών να υποστηρίζουν ότι έκαναν κακό στον εαυτό τους ή σκέφτηκαν να αυτοκτονήσουν. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε περισσότερους από 2.000 ενήλικες και παιδιά από όλη την Ευρώπη καταδεικνύοντας, επίσης, ότι το 34% των ενηλίκων θεωρούν το bullying ως μια φυσιολογική πτυχή της ανάπτυξης ενός παιδιού.

Αντίστοιχες έρευνες στην Ελλάδα δείχνουν ότι το 6,3% των εφήβων έχει δεχτεί διαδικτυακό εκφοβισμό τους τελευταίους 4 μήνες και σε ποσοστό 3,6% ότι έγιναν δράστες. Σύμφωνα με άλλη έρευνα, το 42% των εκπαιδευτικών πιστεύει ότι τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας & παραβατικότητας υποβαθμίζονται ή αποσιωπούνται. Ανησυχητικά στοιχεία παρουσιάστηκαν και σε ότι αφορά την υποστήριξη των παιδιών θυμάτων βίας, καθώς μόνο 1 στα 10 παιδιά που βιώνουν κάποια μορφή βίας λαμβάνουν επαγγελματικής υποστήριξης στην Ελλάδα.