Τιβέριος Μιχάλης
Τάσιος Θεοδόσης
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
02/02/2016
Διάρκεια
72:45
Εκδήλωση
Megaron Plus - Διαλέξεις
Χώρος
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Διοργάνωση
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών - Megaron Plus
Κατηγορία
Αρχαιολογία, Τεχνολογία
Ετικέτες
αρχαία ελληνική τεχνολογία, Πτολεμαίοι, Αλεξάνδρεια, ελληνιστική εποχή, ατμοκίνητη υδραντλία, Κτησίβιος, Φίλων ο Βυζάντιος, Ήρων ο Αλεξανδρεύς
Το Megaron Plus, συνεχίζοντας την σειρά παρουσιάσεων με άξονα την Ιστορία και την Επιστήμη, διοργάνωσε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εκδήλωση με τον τίτλο «Άραγε είχαν ατμοκίνητη αντλία οι Πτολεμαίοι;», με ομιλητές τους διακεκριμένους ακαδημαϊκούς δασκάλους Μιχάλη Τιβέριο και Θεοδόση Τάσιο.
Ο Καθηγητής Μιχάλης Τιβέριος, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, αναφέρθηκε στους μεγάλους Μαθηματικούς και Μηχανικούς της Πτολεμαϊκής Αλεξάνδρειας, και σχολίασε το ότι ένα σημαντικό μέρος της δουλειάς τους το γνωρίζουμε σήμερα στα Αραβικά, χάρις στις μεταφράσεις που έκαναν Άραβες λόγιοι, κυρίως απ’ τον 8ο έως τον 10ο αι. π.Χ.. Τέλος, αναφέρθηκε στο σωζόμενο ποσοστό των αρχαίων κειμένων των σχετικών με την αρχαία Τεχνολογία, σε σχέση με τη συνολική παραγωγή των κειμένων αυτών.
Ο Θεοδόσης Π. Τάσιος, Καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου και επίτιμος διδάκτωρ έξι Πανεπιστημίων, υπενθύμισε ότι οι Πτολεμαίοι δεν είχαν βεβαίως τέτοιαν αντλία -διαφορετικά η βιομηχανική επανάσταση ίσως να είχε ξεκινήσει 2.000 χρόνια νωρίτερα! Ωστόσο, φαίνεται ότι κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους όλα τα μηχανολογικά στοιχεία που συνθέτουν έναν τέτοιο τύπο αντλίας ήσαν γνωστά στους ‘Ελληνες Μηχανικούς Κτησίβιον, Φίλωνα τον Βυζάντιον και Ήρωνα τον Αλεξανδρέα.
Ο ομιλητής παρουσίασε στο κοινό τα κείμενα της Αρχαίας Ελληνικής γραμματείας τα οποία περιγράφουν τα εν λόγω μηχανολογικά στοιχεία, και επέδειξε τις αντίστοιχες μηχανές, μέσα στις οποίες τα στοιχεία αυτά λειτουργούσαν.
Κατόπιν, συνέθεσε απλώς τα στοιχεία αυτά (χωρίς καμία μεταβολή τους), ώστε να προκύψει μια ατμοκίνητη υδραντλία – αποδεικνύοντας έτσι ότι η κατασκευή της ήταν όντως εφικτή τον καιρό των Πτολεμαίων.
Σο κλείσιμο της εκδήλωσης προβλήθηκε εικονοκινητική ταινία (animation video) με όλα τα παραπάνω μηχανολογικά στοιχεία και με την τελική ατμοκίνητη αντλία να αντλεί και ν’ ανεβάζει νερό. Η ταινία αυτή, που πραγματοποιήθηκε με χορηγία της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ), περιλαμβάνεται αυτούσια στην ανάρτηση του Blod.
Ο Μιχάλης Α. Τιβέριος γεννήθηκε στη Χώρα της Άνδρου το 1947. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και αναγορεύθηκε διδάκτωρ του ιδρύματος το 1976. Συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Βόννης, ως υπότροφος της Alexander von Humboldt Stiftung. Από το 1975 έως το 2014, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε παίρνοντας τον τίτλο του Ομότιμου Καθηγητή, δίδασκε στη Φιλοσοφική Σχολή (Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διηύθυνε ανασκαφές στους αρχαίους οικισμούς που βρίσκονται κοντά στη σημερινή Σίνδο και στο Καραμπουρνάκι της Θεσσαλονίκης. Το 2011 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην Τάξη των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών στην έδρα Αρχαιολογίας [Κεραμική]. Ήταν μέλος της ολομέλειας της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την Unesco, μέλος του Εθνικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Έρευνας, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας κ.ά. Είναι μέλος επιστημονικών επιτροπών και ιδρυμάτων, όπως της Academia Scientiarum et Artium Europaea και του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βερολίνου, ενώ το 1999 αναγορεύθηκε Επίτιμος Διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Βέρνης.
Ο Καθηγητής Θεοδόσης Τάσιος γεννήθηκε στην Καστοριά. Πήρε το δίπλωμα του Πολιτικού Μηχανικού από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1953) και συνέχισε τις σπουδές του στο Centre d'Etudes Superieures ITBTB, στο Παρίσι, για ένα χρόνο. Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Ε.Μ.Π. το 1958. Εξελέγη Επιμελητής του Ε.Μ.Π. (1958) και στη συνέχεια Έκτακτος Μόνιμος Καθηγητής (1964) και Τακτικός Καθηγητής (1969). Ίδρυσε το Εργαστήριο Οπλισμένου Σκυροδέματος του Ε.Μ.Π. και το διεύθυνε μέχρι την αποχώρησή του (1997). Δίδαξε ακόμα στα Πανεπιστήμια της Βαγδάτης (1979), της Σαγκάης (1982), της Νανκίν (1985), της Παβίας (1986) και στο College International des Sciences de Construction Paris (1979-1989).
Εξέχουσα μορφή στην επιστημονική και επαγγελματική ζωή της χώρας, υπήρξε δάσκαλος χιλιάδων μηχανικών, δημοσίευσε εκατοντάδες επιστημονικές εργασίες στις περιοχές της Εδαφομηχανικής, της Τεχνολογίας του Σκυροδέματος και της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, ενώ ασχολήθηκε με μια ευρύτατη περιοχή επιστημονικών, τεχνολογικών και εκπαιδευτικών θεμάτων (ευρωπαϊκοί και εθνικοί κανονισμοί, αντισεισμική προστασία, προστασία μνημείων, δημόσια έργα) αλλά και με θέματα Φιλοσοφίας, Παιδείας, Γλώσσας, Ορολογίας, καθώς και με κοινωνικά θέματα ως συντάκτης Επιφυλλίδων στον ημερήσιο και εβδομαδιαίο Τύπο.
Είναι ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος πολλών ελληνικών Επιστημονικών Ενώσεων, μέλος αμερικανικών και ευρωπαϊκών Ενώσεων, ενώ διετέλεσε Πρόεδρος της RILEM (1977-78), της CEB (1983-87), του «Model Code 90» (1987-91), Σύμβουλος των Ηνωμένων Εθνών και Εμπειρογνώμων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
Απέσπασε πολλές τιμητικές διακρίσεις. Είναι Επίτιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νανκίν (1985), Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Λιέγης (1986), Fellow του American Concrete Institute (1986), Επίτιμος Πρόεδρος της CEB (1988), Επίτιμο Μέλος της RILEM (1989), της CIAS (1998), του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (1999), της CICOP (2001), Επίτιμος Διδάκτωρ του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου (2001), Μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Τορίνο (2004), Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (2004) και Επίτιμο Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ορολογίας (2008). Τιμήθηκε, επίσης, με το Μετάλλιο της Πόλεως των Παρισίων (1986).
Είναι Πρόεδρος της Εταιρείας για τη Διερεύνηση της Αρχαοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒυΤ).
