Λώλος Γιάννης
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
05/12/2023
Διάρκεια
00:35:41
Εκδήλωση
Εκδηλώσεις της Εταιρείας Διερεύνησης Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒΥΤ)
Χώρος
Αίθουσα "Συλλόγου των Αθηναίων", Διαδικτυακές εκδηλώσεις
Διοργάνωση
Εταιρεία Διερεύνησης Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒΥΤ)
Κατηγορία
Αρχαιολογία, Τεχνολογία
Ετικέτες
εγγειοβελτιωτικά έργα, γεωργία, αναχαίτιση χειμάρρων, εγκιβωτισμός χειμάρρων, αποξήρανση της λίμνης Κωπαΐδας, Ερέτρια, αποστραγγιστικά έργα, αντιπλημμυρικά έργα, αρδευτικά έργα
Τα πρώτα εγγειοβελτιωτικά έργα μεγάλης κλίμακας στον ελλαδικό χώρο, κάποια εκ των οποίων άλλαξαν το φυσικό τοπίο μέχρι τις μέρες μας, ανάγονται στη 2η χιλιετία π.Χ., και δη στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Πρόκειται για έργα που στόχευαν στην αποστράγγιση ελών και κατακλυσμένων φυσικών λεκάνων και την εξασφάλιση εκτάσεων για καλλιέργεια, στην αναχαίτιση και τον εγκιβωτισμό χειμάρρων και στην άρδευση γαιών. Το πλέον γνωστό από αυτά τα έργα ήταν η αποξήρανση της Κωπαΐδας από τους Ορχομενίους τον 13ο αι. π.Χ. αλλά είχαν προηγηθεί οι Μινωίτες τον 16ο αι. όπως μαρτυρεί το μεγάλο αρδευτικό έργο της Ζάκρου. Εγγειοβελτιωτικά έργα, αντιπλημμυρικά, αποστραγγιστικά ή αρδευτικά, που να χρονολογούνται ασφαλώς στην 1η χιλιετία π.Χ. είναι πολύ λιγότερο γνωστά αλλά το παράδειγμα της Ερέτριας των πρώιμων ιστορικών χρόνων με τον εγκιβωτισμό και την εκτροπή ενός χειμάρρου που απειλούσε την νεοσύστατη πόλη δείχνει τις προκλήσεις που έπρεπε να αντιμετωπίσουν οι οικιστές των πόλεων ήδη από τους πρώιμους αρχαϊκούς χρόνους. Στην επικράτεια της Ερέτριας σχεδιάστηκε κι ένα από λίγα γνωστά εγγυοβελτιωτικά έργα της κλασικής αρχαιότητας όπως μαθαίνουμε από σχετική επιγραφή του ύστερου 4ου αι., συμβόλαιο μεταξύ της πόλης των Ερετριέων και μιας ομάδας επενδυτών με επικεφαλής τον Χαιρεφάνη, ο οποίος υποσχέθηκε να ανακτήσει καλλιεργήσιμες εκτάσεις με τα υδραυλικά του έργα. Το αν ποτέ υλοποιήθηκαν τα έργα αυτά παραμένει άγνωστο, αλλά οι λεπτομέρειες της ανάθεσης εντυπωσιάζουν τόσο ως προς το κατασκευαστικό τους μέρος όσο και ως προς τις ρήτρες για την ολοκλήρωση της σύμβασης.
Ο Γιάννης Λώλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Επιστημονικά ενδιαφέροντα: Κλασική αρχαιολογία, αρχαιολογία του τοπίου, τοπογραφία, αρχιτεκτονική
Βιογραφικό
Σπούδασε ιστορία της τέχνης και αρχαιολογία στο Παρίσι (Paris IV-Sorbonne) όπου και έλαβε το βασικό πτυχίο (Maîtrise 1990) και μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών (D.E.A. 1992). Από το 1992 έως το 1998 ακολούθησε διδακτορικές σπουδές στο μεταπτυχιακό τμήμα Αρχαίας Ιστορίας και Μεσογειακής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Berkeley, όπου και εκπόνησε διδακτορική διατριβή με θέμα την τοπογραφία της Σικυωνίας. Υπήρξε τακτικό μέλος της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών (1995-1996), και επισκέπτης επίκουρος καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Michigan (1998-1999). Από το 2002 διδάσκει στο τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Έχει συμμετάσχει σε αρχαιολογικές ανασκαφές στην Αττική, στην Κρήτη, στην Κόρινθο, στη Νεμέα, στη Στυμφαλία, καθώς και στην ετρουσκική πόλη Μusarna της Ιταλίας. Από το 2004 διευθύνει την αρχαιολογική έρευνα πεδίου στην αρχαία Σικυώνα, ενώ από το 2018 συνδιευθύνει την ανασκαφή στη Μαγούλα Πλατανιώτικη του Δήμου Αλμυρού.
Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την αρχαιολογία του τοπίου, τη μελέτη της αρχαίας ελληνικής υπαίθρου, την ελληνική και ρωμαϊκή αρχιτεκτονική, την αρχαιολογία της ελληνιστικής πόλης και την αρχαία Σικυώνα. Έχει συγγράψει δύο μονογραφίες (Εγνατία Οδός, Αθήνα 2008, Εκδόσεις Ολκός και Land of Sikyon; archaeology and history of a Greek city-state (Hesperia Supplement 39), Princeton 2011) και πολυάριθμα άρθρα σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους.
Δημοσιεύσεις
Μονογραφίες
• Land of Sikyon: The Αrchaeology and Ηistory of a Greek City-State [Hesperia supplement 39], Princeton 2011.
• Via Egnatia-Εγνατία οδός, 2008 Olkos publisher.
Άρθρα και άλλες δημοσιεύσεις
• Website for the Sikyon Survey Project (2005-present): http://extras.ha.uth.gr/sikyon/
• "Αρχαιολογική έρευνα επιφανείας στην περιοχή της Σικυώνος: το άστυ και η χώρα" in Κ. Κίσσας, W.-D. Niemeier (eds.), The Corinthia and the Northeast Peloponnese: Topography and History from Prehistoric Times until the end of Antiquity [Athenaia 4], München 2013, 469-478
• "Surveying the Sikyonian plateau: integrated approach to the study of an ancient cityscape,” in the Proceedings of the 5th Symposium of the Hellenic Society of Archaeometry, Athens 2012, 305-326 (with B. Gourley, A. Sarris, C. Hayward, C. Trainor, E. Kiriatzi and N. Papadopoulos).
• "Σικυών" in A. Vlachopoulos (ed.), Αρχαιολογία – Πελοπόννησος, Melissa publisher, Athens 2012, 112-116.
• "The Town Planning of Hellenistic Sikyon", Archäologischer Anzeiger 2011, 87-140 (with Ben Gourley)
• "Η αγορά της Σικυώνος", in Α. Giannikouri (ed.), The agora in the Mediterranean from Homeric to Roman Times, Athens 2011, 139-152 (with A. Sarris).
• "Η Φλιασία στην αρχαιότητα", in St. Kourakou-Dragona (ed.), Νεμέα. Διός και Διονύσου χώρα ερατεινή, Athens 2011, 21-33.
• "Υδωρ βασιλεις υδριανως ησήγαγεν εκ Στυμφήλου": το Αδριάνειο υδραγωγείο της Κορίνθου και η μεταφορά του νερού στα ρωμαϊκά χρόνια, 2010 ΠΙΟΠ publisher.
• "Η οινοπαραγωγή στην Κορινθία κατά την αρχαιότητα (Κόρινθος, Σικυών, Κλεωναί)", in Y. Pikoulas (ed.), Πολυστάφυλος Πελοπόννησος [Οἶνον Ἱστορῶ IX ], Athens 2010, 115-132.
• "A bronze inscribed tablet from the Sikyonian countryside: a reappraisal," in Gary Reger, F. X. Ryan, and Timothy F. Winters (eds.), Studies in Greek Epigraphy and History in Honor of Stephen V. Tracy, Bordeaux 2010, 275-292.
• "Εγνατία οδός: the Greek perspective" in Via Egnatia Revisited: common past, common future [Proceedings of the International Conference The Via Egnatia Revisited; reanimation of an old road, Bitola 20-22/2/2009], Netherlands 2010, 36-42.
• "Application of Integrated Geophysical Prospection Techniques for Mapping Ancient Sikyon, Greece", in R. Lasaponara and N. Masini (eds.), Proceedings of the 1st International EARSeL Workshop on Advances on Remote Sensing for Archaeology and Cultural Heritage Management, Rome 2008, 169-173 (with B. Gourley and A. Sarris).
• "Via Egnatia after Egnatius: Imperial policy and inter-regional contacts," Mediterranean Historical Review 22 (2007), 273-293.
• "The Sikyon Survey Project: A Blueprint for Urban Survey?" JMA 20 (2007) 267-296 (with B. Gourley and D. Stewart).
• "Δημητριάς στην Θεσσαλία και την Πελοπόννησο: μια συγκριτική προσέγγιση," in A. Mazarakis-Ainian (ed.), Proceedings of the First Archaeological Conference of Thessaly and Central Greece, Volos 2006, 171-183.
• "The history of Athens from the eighth to the late fifth century BC," in the catalogue of the exhibition Athens-Sparta, organized by the Onassis Foundation, the National Archaeological Museum of Athens and the Greek Ministry of Culture in New York (2006), 18-23.
• "Οι σχέσεις Κορίνθου και Σικυώνος ανά τους αιώνες," Πελοποννησιακά ΚΗ’ (2005-2006) 97-117.
• "The sanctuary of Titane and the city of Sikyon", BSA 100 (2005) 275-298.
• "Ιστορικές διαδρομές," in D. Kamarinou, Ορεινή Κορινθία (Mountain Life of Corinthia), Loutraki 2005, 84-99.
• "Οι σχέσεις Στυμφάλου και Σικυώνος κατά την αρχαιότητα," Αίπυτος 31-33 (2004) 46-54.
• Lemma for Ancient Sikyon on the webpage of the Greek Archaeological Society (2004): http://www.archetai.gr/site/content.php?artid=227
• "Greek Roads: a Commentary on the Ancient Terms," Glotta 79 (2003) 137-174.
• "Το χάνι στο Καρτέρι," Αίπυτος 29-30 (2003) 423-429 (with Leda Costaki).
• "A Public Column Drum from a Corinthian Quarry," Hesperia 71 (2002) 201-207.
• "Excavations at Ancient Stymphalos, 1999-2002," Mouseion 2 (2002) 135-187 (with H. Williams, G. Schaus, B. Gourley, S.-M. Cronkite Price and K. Sherwood).
• "Ύδωρ βασιλεύς Αδριανός εσήγαγεν εκ Στυμφήλου...," Αίπυτος 23-25 (2001) 25– 28.
• "Από τη Στυμφαλία στο Φενεό. Αρχαίοι δρόμοι και νεότερα μονοπάτια," Αίπυτος
• 21-22 (2000) 325-331.
• "The Hadrianic Aqueduct of Corinth with an appendix on the Roman aqueducts in Greece," Hesperia 66 (1997) 271-314.
• "Το Αδριάνειο Υδραγωγείο Κορίνθου," Hόρος 8-9 (1990-1991) 311-313
• «Τα υδραγωγεία της ελληνιστικής εποχής (3ος – 1ος αι. π.Χ.) και η συμβολή τους στην ιστορία της υδροτεχνολογίας,» στο Μ. Κορρές, Στ. Μαμαλούκος, Κ. Ζάμπας, Φ. Μαλλούχου-Tufano (επιμ.), Ήρως Κτίστης: μνήμη Χαράλαμπου Μπούρα, Β’ τόμος, Αθήνα 2018, 35-44.
• “The Hadrianic Aqueduct in Corinth,” στο G. Aristodemou – Th. Tasios (επιμ.), Great Waterworks in Roman Greece, Oxford 2018, 98-108.
• «Κορινθία και Αχαΐα,» στο Γ. Σαΐτας (επιμ.), Το Έργο της Γαλλικής Αποστολής του Μοριά 1829-1838, Β’ Μέρος, Αθήνα 2017, 128-137.
• “On the trail of a large burial monument of Patras,” στο D. Katsonopoulou και E. Partida (επιμ.), ΦΙΛΕΛΛΗΝ; essays presented to Stephen G. Miller, Αθήνα 2016, 351-360.
• “L’architecture à Sicyone pendant la haute époque héllénistique,” στο J. des Courtils (επιμ.), L’architecture monumentale grecque au IIIe siècle a. C., Paris 2015, 51-82.
• “Building the Early Hellenistic Theatre at Sikyon,” στο R. Frederiksen, E.R. Gebhard, A. Sokolicek (επιμ.), The Architecture of the Ancient Greek Theater, Aarhus 2015, 161-176 (σε συνεργασία με τον C.H. Hayward).
