Αστροφυσικοί πίδακες: ποιος είναι ο ρόλος τους στο Σύμπαν;

Η ομιλία του Καθηγητή Αστροφυσικής, Κανάρη Τσίγκανου, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 33ης περιόδου των Βραδιών Κοινού που συνδιοργανώνουν το τμήμα Φυσικής και το Γεροσταθοπούλειο Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Προλογίζει ο Καθηγητής Διαστημικής Φυσικής, Γιάννης Δαγκλής.

Περίληψη της ομιλίας

Όταν σχηματίζονται οι αστέρες μέσα σε σκοτεινά διαστρικά νεφελώματα, η γένεση τους σηματοδοτείται απο πίδακες με φωτεινούς κόμβους, που εκτείνονται για έτη φωτός εκατέρωθεν του πρωτοαστέρα, γύρω από τον οποίο τελικά θα δημιουργηθούν οι πλανήτες. Όταν οι αστέρες ενηλικιωθούν και κλείσουν τον κύκλο της ζωής τους, μετατρεπόμενοι σε αστρικά πτώματα, δλδ λευκούς νάνους, αστέρες νετρονίων, ή μελανές οπές, πάλι ο θάνατός τους συνοδεύεται από φωτεινούς πίδακες. Διπλά αστρικά συστήματα σε σφιχτό εναγκαλισμό και μικρο-κβάζαρς, όπου το ένα μέλος είναι ένα συμπαγές αστρικό αντικείμενο, εκτοξεύουν παρόμοιες εστιασμένες εκροές πλάσματος. Τέλος, από κέντρα ιδιόμορφων γαλαξιών και υπέρλαμπρων Κβάζαρς όπου φιλοξενούνται υπερμεγέθεις μελανές οπές, αναβλύζουν σχετικιστικοί πίδακες που εκτείνονται σε δισεκατομμύρια έτη φωτός και φαίνονται πολλές φορές να κινούνται με ταχύτητες που υπερβαίνουν ακόμη και την ταχύτητα του φωτός. Γιατί σχηματίζονται όλοι αυτοί οι περίεργοι κοσμικοί γραμμικοί σχηματισμοί; Υπάρχει κάποια σκοπιμότητα για την ύπαρξή τους; Τουλάχιστον για μια από τις προηγούμενες περιπτώσεις εμφάνισης των πιδάκων, αυτή των νεογέννητων αστέρων, έχουμε μια εξήγηση: χωρίς το σχηματισμό αυτών των πιδάκων, δεν θα υπήρχαμε εμείς εδώ σήμερα...