Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Βιογραφία, Αυτοβιογραφία, Ιστοριογραφία - Συζήτηση

Παναγιωτόπουλος Βασίλης, Δερτιλής Γιώργος, Αμπατζοπούλου Φραγκίσκη, Χατζόπουλος Θανάσης, Μαρωνίτη Νίκη

2 Νοεμβρίου 2019

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:03:27 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1120

Η ιστορική βιογραφία, ένας από τους πιο δύσκολους τρόπους για να γράψεις Ιστορία.
Jacques le Goff

Η βιογραφία και η αυτοβιογραφία, αφηγήσεις-καταγραφές της ζωής και της προσωπικότητας ενός ατόμου, ταυτίζονταν κάποτε με την εξύμνηση φωτισμένων ηγεμόνων και την τόνωση της εθνικής αίγλης.

Συχνά ήταν επιφανειακές, με χαρακτήρα ανεκδοτολογικό, επικεντρωμένες «στο γεγονός» εις βάρος κοινωνικών και οικονομικών αναλύσεων· η δε σχολή των Annales τις έθετε εκτός σοβαρής ιστοριογραφίας.

Στις μέρες μας, η βιογραφία και η αυτοβιογραφία έχουν επιστρέψει διεκδικώντας αναγνώριση και συμμετοχή στην ανανέωση της ιστοριογραφίας.

Με ποιους τρόπους και με ποιους όρους και προϋποθέσεις επανακάμπτουν στην ελληνική ιστοριογραφία και πώς την επηρεάζουν; Θα μπορούσαν, άραγε, τα είδη των προσωπικών εξιστορήσεων να συνδέσουν τον ατομικό βίο με τη συλλογική συμπεριφορά; Αν οι βιογραφίες αποτελούν ιστοριογραφικό υλικό, αν το άτομο συμμετέχει στη γέννηση της Μεγάλης Ιστορίας, αν έχουν οι μικρές προσωπικές ιστορίες να προσφέρουν στην προσέγγιση των κοινωνικών δομών και του συλλογικού, είναι μερικά από τα ερωτήματα που επιχειρεί να απαντήσει το Επιστημονικό Συμπόσιο που διοργάνωσε η Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας της Σχολής Μωραΐτη.

Και ακόμα, ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες κάθε βιογραφικού είδους, σε τι αποσκοπούν οι συγγραφείς τους και ποια η συνεισφορά των έργων τους στην ιστοριογραφία σε όλους τους τομείς – στην κοινωνική και την οικονομική ιστορία, την ιστορία της τέχνης και του πολιτισμού, στην πολιτική.

Παναγιωτόπουλος Βασίλης Ιστορικός - Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος είναι ιστορικός και Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην οικονομική και κοινωνική ιστορία, στην Ελληνική Επανάσταση, στην ιστορική δημογραφία και γεωγραφία, στην ιστορία των επιχειρήσεων και τη βιομηχανική αρχαιολογία. Το 1983 (σε συνεργασία με τους Σ. Ασδραχά & Φ. Ηλιού) ίδρυσε το περιοδικό Τα Ιστορικά. Το 1985 δημιούργησε τα «Σεμινάρια της Ερμούπολης», την περίοδο 1985-2000 ήταν επιστημονικός υπεύθυνος του ερευνητικού προγράμματος του ΙΙΕ/ΕΙΕ «Ιστορία των οικισμών της Ελλάδας, 15ος-20ός αι.», ενώ το 1986 ίδρυσε το Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης. Υπήρξε διευθυντής έκδοσης των σειρών Ιστορία του νέου ελληνισμού, 1770-2000, τόμ. 1-12 (2003) και Οι ιδρυτές της Νεότερης Ελλάδας, τόμ. 1-16 (2010). Πιο πρόσφατες δημοσιεύσεις του: Αρχείο Αλή Πασά Γενναδείου Βιβλιοθήκης (2018)· Δύο πρίγκιπες στην Ελληνική Επανάσταση. Επιστολές αυτόπτη μάρτυρα και ένα υπόμνημα του πρίγκιπα Γεώργιου Καντακουζηνού, εισαγ., σχ., επιμ. (2015)· Η συμβολή του Γιάγκου Πεσμαζόγλου στην ίδρυση του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (2006).

Δερτιλής Γιώργος Ακαδημαϊκός - Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ

Ο Γιώργος Δερτιλής (1939-2023) σπούδασε δημόσιο δίκαιο, οικονομικά, πολιτική θεωρία και ιστορία. Είχε εκλεγεί επισκέπτης καθηγητής στο Χάρβαρντ, στην Οξφόρδη, στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και τακτικός καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στην École des Hautes Études en Sciences Sociales στο Παρίσι. Δεκαπέντε βιβλία και πενήντα άρθρα του έχουν δημοσιευτεί ή μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες. Είχε τιμηθεί με τη γαλλική διάκριση του Ακαδημαϊκού Φοίνικα και ήταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας και Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Αμπατζοπούλου Φραγκίσκη Ομότιμη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ

Η Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου είναι Ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. Έχει γράψει μελέτες για τον ελληνικό υπερρεαλισμό και από το 1986 ασχολείται με τις εικονολογικές σπουδές και τη λογοτεχνική αναπαράσταση του Άλλου στην ελληνική και διεθνή λογοτεχνία. Έχει ασχοληθεί με την ιστορία των ιδεών στο χώρο της λογοτεχνίας, με τις αυτοβιογραφικές αφηγήσεις των Ελλήνων Εβραίων.

Δημοσιεύματα (επιλογή): «Δεν άνθησαν ματαίως...». Aνθολογία υπερρεαλισμού (Νεφέλη, 1980)· O Άλλος εν διωγμώ.  H εικόνα του Εβραίου στη λογοτεχνία και στον κινηματογράφο. Ζητήματα ιστορίας και μυθοπλασίας. (Θεμέλιο, 1998, Πατάκης 2020)· Η γραφή και η βάσανος. Ζητήματα λογοτεχνικής αναπαράστασης (Πατάκης, 2001)· Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου (εισαγωγή-επιμέλεια), Εισαγωγή στην ποίηση του Εγγονόπουλου. Επιλογή κριτικών κειμένων (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2008)· «Ιατρικές ιδέες στη λογοτεχνία: Ανδρέας Εμπειρίκος και René Laforgue», στο : Για μια Ιστορία της Λογοτεχνίας του 20ού αιώνα (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης - Μουσείο Μπενάκη, 2012).

Έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας σε Ελληνική Γλώσσα (2000) για τη μετάφραση των Εξομολογήσεων του Αγίου Αυγουστίνου (1997) και με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου της (2018). Είναι ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.

Χατζόπουλος Θανάσης Παιδοψυχίατρος & Ψυχαναλυτής - Ποιητής - Μεταφραστής

Ποιητής και μεταφραστής, παιδοψυχίατρος και ψυχαναλυτής, μέλος των: Société de Psychanalyse Freudienne (Παρίσι), International Winnicott Association (Σάο Πάολο) και Ελληνικός Ψυχαναλυτικός Χώρος Ντ. Γ. Γουίνικοτ. Εργάζεται ιδιωτικά με παιδιά, εφήβους και ενηλίκους. Δημοσίευσε το βιβλίο Πανδημία και περιοριστικά μέτρα. Ο ψυχισμός απέναντι στον θάνατο και στους περιορισμούς του (Αρμός, 2021) και είναι επιστημονικός υπεύθυνος της σειράς Γραφές της ψυχανάλυσης (εκδόσεις Αρμός). Από το 1986 δημοσίευσε δεκαέξι βιβλία ποίησης, δύο βιβλία ποιητικής, τρία παραμύθια για παιδιά, δύο νουβέλες, ένα βιβλίο με αφηγήματα και δεκαπέντε μεταφράσεις. Το 2013 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού του έργου. Το 2014 ονομάστηκε από τη Γαλλική Δημοκρατία Ιππότης στην τάξη των Γραμμάτων και των Τεχνών. Το βιβλίο του Ιστορικός ενεστώς (Πόλις, 2020) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για το 2021 και το βιβλίο του Υπό κατασκευήν σημαίες (Πόλις, 2021) με το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού Ο Αναγνώστης και με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το 2022.

Μαρωνίτη Νίκη Ιστορικός - Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Η Νίκη Μαρωνίτη είναι Ιστορικός και Αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Διετέλεσε γενική γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία (2017-2020). Το επιστημονικό της έργο περιλαμβάνει μονογραφίες, επιμέλειες βιβλίων, συμβολές σε συλλογικούς τόμους, άρθρα σε περιοδικά. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στα πεδία των εξουσιαστικών σχέσεων, της διανοητικής / πολιτισμικής ιστορίας, καθώς και της ιστορίας της ιστοριογραφίας.

Σχετικές ομιλίες