Βιολογικός ρόλος των HLA μορίων. Ιδιαιτερότητες στις συσχετίσεις HLA με νοσήματα στον Ελληνικό πληθυσμό

Τα HLA μόρια, ιδιαίτερα πολυγονιδιακές  και πολυμορφικές δομές , έχουν τεράστια σημασία για το ανοσοποιητικό σύστημα . Λειτουργούν ως υποδοχείς για το αντιγόνο και παρουσιάζουν  αντιγονικά  πεπτίδια στα Τ κύτταρα, τόσο για την Τ ανοσοεπιτήρηση όσο  και για την Τ κυτταρική ανοσολογική απόκριση.
 
Τα πεπτίδια  ανευρίσκονται στον εξωκυττάριο ή/ και τον ενδοκυττάριο χώρο, είναι «ίδιες» / αυτο και  «μη ίδιες» / ξένες πρωτεΐνες,  προερχόμενες από την επεξεργασία των αντιγόνων.
 
HLA - τάξης Ι μόρια παρουσιάζουν πεπτίδια τα οποία είναι «ίδια» ή «μη ίδια» (που προέρχονται από ενδοκυττάριους ιούς ή βακτήρια ) σε CD8 + Τ κύτταρα ( HLA- Ι περιορισμός).
 
HLA- τάξης -ΙΙ μόρια παρουσιάζουν πεπτίδια τα οποία είναι είτε εξωκυττάριες «ίδιες»   πρωτεΐνες ή «μη ίδιες» πρωτεΐνες που παράγονται από εξωκυττάριους μικροοργανισμούς, σε CD4 + Τ κύτταρα (ΜΗC-ΙΙ περιορισμός).
 
Η ανωτέρω διαδικασία αντιπροσωπεύει ένα «ποιοτικό έλεγχο» του συστήματος επιτήρησης για τον οργανισμό και πυροδοτεί ανοσολογική απόκριση για «μη ίδια» αντιγόνα.
 
Τα HLA μόρια συμμετέχουν επίσης στις αρνητικές και θετικές διαδικασίες επιλογής Τ κυττάρων στο θύμο αδένα , μια διαδικασία που συνεισφέρει στη δημιουργία κεντρικής ανοχής από Τ κύτταρα.
 
Η μέσω NK κυττάρων αναγνώριση δεν εμφανίζει HLA περιορισμό. ΝΚ κύτταρα αναγνωρίζουν την απώλεια έκφρασης των HLA - τάξης Ι μόρια («απωλεσθέν ίδιο») και καταστρέφουν κύτταρα με μειωμένη έκφραση των HLA τάξης Ι μορίων, όπως π.χ. ορισμένους όγκους και κύτταρα μολυσμένα με ιούς. Κύτταρα με φυσιολογική HLA – τάξης Ι έκφραση μπορεί να είναι στόχοι των ΝΚ κυττάρων σε περίπτωση που παρέχουν τα κατάλληλα σήματα για την ενεργοποίηση ΝΚ υποδοχέων, καθώς HLA – τάξης Ι μόρια είναι συνδέτες για διάφορους ΝΚ υποδοχείς.
 
Όσον αφορά τις ιδιαιτερότητες στις συσχετίσεις HLA με νοσήματα στον Ελληνικό πληθυσμό,θα παρουσιαστούν αποτελέσματα μελετών  σε περισσότερες από 50 κλινικές οντότητες σε σχέση με HLA αλληλόμορφα, που διενεργήθηκαν στο Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας του Νοσοκομείου "ο Ευαγγελισμός". Αυτοάνοσες ασθένειες, μολυσματικές ασθένειες, κακοήθειες, ανοσοανεπάρκειες , αλλεργίες και άλλες ασθένειες , όπως αιμορροφιλία, ανεπάρκεια της 21 ΟΗ κ.λ.π. περιλαμβάνονται σε αυτό το ευρύ φάσμα των ασθενειών που μελετήθηκαν. Επιδεκτικότητα, βαρύτητα και πρόγνωση, παρενέργειες  φαρμάκων, αποτελεσματικότητα θεραπειών, παρουσία ειδικών αυτοαντισωμάτων σε σχέση με την παρουσία ή απουσία HLA αλληλομόρφων, θα συζητηθούν.
 
Τα ευρήματα είναι ενδιαφέροντα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι συσχετίσεις ήταν απρόσμενες   (όπως HLA - DR και αιμορροφιλία), σε άλλες διαφορετικές από αυτές που παρατηρήθηκαν σε Βόρειο Ευρώπη (όπως ανεπάρκεια IgA , Ρευματοειδής αρθρίτιδα, ανεπάρκεια 21 - ΟΗ). Επιπλέον, κλινικά χρήσιμες συσχετίσεις  (όπως Β *5701 και υπερευαισθησία στο abacavir , DR7 και DQ2 στο ιδιοπαθές ,ευαίσθητο στα στεροειδή, νεφρωσικό σύνδρομο, B16 , DR4 , DQ3 και DR2 , DQ1 σε κλοζαπίνη οφειλόμενη ακοκκιοκυτταραιμία)  παρατηρήθηκαν και παρουσιάζονται.