Διαλέξεις & Διάλογοι: Claudio Conenna & Ελένη Αμερικάνου - Πάνος Εξαρχόπουλος

Ο Claudio Conenna, ιταλικής καταγωγής, γεννήθηκε στην Αργεντινή το 1959. Σπούδασε στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Λα Πλάτα/ Αργεντινής απ’όπου και έλαβε το Δίπλωμα του Αρχιτέκτονα το 1984. Το 1999 απέκτησε τον τίτλο του Διδάκτορα Αρχιτεκτονικής από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Είναι καθηγητής Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού και Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ.

Πάνω από 60 άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή περιοδικά και σε συλλογικούς τόμους –στο Μεξικό, Ισημερινό, Κολομβία, Αργεντινή, Βραζιλία, Χιλή, Ελλάδα, Ισπανία, Ελβετία, Φινλανδία. Έχει συγγράψει, επίσης, δέκα βιβλία. Τα άρθρα και τα βιβλία του σχετίζονται με μονογραφικά θέματα της μοντέρνας και σύγχρονης αρχιτεκτονικής ή αρχιτεκτόνων του μοντερνισμού και σύγχρονων αρχιτεκτόνων της Λατινικής Αμερικής και της Ευρώπης. Όσον αφορά στην αρχιτεκτονική πράξη έχει εκπονήσει πάνω από 80 μελέτες αρχιτεκτονικού και αστικού σχεδιασμού σε διαφορετικές κλίμακες στο πλαίσιο ιδιωτικών / δημοσίων αναθέσεων και αρχιτεκτονικών διαγωνισμών. Μερικές από αυτές έχουν βραβευτεί και έχουν εκτεθεί κυρίως σε αρχιτεκτονικές εκθέσεις του εξωτερικού.

Η Ελένη Αμερικάνου γεννήθηκε το 1960 στη Λαμία. Είναι Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ (1985) και Δρ. Μηχανικός ΕΜΠ (1997), με θέμα διδακτορικής διατριβής: «Η αναπαράσταση στην αρχιτεκτονική. Φυσιογνωμία και λειτουργία των μέσων αναπαράστασης στην αρχιτεκτονική». Από το 1987, διατηρεί γραφείο αρχιτεκτονικών μελετών από κοινού με τον Πάνο Εξαρχόπουλο, με κύρια δραστηριότητα μελέτες ιδιωτικών και δημόσιων κτιριακών έργων και διαμορφώσεις εσωτερικών χώρων καθώς και συμμετοχή σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Έχει διακριθεί με 1 Α΄ Bραβείο, 4 Β΄ Bραβεία (μεταξύ των οποίων το Β΄ Βραβείο στον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για το Νέο Μουσείο Ακρόπολης), 1 Δ΄ Bραβείο και 1 Εξαγορά. Το αρχιτεκτονικό της έργο έχει δημοσιευθεί σε ελληνικές και διεθνείς εκδόσεις και έχει παρουσιαστεί σε εκθέσεις. Από το 1999, διδάσκει Αρχιτεκτονική Σύνθεση στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΔΠΘ στην Ξάνθη, όπου σήμερα είναι Καθηγήτρια. Έχει συμμετάσχει ως προσκεκλημένη καθηγήτρια στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ. Η ερευνητική της δραστηριότητα αφορά στα εξής πεδία: διδακτική τής αρχιτεκτονικής σύνθεσης, μέσα αναπαράστασης, γεωμετρία και θεωρίες για τον χώρο, τέχνη και αρχιτεκτονική, μοντέρνα ελληνική αρχιτεκτονική των δεκαετιών ’30, ’60, ’70. Είναι επιστημονικός υπεύθυνος ερευνητικών προγραμμάτων του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΔΠΘ, έχει δημοσιεύσει άρθρα σε βιβλία και επιστημονικά περιοδικά και έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις σε συνέδρια και ημερίδες. Είναι μέλος του ΤΕΕ, του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, του Διεθνούς και Ελληνικού DOCOMOMO, του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων / ICOM, της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής Εταιρείας, της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και της Συντακτικής Επιτροπής του ηλεκτρονικού αρχιτεκτονικού περιοδικού Αrchetype.

Ο Πάνος Εξαρχόπουλος γεννήθηκε το 1961 στην Αθήνα, από γονείς ζωγράφους-χαράκτες. Αποφοίτησε το 1986 από το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ. Από το 1987, διατηρεί αρχιτεκτονικό γραφείο μελετών στην Αθήνα από κοινού με την Ελένη Αμερικάνου, με κύρια δραστηριότητα μελέτες ιδιωτικών και δημόσιων κτιριακών έργων και διαμορφώσεις εσωτερικών χώρων καθώς και συμμετοχή σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, σε πολλούς από τους οποίους έχει διακριθεί (3 Β΄ Βραβεία και 1 Δ΄). Το αρχιτεκτονικό του έργο έχει δημοσιευτεί σε βιβλία και περιοδικά και έχει παρουσιαστεί σε εκθέσεις. Από το 1999 έως σήμερα, διδάσκει Αρχιτεκτονική Σύνθεση στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του ΔΠΘ στην Ξάνθη, όπου σήμερα είναι Επίκουρος Καθηγητής. To κύριο ερευνητικό του ενδιαφέρον εστιάζεται στη μελέτη, καταγραφή και τεκμηρίωση της μοντέρνας ελληνικής αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου και των δεκαετιών ’60 και ’70. Καρπός αυτής της –συνεχιζόμενης– δραστηριότητας είναι η συγκρότηση ενός εκτεταμένου και συστηματοποιημένου φωτογραφικού αρχείου, συμπληρωμένου με στοιχεία τεκμηρίωσης των κτιρίων, βιβλιογραφικές αναφορές κ.λπ. Επιστημονικά άρθρα και κείμενά του έχουν δημοσιευτεί σε βιβλία, ειδικά περιοδικά (έντυπα και ηλεκτρονικά) και τον ημερήσιο τύπο. Εκ παραλλήλου, έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις σε συνέδρια, επιστημονικές συναντήσεις κ.λπ. Ανάμεσα στις άλλες ενασχολήσεις του ιδιαίτερο ρόλο κατέχουν η ζωγραφική, η φωτογραφία, οι γραφιστικές εφαρμογές, η επιμέλεια βιβλίων καθώς και η ιδιοκατασκευή στοιχείων διαμόρφωσης εσωτερικών χώρων, για προσωπική χρήση. Είναι μέλος του ΤΕΕ, του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, του Διεθνούς και Ελληνικού DOCOMOMO, της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής Εταιρείας και της Συντακτικής Επιτροπής του ηλεκτρονικού αρχιτεκτονικού περιοδικού Αrchetype.

Ο Αναστάσιος Μ. Κωτσιόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1946. Σπούδασε στο Πειραματικό Σχολείο, στο Α.Π.Θ. (δίπλωμα αρχιτέκτονα 1970, διδακτορικό δίπλωμα 1976 και υφηγεσία 1982) και στο University of Edinburgh (Ph.D., 1980). Δίδαξε αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και θεωρία αρχιτεκτονικής στο Α.Π.Θ. από το 1971, αρχικά ως επιμελητής, εν συνεχεία ως υφηγητής και, από το 1989 έως το 2013, ως καθηγητής. Είναι σήμερα ομότιμος καθηγητής του Α.Π.Θ.

Tο 2008, εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην Έδρα του «Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού» της Τάξης των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών.

Έχει περίπου 250 δημοσιεύσεις επιστημονικών άρθρων και αρχιτεκτονικών έργων, ενώ κυριότερα βιβλία του είναι τα «Κριτική της Αρχιτεκτονικής Θεωρίας» (1985, 1992, University Studio Press), «Η αρχιτεκτονική σε περίοδο κρίσης» (2010, εκδόσεις Νεφέλη) και «Για το μεταμοντέρνο στην αρχιτεκτονική» (Νεφέλη 2018). Διετέλεσε τρεις φορές Πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ. και είχε σημαντική συμμετοχή στην ακαδημαϊκή οργάνωση και στο σχεδιασμό νέων πανεπιστημίων συντονίζοντας, μεταξύ αυτών, και το νέο ρυθμιστικό σχέδιο του Α.Π.Θ.

Ο Α. Μ. Κωτσιόπουλος δραστηριοποιείται ως αρχιτέκτων από το 1971 αρχικά με τους Φρόσω Κάισεφ, Κώστα Αντωνίου, Παρασκευά Μιμίδη, Αλίκη Σαμουηλίδου και Λευτέρη Τσουλουβή, εν συνεχεία με τους Δήμητρα Νικολάου και Χρήστο Πανταζίδη, και με τους Νέλη Αρβανιτοπούλου, Δώρα Δακή, Βασίλη Καραλάζο, Ελένη Σπάρτση και Γιώργο Χορόζογλου ενώ συνεργάστηκε σε συγκεκριμένες μελέτες με τις αρχιτέκτονες Μόρφω Παπανικολάου και Ρένα  Σακελλαρίδου. Από το 1997 διατηρεί αρχιτεκτονικό γραφείο με τις αρχιτέκτονες Έμυ Ζουμπουλίδου και Αλίνα Πάνου και βασική συνεργάτιδα την Μπέτυ Χαλκιοπούλου. Το έργο του γραφείου έχει παρουσιασθεί σε εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έχει δημοσιευθεί σε ελληνικές και διεθνείς εκδόσεις. Αφιερώματα για το έργο τους έχουν γίνει από τα περιοδικά «Αρχιτεκτονικά Θέματα», «Ελληνικές Κατασκευές», «Κτίριο», «EcoΔομείν», το ηλεκτρονικό περιοδικό «Greek Architects» κ.α. Δύο από τα κτίριά τους έχουν συμπεριληφθεί στην έκθεση του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής και του Deutsches Architektur Museum (DAM) «Η Ελληνική Αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα» μεταξύ των 130 σημαντικότερων κτιρίων στην Ελλάδα από το 1900 μέχρι σήμερα. Η κατοικία 2 στην Άνω Πόλη και το Πολιτιστικό Κέντρο Νάουσας έχουν δημοσιευθεί στους παγκόσμιους άτλαντες Phaidon Atlas of Contemporary World Architecture (2004) και Phaidon Atlas of 21st Century World Architecture (2008). Η Νέα Μονάδα της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Α.Π.Θ. (με τις Μ. Παπανικολάου και Ρ. Σακελλαρίδου) έχει τιμηθεί με το πρώτο βραβείο δημόσιου κτιρίου στα Βραβεία Αρχιτεκτονικής 2000 του Ε.Ι.Α., το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Νάουσας έλαβε ειδική μνεία στα Βραβεία Αρχιτεκτονικής 2008 του Ε.Ι.Α. και εκπροσώπησε την Ελλάδα στον διαγωνισμό για το ευρωπαϊκό βραβείο Mies van der Rohe 2007, ενώ το κτίριο γραφείων της εταιρείας Alumil έχει τιμηθεί με το ένα από τα τρία ισότιμα βραβεία του Μεσογειακού Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για κτίρια με προσόψεις αλουμινίου (οργάνωση U.I.A.–ETEM/ELVAL, 2003) για την ενεργειακή του συμπεριφορά. Επίσης, το γραφείο (σε συνεργασία με τα κυπριακά γραφεία Χρ. Χρυσάνθου και Ηρ. Παπαχρίστου) κέρδισε το 2010 το πρώτο βραβείο στον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Tο έργο του γραφείου και μια σειρά ζωγραφικών σχεδίων του Α. Κωτσιόπουλου παρουσιάστηκαν σε μονογραφική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα το 2011 και στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών στη Θεσσαλονίκη το 2012, με επιμέλεια της Άννας Σκιαδά με διοργάνωση του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής και με συνδιοργάνωση του Τμήματος Αρχιτεκτόνων και της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ., ταυτόχρονα με την έκδοση της μονογραφίας «Α.Μ. Κωτσιόπουλος και συνεργάτες αρχιτέκτονες: μια διαδρομή στα όρια του μοντέρνου» (2011, επιμέλεια: Α. Γιακουμακάτος, εκδόσεις Κτίριο).