Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Διασταυρώσεις Πολιτισμών: Η αρχαία ελληνική τραγωδία στην Ιαπωνία

Ροϊλός Παναγιώτης, Αρβανιτάκης Κωνσταντίνος, Shiratori Ko, Γκόφας Ανδρέας, Αρβανίτη Κατερίνα, Διαμαντάκου Καίτη, Χατζηδημητρίου Πηνελόπη, Σαμπατακάκης Γιώργος, Ροϊλός Αναστάσης, Εμπέογλου Κλήμης

18 Ιανουαρίου 2025

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 02:01:23 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 180
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Ένα συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο του θεάτρου, όπου η αρχαία ελληνική τραγωδία συναντά την ιαπωνική παράδοση, πραγματοποιήθηκε στην ημερίδα που συνδιοργάνωσαν το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών (Ε.Π.Κε.Δ.) και η Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, το Σάββατο 18 Ιανουαρίου.

Η σχέση του Ε.Π.Κε.Δ. με την Ιαπωνία, που ξεκίνησε το 1998 με τη συνεργασία του Ε.Π.Κε.Δ. με το Κέντρο Παραστατικών Τεχνών της Σιζουόκα, υπογραμμίζει τη δύναμη του θεάτρου να γεφυρώνει πολιτισμούς, να εντοπίζει και να καλλιεργεί συγγένειες, και να προαγάγει τον διάλογο μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών και θεατρικών παραδόσεων, φαινομενικά διαφορετικών, αλλά πυρηνικά συγγενών.

Η ημερίδα ήταν διαρθρωμένη σε δύο μέρη και πρόβαλε τις διαδρομές και τις μεταμορφώσεις που ακολουθεί η αρχαία ελληνική τραγωδία όταν μεταγράφεται, επανερμηνεύεται ή μετασχηματίζεται σκηνικά και δραματουργικά από τα τέλη του 19ου αιώνα έως σήμερα στο ιαπωνικό θέατρο.

Ακαδημαϊκές Εισηγήσεις

Στο πρώτο μέρος, οι πανεπιστημιακοί και θεατρολόγοι Κατερίνα Αρβανίτη, Καίτη Διαμαντάκου, Γιώργος Σαμπατακάκης και Πηνελόπη Χατζηδημητρίου ανέδειξαν την εξέλιξη της πρόσληψης της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας στην Ιαπωνία ιστορικά, από τα πρώτα μεταφρασμένα έργα μέχρι τις σύγχρονες σκηνοθετικές προσεγγίσεις που αντλούν στοιχεία από το ιαπωνικό παραδοσιακό θέατρο, όπως το Νο και το Καμπούκι. Η διαρκής ιδεολογική διαθεσιμότητα της τραγωδίας για την ανάδειξη ιστορικών εγκλημάτων, τραυμάτων και αποκλεισμών αποδείχτηκε εξαιρετικά παραγωγική και στην περίπτωση του σύγχρονου Ιαπωνικού Θέατρου.

Καλλιτεχνική/Βιωματική Εμπειρία

Στο δεύτερο μέρος, οι ηθοποιοί Κλήμης Εμπέογλου και Αναστάσης Ροϊλός μετέφεραν την εμπειρία τους από το ταξίδι τους στο ιαπωνικό χωριό Τόγκα και τη γνωριμία τους με τη μέθοδο και τη φιλοσοφία του διάσημου Ιάπωνα σκηνοθέτη Ταντάσι Σουζούκι και του θιάσου του, SCOT (Suzuki Company of Τoga).

Οι συνοδευτικές διαφάνειες δεν προβάλλονται για λόγους προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Χαιρετισμοί
Παναγιώτης Ροϊλός, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, Καθηγητής Χάρβαρντ
Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης, Διευθυντής Δραματικής Σχολής Ωδείου Αθηνών
Κo Shiratori, Μορφωτικός Ακόλουθος Πρεσβείας Ιαπωνίας στην Ελλάδα

Στρογγυλή Τράπεζα
Συντονισμός: Ανδρέας Γκόφας, Διευθυντής Ε.Π.Κε.Δ., Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου

Α΄μέρος

Kyogen και σατυρικό δράμα
Κατερίνα Αρβανίτη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών

Μεταγράφοντας την αρχαία ελληνική τραγωδία: Η περίπτωση των Τρωάδων του Ταντάσι Σουζούκι
Καίτη Διαμαντάκου, Καθηγήτρια Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Επανεφευρίσκοντας την ιαπωνική ταυτότητα μετά τη Χιροσίμα, μέσα από το αρχαίο δράμα
Πηνελόπη Χατζηδημητρίου, Διδάκτωρ Θεατρολογίας, Συνεργάτις του Μεταπτυχιακού Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Φεμινιστικές και κουίρ διασκευές της αρχαιοελληνικής τραγωδίας (Satoko Ichihara και Takeshi Kawamura)
Γιώργος Σαμπατακάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Θεατρολογίας, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών

Β΄μέρος

Φιλοσοφία και Πρακτική του Ταντάσι Σουζούκι: το προ-σύγχρονο σώμα, η άσκηση και η συγγένεια της απεύθυνσης στο θέατρο Noh και την Αρχαία Ελληνική Τραγωδία
Αναστάσης Ροϊλός, ηθοποιός, θεατρολόγος

Η θέση του αρχαίου δράματος στο Ιαπωνικό θέατρο
Κλήμης Εμπέογλου, ηθοποιός

Ροϊλός Παναγιώτης Πρόεδρος Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών - Καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στην Έδρα «Γεώργιος Σεφέρης», Πανεπιστήμιο Harvard

Ο Παναγιώτης Ροϊλός είναι Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών. Είναι Καθηγητής Ελληνικών Σπουδών και Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και κάτοχος της Έδρας «Γιώργος Σεφέρης». Στο ίδιο Πανεπιστήμιο είναι επίσης Διδακτικός Εταίρος στο Κέντρο Διεθνών Σχέσεων Weatherhead, όπου έχει συνιδρύσει και συνδιευθύνει την σειρά διεπιστημονικών Σεμιναρίων για την Πολιτιστική Πολιτική, και στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών Minda de Gunzburg. Είναι ο ιδρυτής και Διευθυντής της Δελφικής Ακαδημίας Ευρωπαϊκών Σπουδών.

Πρόσφατα του απενεμήθη ο τίτλος του Επίτιμου Διδάκτορα από το Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών για το σύνολο του επιστημονικού και διδακτικού του έργου. Η έρευνα και το επιστημονικό του έργο αφορούν τους χώρους της πολιτιστικής πολιτικής, της ελληνικής πολιτιστικής ιστορίας, της ιστορικής και γνωσιολογικής ανθρωπολογίας.

Έχει δημοσιεύσει, μεταξύ άλλων, τα εξής βιβλία:
1) C. P. Cavafy: The Economics of Metonymy, 2) Amphoteroglossia: A Poetics of the Twelfth-Century Medieval Greek Novel και 3) Towards a Ritual Poetics.

Αυτή την περίοδο συγγράφει δύο βιβλία, το ένα για την ελληνική ταυτότητα την περίοδο της πρώιμης νεοτερικότητας και το δεύτερο για αυτό που ονομάζει «νεομεσαιωνικός μετακαπιταλισμός», που διερευνά την συντηρητικότητα ευρέως διαδεδομένων μορφών σκέψης την εποχή του μετακαπιταλιστικού ανθρωπόκαινου.

Αρβανιτάκης Κωνσταντίνος Διευθυντής Δραματικής Σχολής Ωδείου Αθηνών - Σκηνοθέτης

Είναι διπλωματούχος σολίστ του Ωδείου Αθηνών στο φλάουτο (εξαιρετική διάκριση) και πτυχιούχος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου (έπαθλο Λιλής Λουριώτη), της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (κλασική φιλολογία), του New York University (κινηματογράφος) και του University of California (Master of Fine Arts στη σκηνοθεσία θεάτρου). Εμφανίστηκε σε τρείς παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου προτού φύγει με υποτροφίες των ιδρυμάτων "Ωνάση" και "Λεβέντη" για τις Η.Π.Α. Εκεί, παράλληλα με τις επίσημες σπουδές του, παρακολούθησε για ένα χρόνο τις τάξεις του Actors Studio και δούλεψε για δύο περιόδους εντατικά με τον Grotowski. Με χορηγία του ιδρύματος "D.W. Waddell" προσλήφθηκε ως μαθητευόμενος καλλιτεχνικός διευθυντής στο κρατικό θέατρο της πολιτείας της Arizona. Στη συνέχεια κράτησε τη θέση του μόνιμου σκηνοθέτη στο Playwrights' Theatre του Derek Walcott στη Βοστώνη, σκηνοθετώντας παράλληλα στο American Repertory Theatre και στο Πανεπιστήμιο Harvard. Έχει πάνω από τριάντα παραγωγές στο ενεργητικό του σε διάφορες πολιτείες της Αμερικής, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγονται δικές του μεταφράσεις ή διασκευές κειμένων των Σοφοκλή, Ευριπίδη, Brecht, Mishima, Beckett, Cocteau, Lorca, Genet, Pinter, Rimbaud, Müller, Poe, Yourcenar, καθώς και έργα πολλών νέων Αμερικανών συγγραφέων. Στον ελληνικό χώρο σκηνοθέτησε σε δικές του διασκευές και μεταφράσεις τα έργα: “Το Τέλος του Οίκου των Άσερ” και “Ολόκληρος ο Σαίξπηρ σε Μιά Ώρα” για το Θέατρο του Νότου, "Ιστορίες Αιδοίου" στο θέατρο Αυλωνίτη και "Ο Καβαλάρης του Χιονιού" για τη Θεσσαλονίκη / Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Σε δικές του μεταφράσεις τα “Πώς Έμαθα να Οδηγώ” για το Απλό Θέατρο, “Η Κατάρα της Ίρμα Βεπ” στο Ήβη, “Η Ψευδαίσθηση και Αχαρνής” για το Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου, “Ένα Καινούργιο Κόκκινο” στο Πόρτα, ”Proof” στο Μουσούρη και “Το Καλό της Χώρας μας” στον Τεχνοχώρο υπό Σκιάν. Με την Κάτια Δανδουλάκη το “Υπηρέτης Δυό Αφεντάδων”, για τον Θ.Ο.Κ. πάλι τα “Αμερικάνικος Βούβαλος” και “Βαβυλωνία”, στο θέατρο Αποθήκη το “Σεσουάρ για Δολοφόνους” και στο Από Μηχανής τους “Σιδεράδες”.

Shiratori Ko Μορφωτικός Ακόλουθος Πρεσβείας Ιαπωνίας στην Ελλάδα
Γκόφας Ανδρέας Διευθυντής Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών - Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Πάντειο Πανεπιστήμιο

O Ανδρέας Γκόφας είναι Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, Καθηγητής Θεωρίας και Επιστημολογίας των Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Επίτιμος Ερευνητικός Εταίρος του Πανεπιστημίου του Sheffield και μέλος της οργανωτικής επιτροπής της Θερινής Ακαδημίας Ολυμπίας. Στο παρελθόν, έχει διατελέσει Royal Society of Edinburgh Visiting Fellow στο Πανεπιστήμιο του St. Andrews, Visiting Scholar στο Πανεπιστήμιο του Yale, Marie Curie Fellow στο Πανεπιστήμιο του Sheffield, Visiting Fellow στο London School of Economics, Postdoctoral Fellow στο Institut Barcelona d’Estudis Internacional, και Teaching Fellow στο Birmingham. Μεταξύ 2013-5, ήταν εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Ανώτατο Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου (EUI) στη Φλωρεντία, ενώ το 2014-5 διετέλεσε Πρόεδρος του Ανωτάτου Συμβουλίου.

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στο σημείο τομής της θεωρίας Διεθνών Σχέσεων με τη Φιλοσοφία, Ιστοριογραφία και Κοινωνιολογία της επιστήμης, αλλά και στη μελέτη του φαινομένου της τρομοκρατίας. Έχει συνεπιμεληθεί το The Role of Ideas in Political Analysis (Routledge, 2010), το Oxford Handbook of Terrorism, όπως και το SAGE Handbook of the History, Philosophy, and Sociology of International Relations. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε συλλογικούς τόμους και επιθεωρήσεις όπως στο Journal of Conflict Resolution, Defence and Peace Economics, Democracy and Security, και στην Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης.

Αρβανίτη Κατερίνα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών
Διαμαντάκου Καίτη Καθηγήτρια, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Χατζηδημητρίου Πηνελόπη Διδάκτωρ Θεατρολογίας - Συνεργάτις του Μεταπτυχιακού Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου
Σαμπατακάκης Γιώργος Αναπληρωτής Καθηγητής Θεατρολογίας, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών - Θεατρικός κριτικός

Ο Γιώργος Σαμπατακάκης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Θεατρολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών και θεατρικός κριτικός.

Ροϊλός Αναστάσης Ηθοποιός - Θεατρολόγος
Εμπέογλου Κλήμης Ηθοποιός

Σχετικές ομιλίες

ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ «Η αρχαία ελληνική τραγωδία στο μεταίχμιο πολιτικής και παράστασης» - Χαιρετισμοί 00:20:00

Σεπ 25, 2019

ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ «Η αρχαία ελληνική τραγωδία στο μεταίχμιο πολιτικής και παράστασης» - Χαιρετισμοί

Μαγγίνης Γιώργης Ιωάννου Σιλουανός Γιατρομανωλάκης Νικόλας Χαλδαιάκης Αχιλλέας Παπαθανασίου Σίσσυ Σταματοπούλου - Βασιλάκου Χρυσόθεμις

Γλώσσα: Αγγλική, Ελληνική