Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Διαστημική Eξερεύνηση Kατοικήσιμων Kόσμων στο Ηλιακό μας Σύστημα

Κουστένη Αθηνά

27 Αυγούστου 2020

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:48:00 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 488
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Οι ευνοϊκές συνθήκες για τη βιωσιμότητα στο ηλιακό σύστημα περιλαμβάνουν υγρό νερό, θρεπτικά συστατικά και πηγές ενέργειας. Οι διεθνείς διαστημικές εταιρείες και ειδικά η NASA και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) διαθέτουν ένα πολύ σταθερό και φιλόδοξο πρόγραμμα για την εξερεύνηση του ηλιακού συστήματος και των εξωπλανητών που μπορεί να επεκταθεί μέχρι 2065. Μετά την έντονη εξερεύνηση του Άρη (Mars Express, Mars 2020, ExoMars με στόχο την επιστροφή δειγμάτων και τελικά την αποστολή ανθρώπων), η εξερεύνηση συνεχίζει με αποστολές προς το εξωτερικό ηλιακό σύστημα για την μελέτη των κατοικήσιμων συνθηκών εκεί. Ετσι επεκτείνουμε τα όρια της περιοχής όπου πιστεύαμε ότι η ζωή μπορεί να εμφανιστεί και να αναπτυχθεί.

Αρκετά από τα παγωμένα φεγγάρια γύρω από τους γίγαντες αερίου, δείχνουν ελπιδοφόρες συνθήκες για την ανάπτυξη ή / και τη διατήρηση της ζωής. Οι δορυφόροι του Δία Ευρώπη, Καλλιστώ και Γανυμήδης, καθώς και οι δορυφόροι του Κρόνου ο Τιτάνας και ο Εγκέλαδος, φαίνεται να ικανοποιούν όλες η μερικές από τις απαιτήσεις για κατοικησιμότητα. Ενδεικτικά τέτοιες απαιτήσεις είναι οι βιολογικές πλούσιες ατμόσφαιρες, οι πηγές ενέργειας λόγω παλιρροιακών επιδράσεων και οι μεγάλοι υδάτινοι ωκεανοί κάτω από τις επιφάνειες τους. Αυτοί οι δορυφόροι διερευνήθηκαν μέχρι στιγμής από τις αποστολές Galileo και Cassini-Huygens.

Στο μέλλον αυτά τα μοναδικά σώματα και τα χαρακτηριστικά τους μπορούν να διερευνηθούν με καθορισμένες διαστημικές αποστολές, όπως αυτές που προετοιμάζονται από τη NASA και την ESA (JUICE, Europa Clipper, Dragonfly, κλπ).

Κουστένη Αθηνά Αστροφυσικός - Διευθύντρια Ερευνών, Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας (CNRS) & Εργαστήριο Διαστημικών Ερευνών και Οργάνων (LESIA) του Αστεροσκοπείου του Παρισιού-Μεντών

Η Αθηνά Κουστένη γεννήθηκε στην Αθήνα, απ’ όπου έφυγε το 1980 γιά να σπουδάσει στο Παρίσι Φυσική και Αγγλική Λογοτεχνία συγχρόνως στα Πανεπιστήμια VI (Pierre et Marie Curie) και III (Sorbonne) αντίστοιχα (1985 & 1986) με Μεταπτυχιακές σπουδές στην Αστροφυσική και την Αγγλική Λογοτεχνία από τα ίδια Πανεπιστήμια (1986 & 1987). Το 1989 έλαβε Διδακτορικό Δίπλωμα στην Αστροφυσική και Διαστημική Τεχνολογία από το Πανεπιστήμιο 7 του Παρισιού και το 1996 της απονεμήθηκε η ανώτατη ακαδημαϊκή διάκριση της Γαλλίας, του Διπλώματος Διεύθυνσης Ερευνών επίσης στην Αστροφυσική και Διαστημική Τεχνολογία του Πανεπιστημίου 7 του Παρισιού (Habilitation DR, Diploma for Directing Research).

Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στην Πλανητολογία, τη μελέτη των γιγάντιων πλανητών του ηλιακού μας συστήματος και ιδίως του συστήματος του Κρόνου, τους πλανήτες εκτός του ηλιακού συστήματος και γενικά την τηλεσκοπική και διαστημική εξερεύνηση του διαστήματος. Συμμετέχει σε τρέχουσες διαστημικές αποστολές του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Αμερικάνικης Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) όπως η αποστολή Cassini-Huygens, καθώς και στην προετοιμασία των μελλοντικών διαστημικών αποστολών στο Δία και τον Κρόνο και αναλύει τα δεδομένα που έχει αποκτήσει για να διερευνήσει τις ατμόσφαιρες και τις επιφάνειες των πλανητών, των δορυφόρων και των εξωπλανητών. Μέρος της ερευνητικής της δραστηριότητας είναι η ανάλυση των δεδομένων που προέρχονται από τεχνητούς δορυφόρους στο διάστημα, διαστημικές αποστολές και επίγεια τηλεσκόπια με τη χρήση τεχνικών όπως η φασματοσκοπία και η απεικόνιση με προσαρμόσιμα οπτικά συστήματα. Επιπλέον, εργάστηκε με επιτυχία ως συν-ερευνήτρια, επιστημονική υπεύθυνη, τριών οργάνων στα διαστημόπλοια Cassini-Huygens. Η παραγωγή της περιλαμβάνει 250 επιστημονικές εργασίες και πάνω από 600 παρουσιάσεις. Επίσης ειναι η βασική συγγραφέας του βιβλίου «Τιτάνας: Η διερεύνηση ενός παρόμοιου κόσμου με τη Γη» και πολλών αλλων κεφαλαίων σε εγκυκλοπαίδειες και βιβλία.

Είναι Πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Διαστημικών Επιστημών, της Συμβουλευτικής Επιτροπής Ανθρώπινου Εξερεύνησης και Επιστήμης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος, της Επιτροπής COSPAR για την Πλανητική Προστασία και της Επιτροπής Αξιολόγησης του Γαλλικού Εθνικού Κέντρου Διαστημικών Μελετών και μέλος πολλών άλλων διεθνών συμβουλευτικών οργάνων της ESA και της NASA. Έχει τιμηθεί με αρκετές διακρίσεις από την NASA και την ESA, και συμμετέχει ενεργά στις συμβουλευτικές επιτροπές των δύο αυτών διαστημικων εταιρειών, ESA και NASA, ειδικά ως Πρόεδρος της Επιτροπής Ηλιακού Συστήματος και Πλανητών της ESA.

Είναι κόρη του Παναγιώτη και της Μαργαρίτας Κουστένη, παντρεμένη με τον computer/network manager Franck Darin, έχει μία κόρη, την Καλλίστα, και ζει στο Παρίσι στη Γαλλία.

Σχετικές ομιλίες