Δυστοπίες και η ελληνική επιρροή πάνω σε αυτές

Η διάσημη καναδή συγγραφέας Margaret Atwood συζητά στο Μέγαρο Μουσικής με τον Θανάση Λάλα, με θέμα «Δυστοπίες και η ελληνική επιρροή πάνω σε αυτές», στο πλαίσιο μιας εκδήλωσης του Megaron Plus που διοργανώθηκε σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Ψυχογιός και την Πρεσβεία του Καναδά στην Ελλάδα.

Η Margaret Atwood γεννήθηκε στην Οτάβα του Καναδά το 1939. Έζησε τα παιδικά της χρόνια στο Βόρειο Οντάριο και το Κεμπέκ. Άρχισε να γράφει σε ηλικία πέντε ετών «διδακτικά θεατρικά έργα, ποιήματα, εικονογραφημένες ιστορίες και ένα ημιτελές μυθιστόρημα». Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο και απέκτησε τίτλο μεταπτυχιακών σπουδών (Ma) από το Radcliff College.

Ταξίδεψε πολύ και άλλαξε διάφορα επαγγέλματα: ταμίας, σερβιτόρα, σύμβουλος κατασκηνώσεων, λέκτορας αγγλικής λογοτεχνίας και τέλος συγγραφέας. Εκτός από καταξιωμένη ποιήτρια, η Μάργκαρετ Άτγουντ είναι σήμερα η διασημότερη πεζογράφος και κριτικός του Καναδά. Έχει γράψει περισσότερα από 40 μυθιστορήματα, ποιήματα, παιδικά βιβλία και δοκίμια. Κατά τη διάρκεια της συγγραφικής της καριέρας, έχει τιμηθεί με αμέτρητα βραβεία στον Καναδά και το εξωτερικό.

Της έχουν απονεμηθεί τα βραβεία: Premio Mondello (1997), Commonwealth (1987, 1994), Booker (1989, 1996, 2000, 2003, 2005, 2007) και Orange (2001, 2004). «Η φαγώσιμη γυναίκα», το πρώτο της πεζογράφημα, εκδόθηκε το 1969 (κυκλοφορεί μεταφρασμένο στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Γράμματα). Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα «Ανάδυση» το 1972 (Εκδ. Εστία) και «Η διπλή ζωή της Τζόαν Φόστερ» το 1976 (Εκδ. Γράμματα).
Στη χώρα μας κυκλοφορούν επίσης τα μυθιστορήματα: «Η ιστορία της πορφυρής δούλης», «Η κλέφτρα κίσσα», «Μάτι γάτας», «To άλλο πρόσωπο της Γκρέις», «Ο τυφλός δολοφόνος» (βραβείο Booker 2000), «Όρυξ και Κρέικ», η εκ νέου διήγηση του μύθου της Πηνελόπης και του Οδυσσέα με τίτλο «Πηνελοπιάδα» και το αυτοβιογραφικό δοκίμιο «Συνομιλώντας με τους νεκρούς». Η Μάργκαρετ Άτγουντ, τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 40 γλώσσες,  συγκαταλέγεται στις σημαντικότερες πεζογράφους και κριτικούς του Καναδά. Σήμερα ζει στο Τορόντο με τον σύντροφό της, τον συγγραφέα Γκρέιμι Γκίμπσον.

Μερικές χαρακτηριστικές φράσεις της:

*«Ακόμα και στις μέρες μας, αντιμετωπίζουμε έναν ισχυρό άντρα σαν γεννημένο ηγέτη και μια ισχυρή γυναίκα σαν ανωμαλία».
*«Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί οι άνθρωποι θεωρούν τη νεότητα ως μια περίοδο ελευθερίας και χαράς. Ίσως επειδή ξέχασαν τη δική τους».
*«Οι Εσκιμώοι έχουν 52 λέξεις για το χιόνι επειδή είναι σημαντικό γι’ αυτούς. Θα ’πρεπε να υπήρχαν άλλες τόσες για την αγάπη».
*«Χρόνια ήθελα να είμαι μεγαλύτερη και τώρα είμαι».
*«Ο καλύτερος τρόπος να κρατήσεις ένα μυστικό είναι να προσποιηθείς ότι δεν υπάρχει».

Σε ένα σύντομο κείμενό της, η Καναδή πεζογράφος, ποιήτρια και κριτικός λογοτεχνίας Μάργκαρετ Άτγουντ επιχείρησε να μεταφέρει, με γνώση, χιούμορ και λεπτό σαρκασμό, ορισμένες από τις αγωνίες ενός συγγραφέα. Ας δούμε, συνοπτικά, τι γράφει:
«Κρατήστε ζωντανό το ενδιαφέρον του αναγνώστη (και αυτό είναι πιθανόν να επιτευχθεί, αν καταφέρετε να κρατήσετε ζωντανό το δικό σας ενδιαφέρον). Αλλά, σίγουρα, δεν γνωρίζετε ποιος είναι ο αναγνώστης, έτσι μοιάζετε με κάποιον που προσπαθεί να χτυπήσει ένα ψάρι με σφεντόνα στο σκοτάδι. Κάτι που συναρπάζει τον Α, μπορεί να προκαλεί ανία στον Β», γράφει η Άτγουντ.

Η ίδια χαρακτηρίζει το γράψιμο δουλειά αλλά και τυχερό παιχνίδι. «Να ξέρετε ακόμα», σημειώνει, «ότι με αυτήν τη δουλειά δεν εξασφαλίζετε εύκολα σύνταξη. Οι άλλοι άνθρωποι μπορεί να σας στηρίξουν για λίγο, αλλά ουσιαστικά είστε μόνοι σας. Κανείς δεν σας εξανάγκασε να γίνετε συγγραφέας, εσείς το επιλέξατε. Οπότε, σταματήστε τη γκρίνια».

Μια ακόμη συμβουλή της Άτγουντ συνδέεται με τη ματιά του συγγραφέα στο έργο του: «Ποτέ δεν θα διαβάσετε το δικό σας βιβλίο με την αθώα εκείνη προσμονή που νιώθετε μπροστά από την πρώτη “εύγευστη” σελίδα ενός καινούργιου βιβλίου, επειδή το έχετε γράψει εσείς. Ήσασταν στα παρασκήνια αυτής της παράστασης. Είδατε τον τρόπο που τα κουνέλια μπήκαν μέσα στο καπέλο. Ωστόσο, ζητήστε από έναν φίλο να διαβάσει το βιβλίο σας πριν το στείλετε στους εκδοτικούς οίκους. Δεν πρέπει, όμως, να είναι κάποιος με τον οποίο έχετε μια ρομαντική σχέση, εκτός κι αν θέλετε να χωρίσετε».