Εισαγωγή στην Πολεμική Τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων

Τάσιος Θεοδόσης, Γιαννακός Κωνσταντίνος

14 Μαΐου 2018

ΟΜΙΛΙΕΣ

EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES

ΔΙΑΡΚΕΙΑ 94:18 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2556

←

→

ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΟΜΙΛΙΑΣ

Ομιλητές
Τάσιος Θεοδόσης
Γιαννακός Κωνσταντίνος

Γλώσσα
Ελληνική

Ημερομηνία
14/05/2018

Διάρκεια
94:18

Εκδήλωση
Εκδηλώσεις της "Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας"

Χώρος
Αίθουσα "Συλλόγου των Αθηναίων"

Διοργάνωση
Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας (ΕΜΑΕΤ)
Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών - Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία

Κατηγορία
Τεχνολογία, Αρχαιολογία

Ετικέτες
πολεμική τεχνολογία, αρχαία Ελλάδα, πόλεμος, άμυνα, επίθεση, όπλο, πανοπλία, πλιορκητική μηχανή

Η πολεμική τεχνολογία ήταν σε όλους τους πολιτισμούς από τις πλέον προηγμένες τεχνολογίες και συνδύαζε σχεδόν όλους τους τομείς των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. Για αυτό το θέμα οργανώθηκε μια συνοπτική, κατά το δυνατόν, παρουσίαση-εισαγωγή στην Πολεμική Τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων, δεδομένου του μεγάλου εύρους που παρουσιάζει το θέμα.

Η παρουσίαση είναι οργανωμένη σε δύο γενικές ενότητες την άμυνα και την επίθεση, οι οποίες αναλύονται στις εξής υποενότητες:

Α- ΑΜΥΝΑ

Α.1. Αμυντικά Έργα Ξηράς

Α.2. Ειδικά Αμυντικά Όπλα

Α.3. Αμυντικά Έργα Λιμένων

Α.4. Πανοπλίες Στρατιωτών

Β. ΕΠΙΘΕΣΗ

Β.1. Ατομικά Όπλα

Β.2. Μεγάλα Επιθετικά Όπλα

Β.3. Πολιορκητικές Μηχανές και Τεχνικές

Β.4. Ναυτικά Επιθετικά Όπλα

Β.5. Επιθετικά Έργα

Η κάθε ενότητα περιλαμβάνει εικόνες από αντιπροσωπευτικά ομοιώματα, της Ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας, επεξηγηματικές πινακίδες και εικαστικές παραστάσεις των σχετικών θεμάτων, καθώς και παραπομπές σε κείμενα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας.

Τάσιος Θεοδόσης Ομότιμος Καθηγητής Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου - Επίτιμος Πρόεδρος, Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία - Πρόεδρος, Εταιρεία για τη Διερεύνηση της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒυΤ)

Ο Καθηγητής Θεοδόσης Τάσιος γεννήθηκε στην Καστοριά. Πήρε το δίπλωμα του Πολιτικού Μηχανικού από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1953) και συνέχισε τις σπουδές του στο Centre d'Etudes Superieures ITBTB, στο Παρίσι, για ένα χρόνο. Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Ε.Μ.Π. το 1958. Εξελέγη Επιμελητής του Ε.Μ.Π. (1958) και στη συνέχεια Έκτακτος Μόνιμος Καθηγητής (1964) και Τακτικός Καθηγητής (1969). Ίδρυσε το Εργαστήριο Οπλισμένου Σκυροδέματος του Ε.Μ.Π. και το διεύθυνε μέχρι την αποχώρησή του (1997). Δίδαξε ακόμα στα Πανεπιστήμια της Βαγδάτης (1979), της Σαγκάης (1982), της Νανκίν (1985), της Παβίας (1986) και στο College International des Sciences de Construction Paris (1979-1989).

Εξέχουσα μορφή στην επιστημονική και επαγγελματική ζωή της χώρας, υπήρξε δάσκαλος χιλιάδων μηχανικών, δημοσίευσε εκατοντάδες επιστημονικές εργασίες στις περιοχές της Εδαφομηχανικής, της Τεχνολογίας του Σκυροδέματος και της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, ενώ ασχολήθηκε με μια ευρύτατη περιοχή επιστημονικών, τεχνολογικών και εκπαιδευτικών θεμάτων (ευρωπαϊκοί και εθνικοί κανονισμοί, αντισεισμική προστασία, προστασία μνημείων, δημόσια έργα) αλλά και με θέματα Φιλοσοφίας, Παιδείας, Γλώσσας, Ορολογίας, καθώς και με κοινωνικά θέματα ως συντάκτης Επιφυλλίδων στον ημερήσιο και εβδομαδιαίο Τύπο.

Είναι ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος πολλών ελληνικών Επιστημονικών Ενώσεων, μέλος αμερικανικών και ευρωπαϊκών Ενώσεων, ενώ διετέλεσε Πρόεδρος της RILEM (1977-78), της CEB (1983-87), του «Model Code 90» (1987-91), Σύμβουλος των Ηνωμένων Εθνών και Εμπειρογνώμων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Απέσπασε πολλές τιμητικές διακρίσεις. Είναι Επίτιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νανκίν (1985), Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Λιέγης (1986), Fellow του American Concrete Institute (1986), Επίτιμος Πρόεδρος της CEB (1988), Επίτιμο Μέλος της RILEM (1989), της CIAS (1998), του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου (1999), της CICOP (2001), Επίτιμος Διδάκτωρ του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου (2001), Μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Τορίνο (2004), Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (2004) και Επίτιμο Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ορολογίας (2008). Τιμήθηκε, επίσης, με το Μετάλλιο της Πόλεως των Παρισίων (1986).

Είναι Πρόεδρος της Εταιρείας για τη Διερεύνηση της Αρχαοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒυΤ).

Γιαννακός Κωνσταντίνος Πολιτικός Μηχανικός, διπλ. ΕΜΠ, Δρ. ΑΠΘ, Fellow ASCE

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Σ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΣ [Πολιτικός Μηχανικός, διπλ. ΕΜΠ, Δρ. ΑΠΘ, Εταίρος/Fellow της Αμερικανικής Εταιρείας Πολιτικών Μηχανικών (ASCE)]: “ηγέτης στον τομέα της σιδηροδρομικής μηχανοτεχνίας/engineering, με πρωτοποριακή έρευνα στο σύστημα σκύρο-στρωτήρας με τους συνδέσμους” (απόσπασμα από το ASCE-news Nov. 2012, που αναγγέλλει την εκλογή του ως Εταίρου της ASCE το 2010).

Με περισσότερα από 20 έτη έρευνας που περιλαμβάνει εργαστηριακές δοκιμές, επί-του-πεδίου έρευνες και θεωρητικές αναλύσεις για: (α) υπολογισμό των δράσεων επί σιδηροδρομικής γραμμής, σκυρογραμμής και σταθερής επιδομής, και των συνεπακόλουθων βυθίσεων, (β) καθορισμό της μάζας γραμμής που συμμετέχει στην κίνηση των Μη-Ανηρτημένων Μαζών των σιδηροδρομικών οχημάτων και (γ) την πρόβλεψη της ρύπανσης του σκύρου για συγκεκριμένους τύπους στρωτήρων από σκυρόδεμα. Όλες οι θεωρητικές προσεγγίσεις του έχουν επαληθευθεί από παρατηρήσεις και μετρήσεις σε σιδηροδρομικές γραμμές υπό κυκλοφορίαν. Έχει πολυάριθμες δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά και πρακρικά συνεδρίων∙ έχει συμμετάσχει σε αρκετές επιτροπές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την περίοδο 1999-2001, ως εκπρόσωπος της Ελλάδος, συμμετείχε στην σύνταξη των Τεχνικών Προδιαγραφών Διαλειτουργικότητος/TSI’s, για τις σιδηροδρομικές υποδομές υψηλών ταχυτήτων, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπέγραψε το επίσημο κείμενο.

Από το 1998 έως το 2002 διετέλεσε Γενικός Συντονιστής στην ομάδα Υψηλών Ταχυτήτων για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, της Διεθνούς Ένωσης Σιδηροδρόμων/UIC και από το 2002 έως το 2006 ήταν Διευθύνων Σύμβουλος και Αντιπρόεδρος (2002-2003) και Πρόεδρος (2003-2004) του ΟΣΕ (της περιόδου των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας 2004 συμπεριλαμβανομένης). Υπήρξε επισκέπτης/εντεταλμένος καθηγητής της σιδηροδρομικής μηχανοτεχνίας/engineering στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Σχολή Πολιτικών Μηχανικών, στο Βόλο, την περίοδο 2007-2014. Επί πλέον διδάσκει από το 2002 στο διατμηματικό μεταπτυχιακό τμήμα των Μεταφορών του ΑΠΘ/Πολυτεχνική Σχολή και υπήρξε σύμβουλος σε διάφορες Ελληνικές και διεθνείς τεχνικές εταιρείες από το 2006 μέχρι σήμερα.

Από το 2010 είναι μέλος των Επιτροπών AR050 & AR060 για το σχεδιασμό και τη συντήρηση των σιδηροδρόμων, του Transportation Research Board/TRB (το TRB είναι μέλος των Ακαδημιών Επιστημών των ΗΠΑ). Έχει επιλεγεί δύο φορές (2011 και 2012) ως εξέχων κριτής του περιοδικού Journal of Transportation Engineering της ASCE. Είναι Κριτής (Reviewer), Mέλος Εκδοτικών Ομάδων και Επιστημονικών Επιτροπών σε Επιστημονικά Περιοδικά και Συνέδρια του τομέα του∙ ως προσκεκλημένος Eκδότης του International Journal of Pavement Engineering/IJPE, εξέδωσε την ειδική έκδοση/τεύχος του περιοδικού για τη Σιδηροδρομική Υποδομή Υψηλών Ταχυτήτων, που κυκλοφόρησε το 2010. Έχουν δημοσιευθεί σε θέματα του Τομέα του Πολιτικού Μηχανικού: (α) εκατόν δέκα (110) άρθρα του σε Επιστημονικά Περιοδικά και Πρακτικά Συνεδρίων με κριτές, (β) οκτώ βιβλία του και (γ) έχει συμμετοχή σε συγγραφή Κεφαλαίων σε ακόμη έξη βιβλία.

Τα ενδιαφέροντά του ως ερευνητού συμπεριλαμβάνουν την Αρχαιολογία της δεύτερης χιλιετίας π.Χ. και την Τεχνολογία της αρχαίας Ελλάδος, είναι δε Γενικός Γραμματέας της Εταιρείας Διερεύνησης της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας/ΕΔΑΒυΤ και μέλος της εταιρείας ΑΙΓΕΥΣ για το Προϊστορικό Αιγαίο και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Αρχαιολόγων/ΕΑΑ. Επτά (7) αρχαιολογικά άρθρα του έχουν γίνει αποδεκτά και δημοσιευθεί σε αρχαιολογικά επιστημονικά Περιοδικά και εκδόσεις (ΤΑΛΑΝΤΑ, BAR series), ειδικά επιστημονικά Περιοδικά (Elsevier, Procedia) και Συνέδρια (στα Πρακτικά τους), μετά από κρίση. Το βιβλίο του, «Αιγαιακού Τύπου Ξίφος και Ευρήματα στη Χαττούσα – Τεχνολογία, Πηγές και Χρονολόγηση του Τρωικού Πολέμου» (στην αγγλική γλώσσα), δημοσιεύθηκε το 2012, από τον εκδοτικό οίκο Lambert Academic Publishing, στη Γερμανία. Η ελληνική (προσαυξημένη) έκδοση του βιβλίου “Τεχνολογία, Πηγές και Χρονολόγηση του Τρωικού Πολέμου” κυκλοφόρησε το 2016, από τις εκδόσεις Παπαζήση.

Τα άρθρα του μπορούν να «κατέβουν», στα website του, Academia.edu, ResearchGate και Mendeley.

Προσωπικό ιστολόγιο του Κωνσταντίνου Γιαννακού

ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

[1]. Campbell, D.B. 2008. Reprint. “Greek and Roman Siege Machinery 399BC-AD363”, New Vanguard, Osprey, 2003.

[2]. Campbell, D.B. 2009. Reprint. “Ancient Siege Warfare – Persians, Greeks, Carthaginians and Romans 546-146BC”, New Vanguard, Osprey, 2003.

[3]. Campbell, D.B. 2009. Reprint. “Greek and Roman Artillery 399BC-AD363”, New Vanguard, Osprey, 2003.

[4]. Connoly, P. 1981. “Greece and Rome at War”, Macdonald Phoebus, London.

[5]. D’Amato, R./A. Salimbeti. 2011. “Bronze Age Greek Warrior 1600-1100BC”, Osprey.

[6]. Dietz, U.L. 2000. “Το Άλογο στην Εποχή του Χαλκού. In Συμβούλιο της Ευρώπης, “Θεοί και Ήρωες της Εποχής του Χαλκού – Η Ευρώπη στις Ρίζες του Οδυσέα”, National Museet, Københawn/Kunst-und Ausstellungshalle der Bundesrepublik Deutscland, Bonn/Galeries Nationales du Grand Palais, Paris/Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα, 83-84.

[7]. Ertekin, A./I. Ediz. 1993. The Unique Sword from Boǧazköy/ Hattuša. In M. J. Mellnik, E. Porada, T. Özgüç, (Eds.), "Aspects of Art and Iconography: Anatolia and its Neighbors. Studies in Honor of Nimet Özgüç", Ankara, 719-725.

[8]. Fields, N. 2008. Reprint. “Ancient Greek Warship 500-322BC”, New Vanguard, Osprey, 2008.

[9]. Francis, C./T.E. Rihll/M.T. Wright. 2006. The Bronze-Spring Catapult: A Case Study in the Innovation, Adaptation and Diffusion of Technology in Ancient Greece, στα Πρακτικά του “2ου Διεθνούς Συνεδρίου Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας”, EMAET – Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, Αθήνα, 659-665.

[10]. Giannakos, K. 2012. “Aegean Type Swords and Finds at Hattusa: Technology, Sources and Dating of Trojan War”, Lambert Academic Publishing Co., Saarbrücken, Germany.

[11]. Grguric, N. 2008. Reprint. “The Mycenaneans c. 1650-1100BC”, Elite, Osprey, 2005.

[12]. Hawkins, J.D. 1997. “A Hieroglyphic Luwian Inscription on a Silver Bowl in the Museum of Anatolian Civilizations – Ankara”, Ankara, Anadolu Medeniyetleri Müzesi.

[13]. Mardaga, P. (ed.). 1979. “Les Dix Livres d’ Architecture de Vitruve, corriges et traduits en 1684 par Claude Perrault”, Bruxelles/Liege.

[14]. Mellink, M. 1986. Postscript. In Mellink, M., (ed.), "Troy and the Trojan War - A Symposium Held at Bryn Mawr College", Bryn Mawr, PA, 93-101.

[15]. Molloy, B. 2010. Swords and Swordmanship in the Aegean Bronze Age. AJA, July, 403-428.

[16]. Neve, P. 1993. Die Ausgrabungen in Boğazköy-Ḫattuša 1992. AA(1993):621-652.

[17]. Niemeier Wolf-Dietrich. 2003. Ο Ελλαδικός Χώρος και η Χεττιτική Αυτοκρατορία, Μυκηναίοι και Χετταίοι στη Δυτική Μικρά Ασία, στο “Πλόες... από τη Σιδώνα στη Χουέλβα, Σχέσεις Λαών της Μεσογείου 16ος – 6ος αι. π.Χ.”, εκδότης Ν. Σταμπολίδης, ΥΠΠΟ, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Αθήνα, 103-107.

[18]. Niemeier, W-D. 1998. The Mycenaeans in Western Anatolia and the Problem of the Origins of the Sea Peoples. In S. Gitin, A. Mazar, E. Stern, (Eds.), “Mediterranean Peoples in Transition – Thirteenth to Early Tenth Centuries BCE, In Honor of (fs) Professor Trude Dothan”, Israel Exploration Society, 17-65.

[19]. Nossov, K. 2012. Reprint. “Ancient and Medieval Siege Weapons”, Lyons Press, Guilford, Connecticut, 2005.

[20]. Paipetis, S.A./V. Kostopoulos. 2008. Defensive Weapons in Homer. In S.A. Paipetis, (Ed.), "Science and Technology in Homeric Epics". Dordrecht, Springer, 181-204.

[21]. Sandars, N.K. 1961. The First Aegean Swords and their Ancestry. AJA(65):17-29.

[22]. Sandars N.K. 1963. Later Aegean bronze swords. AJA(67):117-153.

[23]. Stampolidis, N.C./D. Tsangari/Y. Tassoulas (eds). 2017. “Money – Tangible Symbols in ancient Greece”, Alpha Bank-Museum of Cycladic Art, Athens.

[24]. Taracha, P. 2003. Is Tuthaliya’s Sword Really Aegean?. In G. Beckman, R. Beal, G. McMahon, (Eds.), "Hittite Studies in Honor of Harry A. Hoffner Jr. on the Occasion of His 65th Birthday", Winona Lake, Indiana, Eisenbrauns, 367-376.

[25]. Tassios, T.P. 2008. Mycenean Technology. In S.A. Paipetis, (Ed.), "Science and Technology in Homeric Epics". Dordrecht, Springer, 1-18.

[26]. Ventris, M./J. Chadwick. 1956. “Documents in Mycenaean Greek - Three Hundred Selected Tablets from Knossos, Pylos and Mycenae with Commentary and Vocabulary”, London.

[27]. Website: www.zeaharborproject.dk

[28]. Wade, Nicholas (excavation by Davis, J.L/S.R. Stocker). 2017. A Grecian Artifact Evokes Tales From the ‘Iliad’ and ‘Odyssey’, in The New York Times, 06 November.

ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ

[29]. Ακριβάκη, Ν. 2003. Τοιχογραφία με Παράσταση Οδοντόφρακτου Κράνους από την Ξεστή 4 του Ακρωτηρίου Θήρας, στο “ΑΡΓΟΝΑΥΤΗΣ – τιμητικός τόμος για τον Καθηγητή Ντούμα”, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Α.Ε., Αθήνα, 527-541.

[30]. Αδριάνης, Ε. “Ύφαλα Εμπόδια-Λιμένες”, παρουσίαση, ευγενώς παραχωρηθείσα.

[31]. Βιτρούβιος. 1998. “Βιτρουβίου περί Αρχιτεκτονικής/Vitruvii de Architectura”, Βιβλία VI-X, Πλέθρον, μεταφρ. Παύλος Λέφας.

[32]. Γιαννακός, Κ. 2016. “Τεχνολογία, Μαρτυρίες και Χρονολόγηση του Τρωικού Πολέμου”, Παπαζήσης, Αθήνα.

[33]. Θεοχαράκη, Α-Μ. 2015. “Τα Αρχαία Τείχη των Αθηνών”, Ελληνική Επιγραφική Εταιρεία, Αθήνα.

[34]. Θουκυδίδης. 454-399/396 π.Χ. “Ιστορίαι”, Thesaurus Linguae Grecae/TLG.

[35]. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. 1970, 1971. τόμοι Α, Γ1, Δ, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα.

[36]. Καλλιγερόπουλος, Δ./Σ. Βασιλειάδου. 2005. “Ιστορία της Τεχνολογίας και των Αυτομάτων”, Σύγχρονη Εκδοτική, Αθήνα.

[37]. Κόλλιας, Ταξιάρ. 2005. Τεχνολογία και Πόλεμος στο Βυζάντιο, Αρχαιολογία & Τέχνες, 96, 18-22.

[38]. Κονοφάγος, Κ.Η. 1980. “Το Αρχαίο Λαύριο και Η Ελληνική Τεχνική Παραγωγής του Αργύρου”, Εκδοτική Ελλάδος, Αθήνα.

[39]. Κορρές, Θεόδ. 1989. 2η Έκδοση. “Υγρόν Πυρ – Ένα Όπλο της Βυζαντινής Ναυτικής Τακτικής”, Βάνιας, Θεσσαλονίκη.

[40]. Μουσείο Ηρακλειδών. Ομοίωμα από τον κατασκευαστή Δημ. Μάρα.

[41]. Μπιλίτου, Α. 2012. “Τα Σκελετικά Κατάλοιπα του Ταφικού Κύκλου Α των Μυκηνών”, εργασία με επιβλέποντα καθηγητή Ανδρ. Βλαχόπουλο, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

[42]. Μυλωνάς Γεώργιος Ε. 1983. “Πολύχρυσοι Μυκήναι”, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα.

[43]. Παυσανίας. 110-180 μ.Χ. “Ελλάδος Περιήγησις”, Thesaurus Linguae Grecae/TLG.

[44]. Σίμωσι, Α.Γ. 2009. “Ο «Κλειστός» Πολεμικός Λιμένας της Σάμου – Ομοιότητες και Συγκρίσεις με Άλλα Παράλληλα Παραδείγματα «Κλειστών» Λιμένων της Μεσογείου”, Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου «Νικόλαος Δημητρίου», Αθήνα.

[45]. Σταϊνχάουερ, Γ. 2003. “Η Οχύρωση και η Πύλη της Ηετιωνείας”, Σύλλογος Φίλων Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά, Πειραιάς.

[46]. Σταϊνχάουερ, Γ. 2005. “Ο Πόλεμος στην Αρχαία Ελλάδα”, Παπαδήμας, Αθήνα.

[47]. Σταματοπούλου, Β.Γ. 2006. Η Τεχνολογία των Οπλικών Ασπίδων, στα Πρακτικά του “2ου Διεθνούς Συνεδρίου Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας”, EMAET – Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, Αθήνα, 666-671.

[48]. Ταινία “Πειράματα Γιάννη Σακκά για το Ατμοτηλεβόλον του Αρχιμήδους”, στον ιστό-τοπο: https://www.youtube. com/ watch?v=SE_p4sm6SJU.

[49]. ΥΠΠΟ-Ελληνικό Τμήμα ICOM (Δημακοπούλου, Κ. επιμέλεια). 1988. “Ο Μυκηναϊκός Κόσμος – Πέντε Αιώνες Πρώιμου Ελληνικού Πολιτισμού 1600-1100 π.Χ.”, Καπόν, Αθήνα.

Παπανικολάου Σταυρούλα

Γλώσσα: Ελληνική