Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Εκμεταλλεύοντας Μετανάστες Απασχολούμενους σε Επισφαλείς, Χαμηλού Κύρους/Χαμηλά Αμειβόμενες Εργασίες κατά την Οικονομική Κρίση: Παραδείγματα από τον Καναδά και την Ελλάδα

Φούσκας Θεόδωρος

5 Ιουνίου 2015

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 15:16 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1192
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Στην παρούσα εισήγηση επιχειρείται μια ανάλυση των συνθηκών που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι μετανάστες προσωρινά απασχολούμενοι (temporary migrant workers) στον Καναδά καθώς και το πώς η διεθνής μετανάστευση εργασίας σχετίζεται με μια εγγενή και μόνιμη ανάγκη των οικονομικά ανεπτυγμένων χωρών για επισφαλή, χαμηλού κύρους/χαμηλά αμειβόμενη μεταναστευτική εργασία εμφανίζοντας ανάλογες συνθήκες εργασίας για τους μετανάστες και στην Ελλάδα. Αναλύοντας τα Προγράμματα «Εποχιακής Αγροτικής Εργασίας» [Seasonal Agricultural Worker Program (SAWP)], «Προσωρινoύ Αλλοδαπού Εργαζόμενου» [Temporary Foreign Worker Progra (TFWP)] και «Εσωτερικού Εργαζόμενου στην Φροντίδα» [Live-in Caregiver Program (LIC)] διερευνώνται οι συνθήκες εργασίας σύμφωνα με ευρήματα καναδικών ερευνών. Οι εργασίες στα προγράμματα αυτά έχουν χαμηλές αμοιβές, τα επιδόματα είναι περιορισμένα και οι εργαζόμενοι ζουν και εργάζονται κάτω από συνθήκες καταπίεσης και εξαθλίωσης. Εντός αυτού του πλαισίου, οι εργαζόμενοι είναι εκτεθειμένοι στον έλεγχο των εργοδοτών και στην επισφάλεια. Παράλληλα, είναι δύσκολο να ελεγχθεί εάν οι μετανάστες έχουν εγκαταλείψει ή όχι τη χώρα μετά τη λήξη των προγραμμάτων καθώς αφού λήξουν τα προσωρινά συμβόλαιά τους εγκλωβίζονται στην επισφαλή και αδήλωτη εργασία. Στην Ελλάδα, η αδήλωτη εργασία και παραοικονομία/ο ανεπίσημος τομέας της οικονομίας, ή ακριβέστερα, η άτυπη μαύρη αγορά εργασία, η οποία τους εγκλωβίζει αναζητώντας για την διαρκή ανατροφοδότησή της ένα φθηνότερο, μετακινούμενο, προσωρινό και ευέλικτο εργατικό δυναμικό, εκτός των ελέγχων της εργασιακής νομοθεσίας και της φορολογίας, των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και της τήρησης των κανονισμών των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Οι μετανάστες συγκεντρώνονται στην χειρωνακτική εργασία, στη γεωργία, στις κατασκευές, στη βιοτεχνία, στην οικιακή εργασία, στις υπηρεσίες εστίασης, ξενοδοχειακές, καθαριότητας, προσωπικής φροντίδας, στο πλανόδιο εμπόριο και στην πορνεία. Ο καταμερισμός εργασίας διεθνώς, ζητά, ωθεί και εγκλωβίζει τους μετανάστες στη μισθωτή εργασίας και στην επισφαλή, χαμηλού κύρους/χαμηλά αμειβόμενη εργασία, διακρίνοντας τους βάσει φύλου, φυλής, εθνικότητας, θρησκείας και τρόπου εισόδου στην χώρα έχοντας σοβαρές επιπτώσεις στους ίδιους τους μετανάστες. Η εργασία και η απασχόληση των μεταναστών σε επισφαλή, χαμηλού κύρους/χαμηλά αμειβόμενα επαγγέλματα, είναι υπεύθυνες για τη δημιουργία ατομικιστικών συμπεριφορών αντιλήψεων και στάσεων ως προς τον εαυτό τους και τους άλλους στην ελληνική κοινωνία, την αναζήτηση περιθωριακών ή άτυπων μορφών ασφάλειας, τον περιορισμό του ενδιαφέροντος των μεταναστών για διεκδίκηση, ανάκτηση, και προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων τους και την πλήρη αποξένωση τους από συλλογικότητες, ενώσεις εργαζομένων, κοινότητες και δίκτυα αλληλεγγύης.

Φούσκας Θεόδωρος Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών

O Θεόδωρος Φούσκας είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας. Ειδικεύεται στη μετανάστευση, τη μετανάστευση εργασίας και στις κοινοτικές οργανώσεις μεταναστών. Έχει διδάξει ως Λέκτορας στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων/Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του New York College (NYC) (Ελλάδα) σε συνεργασία με το State University of New York/Empire State College (2013-2014). Έχει διατελέσει καθηγητής στη Σχολή Μετεκπαίδευσης και Επιμόρφωσης της Ελληνικής Αστυνομίας (2011-2015) και επισκέπτης καθηγητής στο Ινστιτούτο Επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης. Επιπλέον, έχει διδάξει (2008-2012) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Επιπλέον, έχει συμμετάσχει ενεργά στην εθνική μεταναστευτική πολιτική ως Ειδικός Επιστημονικός Σύμβουλος του Ελληνικού Υπουργείου Εσωτερικών, και σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πληθυσμού και Κοινωνικής Συνοχής. Σπούδασε Κοινωνιολογία (2004) στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, όπου και ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή (2010). Από το 2007, πραγματοποιεί ομιλίες σε διεθνή και ελληνικά συνέδρια σχετικά με τις επιπτώσεις της επισφαλούς, χαμηλού κύρους/χαμηλά αμειβόμενης εργασίας στην οργάνωση και εκπροσώπηση των μεταναστών, με τη χρήση μικρο-κοινωνιολογικών μεθόδων. Επιπλέον, έχει οργανώσει πολλά συνέδρια και ημερίδες και ήταν κύριο μέλος της Επιστημονικής και Οργανωτικής Επιτροπής των ετήσιων συνεδρίων του Ελληνικού Εθνικού Σημείου Επαφής του Ευρωπαϊκού δικτύου Μετανάστευσης (2012 και 2013). Είναι συγγραφέας των μονογραφιών: “Κοινότητες” Μεταναστών και Εργασιακή Αντιπροσώπευση: Οι Επιπτώσεις της Χαμηλού Κύρους Εργασίας Πέντε Μεταναστευτικών Ομάδων στη Συμμετοχή στους Εργασιακούς Συλλόγους τους (Παπαζήση, 2012, στα ελληνικά) και Nigerian Immigrants in Greece: Low-Status Work, Community, and Decollectivization (Nova Science Publishers, 2014). Είναι κύριος συνεπιμελητής του συλλογικού τόμου Contemporary Immigration in Greece: A Sourcebook (European Public Law Organization Publications, 2014). Πρόσφατα άρθρα του είναι: “Low‐Status Work and Decollectivization: The Case of Bangladeshis in Athens” [2012, Journal of Immigrant and Refugee Studies, 10(1):54‐73], “Low‐Status Work Consequences on Immigrant Workers’ Organization: The Cases of Five Immigrant Groups in Athens” [2013, International Review of Sociology, 23(1):671-698] κ.ά. Από το 2005, έχει συμμετάσχει ως υπεύθυνος έργου και ερευνητής σε διάφορες κοινωνικές έρευνες για μετανάστες και άλλες ευπαθείς ομάδες. Πρόσφατες έρευνες του είναι η στήριξη της λειτουργίας των Συμβουλίων Ένταξης Μεταναστών και η εξέταση των επιπτώσεων της επισφαλούς, χαμηλού κύρους/χαμηλά αμειβόμενης εργασίας στη συλλογική οργάνωση των Νιγηριανών μεταναστών στην Ελλάδα.

Σχετικές ομιλίες