Τσουκαλά Κυριακή
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
17/10/2017
Διάρκεια
18:09
Εκδήλωση
Προς το κοινό Α της αρχιτεκτονικής
Χώρος
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Διοργάνωση
Οργανωτική ομάδα για το Α. Τάσος Μπίρης, Μάρω Αδάμη, Μανώλης Οικονόμου
Κατηγορία
Αρχιτεκτονική
Ετικέτες
αρχιτεκτονική διδασκαλία, σχολικό κτίριο
Η διδασκαλία των χωρικών εννοιών μέσα από τον ίδιο τον δομημένο χώρο του σχολικού περιβάλλοντος συνιστά ένα από τα θέματα που η σύγχρονη εποχή μας ανασύρει μαζί με άλλα από το παρελθόν της σχολικής αρχιτεκτονικής για να τα διερευνήσει εκ νέου μέσα στη νέα παιδαγωγική, κοινωνική και τεχνολογική συνθήκη.
Η δομή, η μορφή και η υλικότητα του σχολικού κτιρίου αποτέλεσαν αντικείμενο συζητήσεων για την ενσωμάτωσή τους στις διαδικασίες μάθησης ήδη από την δεκαετία του 70. Η μετατόπιση των αρχιτεκτόνων εκείνης της περιόδου (και νωρίτερα) από τη λειτουργικότητα στο νόημα και στις βιωματικές ποιότητες του χώρου εμπεριείχε και αυτήν την πτυχή του κτιρίου ως αντικειμένου βιωματικής πρόσληψης εννοιών του χώρου και του περιβάλλοντος.
Πώς αντιλαμβανόμαστε ωστόσο αυτό το βίωμα του χώρου απο το παιδί; Είναι η κίνησή του μέσα στον χώρο, οι διαδρομές του σώματος, η ποικιλία επαφών του με τον χώρο, η παραδειγματική αναφορά του δασκάλου στα στοιχεία και στη δομή αλλά και σε άλλα χαρακτηριστικά του χώρου; Η οπτική και πολυαισθητηριακή συνδιαλλαγή του παιδιού με τον χώρο;
Μέσα από μία έρευνα πεδίου που πραγματοποιήσαμε στο παρελθόν σε δημοτικά σχολεία του Παρισιού με αντικείμενο τον ‘κατοικημένο χώρο’ του σχολείου μέσα σε διαφορετικές χωρο-παιδαγωγικές συνθήκες (διαφορετικους τύπους σχολικού χώρου και παιδαγωγικής) διαπιστώσαμε ότι η παιδαγωγική συνθήκη βίωσης του χώρου με την δυναμική και την πολυπλοκότητά της μετασχηματίζει και ενίοτε ανατρέπει την ίδια την υλικότητα του χώρου. Η επαναχαρτογράφηση του πραγματικού δομημένου χώρου διαπερνά τα όριά του κτίζοντας ‘άϋλες υλικότητες’.
(Σημείωμα της ομιλήτριας)
Η ομιλία εντάσσεται στην ενότητα της ειδικής αρχιτεκτονικής διδασκαλίας– μόρφωσης-καλλιέργειας της διημερίδας "Προς το κοινό Α της Αρχιτεκτονικής".
Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης (Διπλ. Αρχιτέκτων Μηχ. Ε.Α.U.G. 1978). Συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Paris V-Sorbonne (Sciences Sociales et Psychologiques, D.E.A. 1986) και στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales-Paris (Histoire et Civilisations, D.E.A. 1987). Απόκτησε τον τίτλο του διδάκτορα των Κοινωνικών Επιστημών το 1990 (Nouveau Doctorat en Sciences Sociales et Psychologiques–Universite Bordeau II) καθώς και τον τίτλο του διδάκτορα της Αστικής Γεωγραφίας το 1999 από την Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (Παρίσι). Έχει τον τίτλο της υφηγήτριας του Πανεπιστημίου Paris X-Nanterre στον τομέα της Οργάνωσης του Χώρου (2005).
Δίδαξε ως επισκέπτρια καθηγήτρια στο μεταπτυχιακό τμήμα του Εργαστηρίου Αστικής Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Paris X-Nanterre το 1992, στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου του Wisconsin (Milwaukee, H.Π.Α.) το 1995 και στην Αρχιτεκτονική Σχολή Bartlett του UCL (Λονδίνο) το 2007. Είναι μέλος της ομάδας “Psychosociologie de l’espace” που λειτουργεί στα πλαίσια του Πανεπιστημίου Paris X-Nanterre και του Εθνικού Κέντρου Ερευνών της Γαλλίας (CNRS). Με αυτή την ιδιότητα συμμετέχει ως διδάσκουσα από το 1995 στα σεμινάρια του μεταπτυχιακού κύκλου σπουδών με κατεύθυνση “Psychologie de l’environnement” της U.F.R. des Sciences Psychologiques του Πανεπιστημίου Paris X-Nanterre.
Στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ. διδάσκει Θεωρία της Αρχιτεκτονικής. Κοινωνιολογία και Ψυχολογία του Χώρου καθώς και Αρχιτεκτονικό Σχεδιασμό. Διδάσκει επίσης, Κοινωνική Ψυχολογία του Χώρου στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών “Αρχιτεκτονικής Τοπίου” του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ.
Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επιστημονικά και αρχιτεκτονικά περιοδικά και βιβλία με κύριο αντικείμενο τη σχέση της αρχιτεκτονικής με τις Επιστήμες του Ανθρώπου και τη Φιλοσοφία, τους χώρους αγωγής των παιδιών και των νέων, τη σχέση παιδιού–αστικού χώρου, τις θεωρίες της Κοινωνιο-Ψυχολογίας του Χώρου.
Έχει συγγράψει τα βιβλία «Τάσεις στη σχολική αρχιτεκτονική – Από την παιδοκεντρική λειτουργικότητα στη μεταμοντέρνα προσέγγιση» (Πρατηρητής,1998), “L’image de la ville chez l’enfant” (Anthropos-Economica, 2001), “Les territoires urbains de l’enfant” (L’ Harmattan, 2007), “Παιδική αστική εντοπία. Αρχιτεκτονική και νοητικές αναπαραστάσεις” (Gutenberg, 2005), “Εξαστισμός και ταυτότητα” (Επίκεντρο, 2009) και “Σύγχρονη αρχιτεκτονική των χώρων εκπαίδευσης” (Επίκεντρο 2014). Έχει μεταφράσει το βιβλίο “Le sens de l’Espace. L’ Epoque et le Lieu” (του P. Pellegrino, Gutenberg, 2005) και έχει ασχοληθεί με την επιμέλεια βιβλίων (στην Ελλάδα, τη Γαλλία και την Αγγλία), τευχών διεθνών περιοδικών (ELSA και Cahiers Pierre Belon) και πρακτικών συνεδρίων.
Είναι ιδρυτικό μέλος του Centre Interuniversitaire de Recherche sur Freinet et l’Ecole Moderne, καθώς και του Παιδαγωγικού Κέντρου Ερευνών και Επιμόρφωσης. Είναι, επίσης, μέλος της εκδοτικής ομάδας του διεθνούς περιοδικού ELSA – Environment, Land, Society: Architectonics καθώς και του επιστημονικού περιοδικού International Critical Thought.
