Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Η ελληνική δημοκρατία ως κληρονομιά

Νικολαΐδου-Κυριανίδου Βάνα, Boucheron Patrick, Φαράκλας Γιώργος, Ismard Paulin, Chankowski Véronique

1 Απριλίου 2021

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:26:14 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 307

Η Ελλάδα χάρισε στην Ευρώπη μια κληρονομιά, τη δημοκρατία. Η κληρονομιά αυτή αποτελεί το θεμέλιο των κοινών ευρωπαϊκών μας αξιών και των ισχυρών δεσμών που ενώνουν την Ελλάδα και τη Γαλλία.

Ωστόσο, στο πλαίσιο του σύγχρονου στοχασμού γύρω από την εύρυθμη λειτουργία των δημοκρατιών, η αρχαιοελληνική αυτή κληρονομιά δεν έπαψε να αποτελεί αντικείμενο συζήτησης ή ακόμη και αμφισβήτησης. Κατά καιρούς, η αρχαία ελληνική δημοκρατία θεωρήθηκε εικονική, καθώς απέκλειε ορισμένες κατηγορίες του πληθυσμού και απέτυχε να αποφύγει εμφυλίους πολέμους, χάνοντας έτσι την πρωτοκαθεδρία της μεταξύ των πολιτευμάτων αναφοράς.

Μπορεί λοιπόν η αρχαία ελληνική δημοκρατία να αποτελέσει θεμελιώδη αρχή και πρότυπο για τις ευρωπαϊκές μας δημοκρατίες; Ποια είναι ακριβώς τα χαρακτηριστικά αυτού του μοντέλου; Εν τέλει, το ελληνικό δημοκρατικό πολίτευμα αποτελεί φαντασίωση ή πραγματικότητα, και πώς μεταμορφώνεται η αντίληψή του με την πάροδο του χρόνου;

Στο πλαίσιο των εορτασμών των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος και η Γαλλική Σχολή Αθηνών διοργάνωσαν την 1η Απριλίου 2021, μια στρογγυλή τράπεζα αφιερωμένη στο ζήτημα της κληρονομιάς της ελληνικής δημοκρατίας, με τη συμμετοχή των:

Βάνα ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ-ΚΥΡΙAΝΙΔΟΥ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πολιτικής Φιλοσοφίας, Πρόεδρος του τμήματος Φιλοσοφίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Patrick BOUCHERON, Καθηγητή του Collège de France, κάτοχο της έδρας «Ιστορίας των εξουσιών στη Δυτική Ευρώπη, 13ος-16ος αιώνας»

Γεώργιος ΦΑΡΑΚΛΑΣ, Καθηγητή Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

Paulin ISMARD, Καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Aix-Marseille, μέλος του Institut universitaire de France

Την στρογγυλή τράπεζα συντόνισε η Διευθύντρια της Γαλλικής Σχολής Αθηνών, Véronique CHANKOWSKI, Καθηγήτρια Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Λυών 2.

Στην ανάρτηση αυτή, οι ομιλίες δημοσιεύονται στην ελληνική γλώσσα (με ταυτόχρονη μετάφραση). Αν θέλετε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση με τις ομιλίες δημοσιευμένες στη γαλλική γλώσσα, πατήστε εδώ.

Το BLOD ευχαριστεί τους διοργανωτές για την παραχώρηση του βίντεο της εκδήλωσης.

Νικολαΐδου-Κυριανίδου Βάνα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πολιτικής Φιλοσοφίας - Πρόεδρος, Τμήμα Φιλοσοφίας, ΕΚΠΑ

Η Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1958. Σπούδασε φιλοσοφία, προπτυχιακά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και μεταπτυχιακά της στην Σορβόννη (Universite de Paris IV), όπου αναγορεύθηκε αριστοβάθμιος διδάκτωρ το 1987. Διδάσκει ως Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πολιτικής Φιλοσοφίας στον Τομέα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παλαιότερα δίδαξε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Βιβλία: "Les fondements metaphysiques de la politique de Platon" (Ίδρυμα Σοφίας Σαριπόλου, 1992), "O πολιτικός κατά τον Γεώργιο Γεμιστό-Πλήθωνα" (1992), "Ο απόβλητος και ο θεοπρόβλητος. Πολιτική ανάγνωση της Ακολουθίας του σπανού" (1999), "Η πολιτική στη χώρα του Τιμαίου" (2000, ως επίμετρο στην ελληνική έκδοση του δοκιμίου "Χώρα" του Jacques Derrida). Επίσης μετέφρασε και το βιβλίο της Hannah Arendt "Περί βίας", με εκτενές εισαγωγικό δοκίμο (2000). Έλαβε μέρος σε συνέδρια της ειδικότητάς της, εδώ και στο εξωτερικό, ενώ δημοσίευσε και πολλά άρθρα κλασικής και σύγχρονης πολιτικής φιλοσοφίας στην Ελλάδα και την Γαλλία.

Boucheron Patrick Καθηγητής, Collège de France - έδρα «Ιστορία των εξουσιών στη δυτική Ευρώπη, 13ος-16ος αιώνας»

Ο Patrick Boucheron το 2015 εξελέγη καθηγητής στο Collège de France στην έδρα «Ιστορία των εξουσιών στη δυτική Ευρώπη, 13ος-16ος αιώνας». Tο εναρκτήριο μάθημά του Τι μπορεί να κάνει η ιστορία δημοσιεύτηκε στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Πόλις το 2017.

Προηγουμένως διατέλεσε επίκουρος καθηγητής μεσαιωνικής ιστορίας στην École normale supérieure de Fontenay-Saint-Cloud από το 1994 έως το 1999 και έπειτα καθηγητής μεσαιωνικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Paris 1 Panthéon-Sorbonne.

Οι έρευνές του επικεντρώθηκαν αρχικά στην αστική ιστορία της μεσαιωνικής Ιταλίας, την οποία μελέτησε μέσα από μια συγκριτική προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα επιχείρησε μια ανάλυση της ιστορικής κοινωνιολογίας της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Παράλληλα, ο Patrick Boucheron εκπόνησε μελέτη σχετικά με τη γραφή και την επιστημολογία της ιστορίας.

Είχε τη γενική επιμέλεια του φιλόδοξου συλλογικού έργου L’histoire du monde au XVe siècle, μια τολμηρή γενεαλογία της παγκοσμιοποίησης. Μέσα από την ίδια προσέγγιση άρσης των στεγανών και αποπροσανατολισμού των βεβαιοτήτων, διηύθυνε το 2017 την έκδοση του τόμου L’Histoire mondiale de la France, για τη σύνταξη του οποίου εργάστηκαν 122 ιστορικοί. Το έργο αυτό, που εντάσσεται στη νέα τάση της παγκόσμιας ιστορίας (global history), έγινε ευπώλητο, απέσπασε το βραβείο «Aujourd’hui» και ενέπνευσε παρόμοιες δημοσιεύσεις σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Ο Patrick Boucheron συμμετέχει τακτικά σε ποικίλες δημόσιες εκδηλώσεις, λογοτεχνικά φεστιβάλ, θεατρικές παραστάσεις καθώς και σε ραδιοφωνικές (Un été avec Machiavel, France Inter/Les équateurs, 2017) και τηλεοπτικές εκπομπές (Quand l’histoire fait dates, σειρά δέκα ντοκιμαντέρ, παραγωγή της εταιρείας Films d’Ici για το κανάλι Arte, 2018). Διετέλεσε διευθυντής των Εκδόσεων της Σορβόννης από το 2010 έως το 2015, ενώ από το 2012 διευθύνει τη συλλογή L’univers historique του εκδοτικού οίκου Seuil.

Φαράκλας Γιώργος Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών

Ο Γιώργος Φαράκλας γεννήθηκε το 1962 και διδάσκει Πολιτική Φιλοσοφία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Υποστήριξε την διδακτορική του διατριβή µε τίτλο Η ατομικότητα στην φιλοσοφία του δικαίου του Εγέλου (Παρίσι, 1994) και είναι ο συγγραφέας των βιβλίων Μακιαβέλι, Η εξουσία του πρίγκιπα (Παρίσι, 1997), Θέση και Αλήθεια (Αθήνα, 1997), Γνωσιοθεωρία και μέθοδος στον Έγελο (Αθήνα, 2000), Αυτό το πράγμα, (Αθήνα, 2001), Νόηµα και κυριαρχία (Αθήνα, 2007), ενώ έχει επιμεληθεί συλλογικό τόμο για τον Ρουσσώ (Αθήνα, 2012 ). Μέσα από την αναθεώρηση της εγελιανής μεθόδου, η οποία γίνεται αντιληπτή ως ανασυγκρότηση των ιστορικά παραγόμενων εννοιών, αναζητά στη σύγχρονη φιλοσοφία µία μορφή µη νατουραλιστικής και αντικομφορμιστικής θεμελίωσης της πολιτικής κανονιστικότητας. Εμπνέεται από τη θεωρία της αξίας του Κοσμά Ψυχοπαίδη ενώ έχει αφιερώσει µια κριτική ανασυγκρότησης στην περιγραφική θεωρία της απόφασης του Παναγιώτη Κονδύλη.

Ismard Paulin Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Aix-Marseille - Μέλος του Institut universitaire de France

Ο Paulin Ismard είναι Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Aix-Marseille. Το έργο του επικεντρώνεται στην πολιτική και κοινωνική ιστορία των ελληνικών πόλεων και, ειδικότερα, στην ελληνο-ρωμαϊκή δουλεία. Είναι συγγραφέας του La démocratie contre les experts. Les esclaves publics en Grèce ancienne (Seuil, 2015, Grand Prix des Rendez-vous de l’histoire de Blois) και του L’événement Socrate (Flammarion, 2013, Prix du livre d’histoire du Sénat). Ήταν ιστορικός σύμβουλος του κόμικ Alexandre le Grand (D. Goy, L. Blengino, A. Palma, Glénat, 2018).

Chankowski Véronique Διευθύντρια, Γαλλικής Σχολής Αθηνών - Καθηγήτρια Ελληνικής Ιστορίας, Πανεπιστήμιο της Λυών 2

Η Véronique Chankowski είναι Διευθύντρια της Γαλλικής Σχολής Αθηνών (EFA) από την 1η Σεπτεμβρίου 2019.

Απόφοιτος της ENS του Fontenay-Saint-Cloud και συνεργάτiς κλασικών σπουδών (1993), μέλος της Γαλλικής Σχολής Αθηνών (1996-2000) και μέλος του Institut Universitaire de France, ήταν διευθύντρια Αρχαίων και Βυζαντινών Σπουδών της EFA από το 2006 έως το 2009 και υπεύθυνη για διάφορα ερευνητικά προγράμματα στην αρχαιολογία και την ιστορία των αρχαίων κόσμων της Μεσογείου. Καθηγήτρια της ιστορίας του Αιγαίου και της αρχαίας οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Lumière-Lyon 2 από το 2012, όπου διδάσκει ελληνική ιστορία σε προπτυχιακό, μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο, ήταν διευθύντρια του εργαστηρίου HiSoMA (Histoire et Sources des Mondes Antiques, UMR 5189 de la Maison de l'Orient et de la Méditerranée) από το 2013 έως το 2018.

Η Véronique Chankowski είναι συντονίστρια του προγράμματος H2020 NETCHER (Network and Digital Platform for Cultural Heritage Enhancing and Rebuilding) που είναι αφιερωμένο στην καταπολέμηση της εμπορίας αρχαιοτήτων και στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Διετέλεσε επίσης Πρόεδρος του RESEFE το 2020.

Σχετικές ομιλίες