Ελληνική κρίση: Διέξοδος μέσω της οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης

Το πρόβλημα της ελληνικής κρίσης και η έλλειψη λύσης σε αυτό, κρατά την Ευρώπη στο μάτι του κυκλώνα για περισσότερο από ενάμισι χρόνο. Η Ελλάδα δεν φαίνεται να είναι σε θέση να αποπληρώσει από μόνη της το σύνολο των οφειλών της. Το υπέρογκο δημόσιο χρέος στην Ελλάδα υποδηλώνει ότι είναι απαραίτητη μια αναδιάρθρωσή του. Δύο εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν: Η πρώτη λύση, η πιο απλή, είναι να δεχτούν οι Ευρωπαίοι να αναλάβουν την αποπληρωμή μέρους του συνολικού βάρους. Η λύση αυτή θα εισήγαγε de facto μια γνήσια δημοσιονομική αλληλεγγύη μεταξύ των Ευρωπαίων. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι αρκετά δύσκολο λόγω των ισχυρών πιέσεων που δέχονται οι ευρωπαίοι ηγέτες από τις τράπεζες και τους ψηφοφόρους τους.

Η δεύτερη λύση είναι η αναθεώρηση από την Ε.Ε. του προγράμματος διάσωσης: δραστική μείωση του επιτοκίου δανεισμού, έκδοση ευρωομολόγων και ανταλλαγή του παλιού χρέους με τα νέα ομόλογα. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε μεταφορά πόρων από την Γερμανία και τα άλλα μέλη του πυρήνα της Ε.Ε. προς τις δοκιμαζόμενες χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Θα είναι το πρώτο βήμα προς μια οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης. Η επιλογή αυτή προκαλέι τον φόβο μιας διαταραχής τους τραπεζικού συστήματος, το οποίο εξακολουθεί να είναι πολύ εύθραυστο και θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια αύξηση του κόστους του δημόσιου δανεισμού για το σύνολο των Ευρωπαίων. Οι συστημικές αντιδράσεις που θα προκαλούνταν από μια τέτοια απόφαση στις τράπεζες, στην Ελλάδα και την Ε.Ε. θα ήταν ενδεχομένως ανεξέλεγκτες. Συνεπώς, αυτό που χρειάζεται είναι η αποκάλυψη της αληθινής εικόνας των τραπεζικών λογαριασμών. Θα πρέπει να γίνει, εκεί όπου είναι απαραίτητο, αναδιάρθρωση κεφαλαίων και χρέους σε μεγάλες τράπεζες υπό την εποπτεία των κυβερνήσεων. Έτσι αντέδρασαν οι ΗΠΑ στην τραπεζική κρίση των δεκαετιών 80 και 90, η Σουηδία το 1992-93, η Ιαπωνία το 2002-03 και οι ΗΠΑ ξανά με το τεστ αντοχών των τραπεζών το 2009.

Έτσι, ενώ η αφερεγγυότητα της Ελλάδας είναι προφανής, η ΕΚΤ δείχνει πάντα εχθρική προς κάθε μορφή αναδιάρθρωσης ή την αναμόρφωση του ελληνικού χρέους. Με βάση τα παραπάνω είναι πολύ πιθανόν να συνεχίσουμε την πολιτική της στρουθοκαμήλου, διατηρώντας το μύθο ότι η Ελλάδα θα αποπληρώσει μια ημέρα το σύνολο του χρέους της, με τον κίνδυνο ότι η κατάσταση μπορεί και να τεθεί εκτός ελέγχου, διότι οι πολίτες των χωρών που βρίσκονται σε κρίση δεν ανέχονται πλέον τις συνέπειες της σκληρής λιτότητας που επιβάλει η διατήρηση αυτού του μύθου.

Το ερώτημα που τίθεται εύλογα είναι: εάν η πολιτική ολοκλήρωση της ευρωζώνης, θα μπορέσει να προχωρήσει με αρκετά μεγάλους ρυθμούς μέσα στους επόμενους μήνες ώστε να μπορέσει να αναχαιτίσει η Ευρώπη αυτή την κρίση, ή τελικά η ευρωζώνη είναι μοιραίο να αποσυντεθεί στα εξ ων συνετέθη;