Έτος Βρεττάκου 2012 - Mαρτυρίες για τον Νικηφόρο Bρεττάκο

Ο διαπρεπής ιταλός νεοελληνιστής Vincenzo Rotolo, γεννήθηκε το 1931 στο Παλέρμο. Σπούδασε νέα ελληνικά στο Πανεπιστήμιο της γενέτειράς του και συνέχισε τις σπουδές του για ένα έτος στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, οπότε και ήρθε σε επαφή με το έργο μεγάλων ελλήνων ποιητών και συγγραφέων όπως ο Σεφέρης , ο Ελύτης , ο Ρίτσος , ο Βρεττάκος, ο Παπατσώνης, ο Μυριβήλης , ο Βενέζης, κ.ά.

Μετά την επιστροφή του στην Ιταλία δίδαξε αρχικά στο Λύκειο Vittorio Emmanuele II, στο Παλέρμο για να αναδειχθεί στη συνέχεια υφηγητής και αργότερα καθηγητής της νέας ελληνικής γλώσσας και φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της γενέτειράς του και να καθιερωθεί ως δόκιμος μεταφραστής του έργου των Οδυσσέα Ελύτη, Νικηφόρου Βρεττάκου, Γιάννη Ρίτσου, Κωστούλας Μητροπούλου, Κώστα Στεργιόπουλου, κ.ά. Ιδιαίτερα με τον Νικηφόρο Βρεττάκο ανέπτυξε στενή προσωπική φιλία, τόσο στην Αθήνα όπου τον πρωτοσυνάντησε όσο και αργότερα στο Παλέρμο όπου κατέφυγε και έζησε αυτοεξόριστος ο ποιητής κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα.

Ο Vincenzo Rotolo είναι, από το 1991, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ το ίδιο έτος αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1992 είναι Πρόεδρος του «Σικελικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών».

Ο Τίτος Πατρίκιος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928, γιος των ηθοποιών Σπύρου και Λέλας Πατρικίου. Το 1946 ολοκλήρωσε τα γυμνασιακά του μαθήματα στο Βαρβάκειο και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε για κάποια χρόνια ως δικηγόρος. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, στρατευμένος αρχικά στην ΕΠΟΝ και στη συνέχεια στον ΕΛΑΣ. Το 1944 καταδικάστηκε σε θάνατο από συνεργάτες των Γερμανών και η εκτέλεσή του ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας εξορίστηκε στη Μακρόνησο (1951-1952) και κατά τη διετία 1952-1953 στον Άη Στράτη, από όπου επέστρεψε στην Αθήνα με άδεια εξορίστου. Από το 1959 ως το 1964 σπούδασε κοινωνιολογία στην Ecole Pratique des Hautes Etudes του Παρισιού και πήρε μέρος σε έρευνες του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας. Επέστρεψε στην Ελλάδα, μετά την επιβολή της δικτατορίας του Παπαδόπουλου όμως, κατέφυγε ξανά στο Παρίσι, όπου πήρε μέρος σε εκδηλώσεις ενάντια στο παράνομο καθεστώς, και εργάστηκε στην έδρα της Unesco στο Παρίσι και στη Fao στη Ρώμη. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1975 και εργάστηκε ως δικηγόρος, κοινωνιολόγος και λογοτεχνικός μεταφραστής. Το 1982 επέστρεψε στη θέση που κατείχε στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών πριν το 1967. Στην Αθήνα εργάστηκε επίσης στο Κέντρο Μαρξιστικών Μελετών.

Η πρώτη του εμφάνιση στο χώρο των γραμμάτων πραγματοποιήθηκε το 1943 με τη δημοσίευση ενός ποιήματός του στο περιοδικό "Ξεκίνημα της Νιότης", ενώ το 1954 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο "Χωματόδρομος". Ακολούθησαν δεκαέξι ακόμη ποιητικές συλλογές. Ιδρυτικό μέλος του περιοδικού "Επιθεώρηση Τέχνης" από το 1954 δημοσίευσε πολλά άρθρα και κριτικές στις στήλες του, ενώ πολλά δοκίμιά του συμπεριλήφθηκαν σε συγκεντρωτικές εκδόσεις. Ασχολήθηκε επίσης με τη μετάφραση (κείμενα των Σταντάλ, Αραγκόν, Μαγιακόφσκι, Νερούντα, Γκόγκολ, Γκαρωντύ, Λούκατς, Μπαλζάκ, Βαλερύ) και την πεζογραφία, ενώ τα περισσότερα κοινωνιολογικά έργα του είναι γραμμένα στα γαλλικά. Πρόσφατα εκδόθηκε σε δύο τόμους το σύνολο των ποιημάτων του. Έχουν επίσης εκδοθεί πέντε βιβλία του με πεζά. Βιβλία με μεταφράσεις ποιημάτων του έχουν εκδοθεί στη Γαλλία, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ, την Ιταλία, τη Σερβία, την Αλβανία, τη Ρουμανία, το Μεξικό. Το 1994 τιμήθηκε με ειδικό κρατικό βραβείο για το σύνολο του έργου του και το 2008 με το Βραβείο Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών.

Ο Γιώργος Ανδρειωμένος είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1986) και διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Birmingham (1991). Έχει διατελέσει Honorary Research Fellow στο Πανεπιστήμιο του Birmingham και επιστημονικός συνεργάτης της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, ενώ έχει διδάξει μαθήματα της ειδικότητας του στο Πανεπιστήμιο Πατρών, στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, στο Πανεπιστήμιο του Mainz, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Bosworth Tutors College tou Northampton, στη Σχολή Ξεναγών Ρόδου, στην Αστυνομική Ακαδημία κ.ά.. Μεγάλος αριθμός μελετών του έχει κυκλοφορήσει αυτοτελώς ή έχει δημοσιευτεί σε έγκυρα περιοδικά, καλύπτοντας πρωτίστως θέματα νεοελληνικής φιλολογίας, ιστορίας και γλώσσας. Έχει συμμετάσχει σε πολλές επιστημονικές επιτροπές, έχει παρουσιάσει ανακοινώσεις του σε δεκάδες επιστημονικά συνέδρια και έχει δώσει πολυάριθμες διαλέξεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από το 2008 είναι καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου (Τμήμα Φιλολογίας).

Ο Αλέξης Ζήρας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Κριτικός λογοτεχνίας, γραμματολόγος, δοκιμιογράφος, και μεταφραστής. Σπούδασε Οικονομικές και Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και Βαλκανικές γλώσσες στο Ινστιτούτο Μελετών Χερσονήσου του Αίμου. Εργάστηκε ως στέλεχος εμπορικών επιχειρήσεων (1969-1974), ως σύμβουλος προγραμμάτων στην ΕΡΑ και την ΕΤ (1982-1993) και ως αρθογράφος και λογοτεχνικός κριτικός στις εφημερίδες «Θεσσαλονίκη», «Αυγή», «Καθημερινή», και «Ελευθεροτυπία». Ακόμη, διετέλεσε υπεύθυνος προγράμματος στις Εκδόσεις «Πλεθρον» (1978-1988), επιφυλλιδογράφος στο περιοδικό «Διαβάζω», υπεύθυνος σύνταξης του Λεξικού Λογοτεχνίας των Εκδόσεων «Πατάκης» και συντάκτης του Βιογραφικού Λεξικού της Εκδοτικής Αθηνών και της Εγκυκλοπαίδειας «Πάπυρος-Λαρούς-Μπριττάνικα». Επίσης, ήταν  μέλος της συντακτικής επιτροπής των περιοδικών Σχεδία, Γράμματα και Τέχνες, Τομές, Ρεύματα, Σημείο Λευκωσίας και μαζί με τον Κ.Γ. Παπαγεωργίου, της τριμηνιαίας επιθεώρησης κριτικής, «Κ». Είναι Πρόεδρος του Δ.Σ. της Εταιρείας Συγγραφέων. Έχει εκδώσει ποιητικές συλλογές, μελέτες για την ποίηση και έχει μεταφράσεις μεγάλους Ευρωπαίους πεζογράφους.