Μπούμπας Δημήτριος Τ.
Γλώσσα
Αγγλική
Ημερομηνία
08/09/2011
Διάρκεια
116:31
Εκδήλωση
Σεμινάριο Βιολογίας & Ιατρικής 2011
Χώρος
Ξενοδοχείο Mare Nostrum Hotel Thalasso, Βραυρώνα Αττικής
Διοργάνωση
Ίδρυμα Μποδοσάκη
Κατηγορία
Μοριακή Βιολογία
Ετικέτες
αυτοάνοσα, φλεγμονή, τεχνικές high throughput, ερυθυματώδης λύκος, INF-a, INF-g
Μέρος α'
Η φλεγμονή είναι ο κοινός παρονομαστής για μια σειρά ασθενειών (λοιμώδεις, μεταβολικές, αυτοάνοσες, αλλεργικές, εκφυλιστικές, κακοήθεις..) που αφορούν όλα τα όργανα και ιστούς του ανθρώπινου οργανισμού.
Ο κλασσικός ορισμός για τη φλεγμονή θεωρεί ότι πρόκειται για αντίδραση στη μόλυνση και τον τραυματισμό. Εναλλακτικά μπορούμε να πούμε πως η φλεγμονή αποτελεί αντίδραση του οργανισμού σε εξωγενές ή ενδογενές στρες.
Ωστόσο, η μόλυνση και ο τραυματισμός βρίσκονται στο ένα άκρο του ευρέως φάσματος των συνθηκών που προάγουν τη φλεγμονή και πυροδοτούν την συγκέντρωση λευκοκυττάρων και πρωτεϊνών του πλάσματος στον ιστό που έχει προσβληθεί.
Το στρες των ιστών καθώς επίσης και η δυσλειτουργία τους προάγουν μια προσαρμοστική ανταπόκριση η οποία αναφέρεται ως παρα-φλεγμονή.
Αυτή η ανταπόκριση βασίζεται κυρίως στα μακροφάγα τα οποία υπάρχουν στους ιστούς και αποτελεί ενδιάμεσο μεταξύ της ομοιόστασης και της κλασσικής φλεγμονώδους ανταπόκρισης.
Πιθανότατα, η παρα-φλεγμονή ευθύνεται για τις χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις οι οποίες σχετίζονται με τις σύγχρονες ανθρώπινες ασθένειες.
Οι φλεγμονώδεις ασθένειες είναι συστεμικές και διαμεσολαβούνται από παράγοντες όπβς ο TNF, η ιντερλευκίνη Ι καθώς και χαρακτηριστικές κυτταροκίνες.
Η φλεγμονή μπορεί να συνδέεται με τον καρκίνο την ίνωση την εκφύλιση τις αλλεργίες και την αυτοανοσία.
Μέρος β'
Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι εξαιρετικά πολύπλοκα: η αιτιολογία τους οφειλεται στην αλληλεπίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, οι ασθενείς ποικίλουν από πλευράς έντασης των συμπτωμάτων, ηλικία έναρξης της νόσου, πρόγνωση και αντίδραση στη θεραπεία και τέλος ο φαινότυπος της νόσου είναι αποτέλεσμα μεταβολών στην έκφραση εκατοντάδων γονιδίων τόσο στους προσβεβλημένους ιστούς όσο και στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος.
Μέχρι πρόσφατα η έρευνα για αυτά είχε κυρίως εστιαστεί στη διερεύνηση συγκεκριμένων μορίων και βιοχημικών μονοπατιών που σχετίζονται με τη φλεγμονή. Η πολυπλοκότητα όμως των νοσημάτων αυτών απαιτεί την αξιοποίηση των τεχνικών high throughput οι οποίες είναι ένας συνδυασμός βασικών βιολογικών μεθόδων με αυτοματοποιημένες βιοχημικές, βιολογικές και απεικονιστικές τεχνικές.
Ο ερυθυματώδης λύκος αποτελεί ένα ιδανικό μοντέλο για τη μελέτη των αυτοάνοσων νοσημάτων με τις εν λόγω τεχνικές. Η παθογένεσή της οφείλεται στην εξαρτημένη από τα Τ κύτταρα παραγωγή αντισωμάτων έναντι χαρακτηριστικών ιστονικών πρωτεϊνών οι οποίες εμφανίζονται κατά την απόπτωση. Κεντρικό ρόλο στην παθογένεση παίζουν οι INF-a και INF-g, ενώ η παρουσία αντισωμάτων έναντι νουκλεϊνικών οξέων χαρακτηρίζει επίσης τη νόσο.
Η αξιοποίηση των τεχνικών high throughput για τη μελέτη του ερυθυματώδους λύκου έφερε στο φως πολυμορφισμούς οι οποίοι σχετίζονται με την εμφάνισή της, αποκάλυψε γονίδια των οποίων η έκφραση αυξομειώνεται σε συνάρτηση με τη νόσο και εντόπισε ρυθμιστικούς παράγοντες της έκφρασης των γονιδίων τόσο σε δείγματα ασθενών όσο αι πειραματοζώων.
Ωστόσο για την πλήρη αξιοποίηση των δεδομένων που προκύπτουν από τις εν λόγω τεχνικές απαιτούνται παρατηρητικοί κλινικοί γιατροί και προετοιμασμένοι ερευνητές.
Ο Δημήτριος Τ. Μπούμπας αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων το 1983. Στη συνέχεια ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στη μοριακή και κυτταρική ανοσολογία στα Εθνικά Ιδρύματα Υγείας (ΝΙΗ) των ΗΠΑ. Ειδικεύθηκε στην Παθολογία στα Νοσοκομεία Veterans Administration Medical Center and Georgetown University Hospital, Washington DC, και στη Ρευματολογία-Κλινική Ανοσολογία στο ΝΙΗ.
Από το 1991 έως το 1999 ήταν Ερευνητής στο ΝΙΗ και από το 1996-1999 Αναπληρωτής και Προσωρινός (Acting) (1999) Κλινικός Διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Αρθρίτιδος, Μυοσκελετικών και Ρευματολογικών Νόσων (ΝΙΑΜS). Δίδαξε στα Πανεπιστήμια Georgetown και Uniformed Services University for the Health Sciences σε διάφορες βαθμίδες. Κλινικός Καθηγητής και Adjunct Professor Παθολογίας-Ρευματολογίας από το 1997 του ιδίου Πανεπιστημιου ως σήμερα. Επαναπατρίστηκε το 1999 ως Αναπληρωτής Καθηγητής Ρευματολογίας, Κλινικής Ανοσολογίας και Αλλεργιολογίας και διευθυντής της ομώνυμης Κλινικής. Εξελέγη Καθηγητής Γενικής Παθολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής της ομώνυμης Κλινικής το 2001.
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στην παθογένεια και την ανοσοκατασταλτική/βιολογική θεραπεία συστηματικών αυτοάνοσων νοσημάτων ιδίως του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου και των φλεγμονωδών αρθριτίδων (ρευματοειδoύς και ψωριασικής).
Ο Δημήτριος Τ. Μπούμπας είναι Fellow του American College of Physicians και τιμήθηκε με την ανώτατη τιμητική διάκριση του ΝΙΗ για διδασκάλους Κλινικής Ερευνας (1998).
2. Kontaki E, Boumpas DT. Innate immunity in systemic lupus erythematosus: sensing endogenous nucleic acids. J Autoimmun. 2010 Nov;35(3):206-11
3. Nakou M, Knowlton N, Frank MB, Bertsias G, Osban J, Sandel CE, Papadaki H, Raptopoulou A, Sidiropoulos P, Kritikos I, Tassiulas I, Centola M, Boumpas DT. Gene expression in systemic lupus erythematosus: bone marrow analysis differentiates active from inactive disease and reveals apoptosis and granulopoiesis signatures. Arthritis Rheum. 2008 Nov;58(11):3541-9.
