Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Φιλοσοφία και βιολογία

Σούρλας Παύλος, Μεταξάς Αναστάσιος Ιωάννης

9 Μαρτίου 2022

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:45:36 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 526
Ομιλητές
Σούρλας Παύλος
Μεταξάς Αναστάσιος Ιωάννης

Γλώσσα
Ελληνική

Ημερομηνία
09/03/2022

Διάρκεια
00:45:36

Εκδήλωση
Ελληνο-Γαλλικές Διεπιστημονικές Συναντήσεις

Χώρος
Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Αθηνών (Κτίριο Κωστή Παλαμά) & Πρεσβεία της Γαλλίας στην Ελλάδα

Διοργάνωση
Ελληνο-Γαλλικές Διεπιστημονικές Συναντήσεις

Κατηγορία
Βιολογία, Φιλοσοφία

Ετικέτες
φιλοσοφία, βιολογία, Αριστοτέλης, ηθική

Η σχέση της φιλοσοφίας με την επιστήμη ήταν από την αρχή στενή: εκπήγασαν και οι δύο από την κοινή προσπάθεια εύρεσης της αλήθειας. Βέβαια σταδιακά οι διάφορες επιστήμες αυτονομήθηκαν και αυτό προκάλεσε κατά καιρούς εντάσεις με τη φιλοσοφία. Αυτό ακριβώς συνέβη και μεταξύ φιλοσοφίας και βιολογίας. Αρχικά οι σχέσεις τους υπήρξαν ιδιαίτερα αρμονικές. Ο Αριστοτέλης εμπνεύστηκε μάλιστα από τη βιολογία τον γενικό τρόπο τελολογικής θεώρησης των όντων, δηλαδή τη μεταφυσική του. Τη νεότερη εποχή η βιολογία απομακρύνθηκε από το αριστοτελικό πρότυπο κυρίως χάρις στον Δαρβίνο και τη θεωρία της εξέλιξης. Σήμερα η ένταση μεταξύ φιλοσοφίας και βιολογίας έχει ως επίκεντρό της το ζήτημα της ανθρώπινης πράξης και ιδίως της ηθικής. Οι εξελικτικές θεωρίες υποστήριξαν ότι η ηθική εξηγείται βιολογικά και δεν διαθέτει αυτοτέλεια. Ακόμη πιο αρνητικές για την αυτοτέλεια της ηθικής είναι ορισμένες τάσεις στους κόλπους των νευροβιολογικών ερευνών (επιστημών του εγκεφάλου), που αμφισβητούν την ελευθερία της βούλησης. Ο αντίλογος από την πλευρά της φιλοσοφίας είναι πως οι τάσεις αυτές παραβλέπουν ότι άλλο είναι η εξήγηση των πράξεων βάσει φυσικών αιτίων και άλλο η δικαιολόγησή τους βάσει λόγων.

[Σημείωμα του ομιλητή]

Σούρλας Παύλος Ομότιμος καθηγητής της Φιλοσοφίας του Δικαίου, ΕΚΠΑ

Ο Παύλος Σούρλας γεννήθηκε στην Αθήνα τo 1945. Σπούδασε νομικά στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Μονάχου. Υφηγητής της Φιλοσοφίας του δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 1982 και καθηγητής από το 1990, είναι σήμερα ομότιμος καθηγητής. Από το 2003 διδάσκει παράλληλα στο διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Βιοηθικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Παράλληλα είναι πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία. Έχει διατελέσει, μεταξύ άλλων, επιστημονικός διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Είναι μέλος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής.

Έχει δημoσιεύσει βιβλία και πoλυάριθμα άρθρα σε επιστημoνικά περιoδικά και συλλoγικoύς τόμoυς σε θέματα ιδιωτικoύ δικαίoυ, φιλoσoφίας και μεθoδoλoγίας τoυ δικαίoυ, ηθικής θεωρίας και πoλιτικής φιλoσoφίας. Πρόσφατα βιβλία του Δίκαιο και δικανική κρίση (2017), Δημοκρατία και αυτονομία: Δοκίμια Πολιτικής Φιλοσοφίας (2017), Ρυθμίζοντας τα του βίου: Ο νομοθέτης και η Βιοηθική (2020), Εξατομίκευση και γενίκευση στη φιλοσοφία της πράξης (2021) και Όψεις του προσώπου: Δοκίμια Βιοηθικής (υπό έκδοση).

Μεταξάς Αναστάσιος Ιωάννης Ομότιμος Καθηγητής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Αναστάσιος Ιωάννης Μεταξάς ασχολείται εδώ και πολλά χρόνια ερευνητικά με τις παράδρομες θεωρήσεις της πολιτικής ζωής και έχει αποτυπώσει σε δημοσιεύματα και βιβλία τα αποτελέσματα των ερευνητικών του διαδρομών. Εξακολουθεί, άλλωστε, να διδάσκει στην διατμηματική μεταπτυχιακή κατεύθυνση Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών το μάθημα: «Τέχνη και Εξουσία».

Ο Αναστάσιος Ιωάννης Μεταξάς σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες στo Πανεπιστήμιο Αθηνών και στo Aix-en-Provence. (Πτυχία και μεταπτυχιακά διπλώματα). Είναι κάτοχος δυο διδακτορικών διπλωμάτων (Αθήνα, με βαθμό Άριστα και Aix-en-Provence, Doctorat d’Etat με βαθμό Άριστα –Très bien et éloges). Για την εργασία του στην ανάλυση συστημάτων τού απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο της Ακαδημίας της Προβηγκίας και το Βραβείο της Σχόλης Νομικών Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστήμιου της Aix-en-Provence.

Διετέλεσε Προσκεκλημένος Καθηγητής της “École Doctorale” του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου, του Πανεπιστήμιου της Βουδαπέστης και του Πανεπιστήμιου της Aix-en-Provence, Κοσμήτορας (κατ’ ανάθεση) της Νομικής Σχολής, Πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης, Διευθυντής του Τομέα Πολιτικής Ανάλυσης και Πρόεδρος του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Ιδρυτής και Διευθυντής του Εργαστηρίου Πολιτικής Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αθηνών μέχρι πρόσφατα. Σήμερα είναι Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ιδίου Εργαστηρίου.

Από το 1976 μέχρι το 1986 αφοσιώθηκε αποκλειστικά στην κατοχύρωση του γνωστικού αντικειμένου της Πολιτικής Επιστήμης στην Νομική Σχολή του Πανεπιστήμιου Αθηνών, προτείνοντας και επιτυγχάνοντας την ίδρυση του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης.

Είναι Επίτιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Διεπιστημονικής Ακαδημίας.

Μετά από μια μακρόχρονη πανεπιστημιακή και ερευνητική καριέρα, ο Αναστάσιος Ιωάννης Μεταξάς διετέλεσε πρόεδρος του Δ.Σ. της ΑΜΚΕ της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης και μέλος του Δ.Σ. του ίδιου ιδρύματος. Είναι μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος ‘Θεμιστοκλής και Δημήτρης Τσάτσος’.

Παράλληλα, συνεργάσθηκε ως τακτικός επιφυλλιδογράφος με ‘Το Βήμα’ και την ‘Καθημερινή’ καθώς και ως υπεύθυνος ύλης της στήλης ‘Επί του θέματος’ στην εφημερίδα ‘Ο Κόσμος του Επενδυτή’.

Ανάμεσα στα πολλά δημοσιεύματα και βιβλία του, ξεχωρίζουν τα: Τέχνη και Εξουσία, Η υφαρπαγή των μορφών: από την πολιτική ομιλία του κλασικισμού, Η ρητορική των ερειπίων, Υπαινικτικά πορτρέτα, Η ανεπαίσθητη απεικόνιση του κύρους, Η παράκαμψη της φήμης, Μεταθέσεις εξουσίας στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, Η πολιτική ευθύνη του διανοούμενου λόγου, Θρησκειοποίηση της πολιτικής και φοβική κοινωνία. Προς δημοσίευση είναι δυο βιβλία: Η διεθνής ευθύνη των πολιτικών κομμάτων και Προς μια παράδρομη προσέγγιση της πολιτικής διαδικασίας.

Σχετικές ομιλίες