Herzfeld Michael
Γλώσσα
Αγγλική
Ημερομηνία
31/05/2023
Διάρκεια
00:35:59
Εκδήλωση
Aπο-αποικιακές προσεγγίσεις, συμπερίληψη και παρελθόν στην Ελλάδα
Χώρος
Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου
Διοργάνωση
Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου
Institute for the Study of the Ancient World
Κατηγορία
Ιστορία, Αρχαιολογία, Πολιτιστική διαχείριση
Ετικέτες
απο-αποικιακές προσεγγίσεις, συμπερίληψη, παρελθόν, Ελλάδα, απο-αποικιοποίηση του ιστορικού παρελθόντος, ιστορικά αφηγήματα, μουσειακές εκθέσεις, αρχαιολογικοί χώροι, διεπιστημονική προσέγγιση, Ιράν, Ισλανδία, Ταϋλάνδη, κρυπτο-αποικιοκρατία
Η Ελλάδα σε ευρύτερα πλαίσια: γιατί η εμπειρία της Ταϋλάνδης, τoυ Ίραν και της Ισλανδίας θα μπορούσε να φωτίσει τις σημερινές συνθήκες της Ελλάδας
Η Ελλάδα αποτελεί κεντρικής σημασίας παράδειγμα της «κρυπτο-αποικιοκρατίας», δηλαδή του συστήματος μέσω του οποίου οι εθνικές ταυτότητες, καθορισμένες μέσα σε εδαφικά σύνορα, λειτουργούσαν ως προμαχώνες δήθεν ελεύθερων κρατών κατά της απειλής της αποικιοποίησης ενώ στην πραγματικότητα εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα των ξένων «προστατών». Η διαρκής έλλειψη ενδιαφέροντος εκ μέρους πολλών νεοελληνιστών να αναλύουν την ελληνική εμπειρία μέσα στα πλαίσια μιας συγκριτικής οπτικής εμποδίζει τη εξερεύνηση των αποικιοκρατικών ριζών διάφορων πολιτιστικών διαδικασιών, από τη μεταστοιχείωση της εθνικής γλώσσας μέχρι την εσκεμμένη αφάνιση οικείων στοιχείων της κοινωνικής και πολιτιστικής καθημερινότητας (όπως στην περίπτωση της μουσικής, της ενδυμασίας και ακόμη της γαστρονομίας). Οι κρυπτοαποικιοκρατούμενες χώρες υιοθέτησαν τον πολιτισμικό λόγο των ισχυρών δυτικοευρωπαϊκών χωρών για να δικαιολογήσουν τις δικές τους επεκτατικές φιλοδοξίες, τις οποίες, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αποικιακές χώρες τους επιτρέψανε να υλοποιήσουν εν ονόματι της εθνικής λύτρωσης. Η σύγκριση μεταξύ Ελλάδας και Ταϋλάνδης – δύο χωρών στις οποίες ο ομιλητής έχεί διεξάγει μακράς διαρκείας επιτόπιες έρευνες – επεκτείνεται στη συνέχεια σε μια φαινομενικά ετερογενή σειρά χωρών (Κίνα, Ισλανδία, Ίραν, Νεπάλ, Τουρκία). Το ευρετικό πρότυπο της κρυπτοαποικιοκρατίας μάς επιτρέπει έτσι να καταλάβουμε πώς, πού και γιατί τόσα αποικιοκρατικά πρότυπα υιοθετήθηκαν από ηγέτες, μέλη των μεσαίων αλλά πλουσίων κοινωνικών στρωμάτων, που θα μπορούσαν έτσι να θεωρηθούν συνεργάτες της πολιτιστικής ηγεμονίας που επιβλήθηκε, εμμέσως πλην σαφώς, στις χώρες τους.
Ακολουθεί η περίληψη της ομιλίας στα αγγλικά.
ABSTRACT
Greece is a primary example of “crypto-colonialism,” the system whereby national identities encased within clear territorial borders, forged to resist the threat of colonization, actually served the colonial powers’ interests. Τhe longstanding lack of scholarly interest in considering Greece in a comparative framework along with other cases obstructs the understanding of important cultural processes from the transliteration of the national languages to the selective official suppression of familiar aspects of everyday social and cultural life (including music, dress, and even food habits). Crypto-colonies adopted the civilizational discourse of the colonial powers to justify their own territorial ambitions, which, within certain limits, they were sometimes allowed to pursue in the name of national redemption. Comparisons between Greece and Thailand, countries in which the speaker has conducted long-term fieldwork, are extended here to include a superficially heterogeneous collection of countries such as China, Iceland, Iran, Nepal, and Turkey. The heuristic utility of the crypto-colonialism model lies in challenging common assumptions derived from colonial models adopted by bourgeois leaders who were thus arguably complicit in enabling imperial cultural control.
Ο Michael Herzfeld είναι Ομότιμος Καθηγητής των Κοινωνικών Σπουδών στην Έδρα Ε.Ε. Μόνραντ» στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, όπου δίδαξε από το 1991 έως το τέλος του 2019, και διετέλεσε ο πρώτος και ιδρυτικός διευθυντής του Προγράμματος Ταϊλανδέζικων Σπουδών του Asia Center στο Χάρβαρντ. Επί μακρόν μέλος της Επιτροπής Νεοελληνικών Σπουδών του Χάρβαρντ, διετέλεσε επίσης προσωρινός διευθυντής του Νεοελληνικού Προγράμματος. Είναι επίσης επίτιμος καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης, μέλος του Collegio del Dottorato di ricerca in Beni Culturali, Formazione e Territorio, Università di Roma "Tor Vergata", ομότιμος καθηγητής IIAS για τις Κριτικές Σπουδές Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Πανεπιστήμιο Leiden, ανώτερος σύμβουλος της Πρωτοβουλίας Σπουδών Κριτικής Κληρονομιάς, Διεθνές Ινστιτούτο Ασιατικών Σπουδών, Leiden, και υπότροφος Chang Jiang, Πανεπιστήμιο Διεθνών Σπουδών της Σαγκάης. Είναι συγγραφέας δώδεκα βιβλίων, δημιουργός δύο ταινιών και πολυάριθμων άρθρων και βιβλιοκρισιών. Στις τιμητικές του διακρίσεις περιλαμβάνονται το Βραβείο J.I. Staley και το Rivers Memorial Medal (και τα δύο το 1994). Εκτός από το D.Phil. του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (1976) και το D.Litt. του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ (1989), είναι επίτιμος διδάκτορας του Université Libre de Bruxelles (2005), του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Θεσσαλονίκης (2011), του Πανεπιστημίου Κρήτης (2013) και του Πανεπιστημίου St Andrews (2023). Το 2021 ανακηρύχθηκε επίτιμος πολίτης της Ελλάδας.
Social anthropologist Michael Herzfeld (D.Phil., Oxford University, 1976) is Ernest E. Monrad Research Professor of the Social Sciences at Harvard University, IIAS Professor of Critical Heritage Studies Emeritus at Leiden University, and a member of a doctoral program of the University of Rome “Tor Vergata.” Author of twelve books and numerous articles on various topics but principally grounded in his ethnographic research in Greece, Italy, and Thailand, and producer of two ethnographic films about modern Rome, he served as Editor of American Ethnologist (1995-98) and is currently (2023) Editor of the Journal of Modern Greek Studies. Made an honorary citizen of Greece in 2021, he holds honorary doctorates from the Université Libre de Bruxelles and the Universities of Macedonia (Thessaloniki), Crete, and St Andrews (Scotland). His research interests – which appear in his development of theoretical approaches such as cultural intimacy, structural nostalgia, and subversive archaism – include the negotiation of social inequalities, bureaucracy as a cultural and social phenomenon, nationalism and crypto-colonialism, the impact of historic conservation on historical memory and on local housing issues, and the production and transmission of artisanal and intellectual knowledge.
