Χατζηνικολάου Γιάννης
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
21/11/2019
Διάρκεια
00:24:14
Εκδήλωση
ΣΤ΄ Συνέδριο Ιστορίας της Τέχνης: Περίοδοι Κρίσης και Αλλαγές Παραδείγματος
Χώρος
Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς 138
Διοργάνωση
Εταιρεία Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης (Ε.Ε.Ι.Τ)
Κατηγορία
Τέχνες / Πολιτισμός
Ετικέτες
κρίση, αλλαγή παραδείγματος, ιστορία της τέχνης, Γαλλική Επανάσταση, Alois Riegl, 19ος αιώνας, 20ός αιώνας, διακοσμητικό μοτίβο, August Schmarsow, Wilhelm Worringer, ενσωμάτωση, θεωρία της ενσωμάτωσης, αντίληψη, αισθήσεις, William Hunter, 18ος αιώνας, υπερ-νατουραλισμός, κριτικός ρεαλισμός, Βουδισμός, Ζωροαστρισμός, Frederic Watts, θεωρία της υποδοχής, θεωρία της πρόσληψης
Το ΣΤ΄ Συνέδριο Ιστορίας της Τέχνης, μια διοργάνωση της Εταιρείας Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης (ΕΕΙΤ), πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη (Κτήριο οδού Πειραιώς) από την Παρασκευή 22 έως και την Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2019.
Το φετινό συνέδριο, με θέμα Περίοδοι Κρίσης και Αλλαγές Παραδείγματος, εστίασε στην εννοιολόγηση των όρων «αλλαγή παραδείγματος» και «κρίση» και στους τρόπους με τους οποίους σχετίζονται διαφόρων ειδών κρίσεις με επιστημολογικές τομές ή γενικότερες μεταβολές στον τρόπο αντίληψης και ερμηνείας ιστορικών στιγμών, περιόδων και μοντέλων. Οι ανακοινώσεις του συνεδρίου επιχειρούν να διερευνήσουν τις σχέσεις αυτές μέσα από την εξέταση των καλλιτεχνικών πρακτικών, των θεσμών, του ιστορικού και κριτικού λόγου, όπως εκδηλώνονται σε διαφορετικές περιόδους της ιστορίας της τέχνης.
Στις τριήμερες εργασίες του ΣΤ´ Συνεδρίου παρουσιάστηκαν τριάντα οχτώ ανακοινώσεις από ιστορικούς τέχνης που ζουν στην Ελλάδα ή το εξωτερικό και εργάζονται σε όλα τα επίπεδα της ακαδημαϊκής έρευνας (καθηγητές πανεπιστημίου, υποψήφιοι διδάκτορες, ανεξάρτητοι ερευνητές, επιμελητές μουσείων κ.ά.). Το συνέδριο απευθύνεται όχι μόνο σε ένα ειδικό ακροατήριο, αλλά και σε ένα ευρύτερο κοινό που τα τελευταία χρόνια δείχνει αυξανόμενο ενδιαφέρον για την ιστορία της τέχνης στην Ελλάδα.
Ως κεντρική ομιλήτρια του ΣΤ΄ Συνεδρίου Ιστορίας της Τέχνης είχε προσκληθεί η καθηγήτρια Mechthild Fend (University College London), η οποία την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου έδωσε διάλεξη με τίτλο Sickening Sights: Pathology and the Crises of the French Revolution (Αρρωστημένες όψεις: Παθολογία και οι κρίσεις της Γαλλικής Επανάστασης).
Το BLOD βιντεοσκόπησε και δημοσιεύει 2 συνεδρίες και την κεντρική ομιλία του συνεδρίου.
Γιάννης Χατζηνικολάου
επιστημονικός μεταδιδακτορικός συνεργάτης
Warburg Haus/Ινστιτούτο Ιστορίας της Τέχνης, Πανεπιστήμιο του Αμβούργου
H θεωρία της ενσωμάτωσης και ο χρωματικός λεκές
Ίσως όχι ένα «νέο παράδειγμα», αλλά σίγουρα μια νέα οπτική, η οποία βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη στο πλαίσιο των ανθρωπιστικών επιστημών και στην ιστορία της τέχνης τα τελευταία χρόνια, είναι η λεγόμενη «ενσωμάτωση» (embodiment). Η θεωρία της ενσωμάτωσης αποτελεί μια απάντηση στις καλπάζουσες νευροεπιστήμες και υποστηρίζει, για παράδειγμα μέσω της φαινομενολογίας, ότι η ανθρώπινη αντίληψη δεν εδράζεται αποκλειστικά στον εγκέφαλο αλλά διαμορφώνεται από ολόκληρο το σώμα ως όργανο και ως φορέα της σχέσης με την πραγματικότητα. Οι αισθήσεις ως σύνολο και ως μέρος της ενσωμάτωσης αμφισβητούν στο πλαίσιο της ιστορίας της τέχνης την ηγεμονική θέση της όρασης, διευρύνοντας το πλαίσιο στη διαδικασία της παραγωγής αλλά και της πρόσληψης των εικόνων, για παράδειγμα με τη σύζευξη αφής και όρασης. Στη θριαμβευτική κυριαρχία του disegno ως έννοιας της αναγεννησιακής θεωρίας της τέχνης, όπου η Ιδέα και το νεοπλατωνικό μοντέλο παίζουν τον πρωταρχικό ρόλο, μπορούμε να αντιτάξουμε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα –αυτό του χρωματικού λεκέ– και να δείξουμε πόσο ο φετιχισμός του disegno, όχι πολύ μακριά από την εννοιολογική τέχνη (conceptual art), μπορεί εν μέρει να καταρριφθεί συνδέοντας τη θεωρία με την πρακτική της τέχνης και διαμορφώνοντας την πρώτη με βάση τη δεύτερη. Η ανακοίνωση επιχειρεί να δείξει τις παραμέτρους αλλά και τις θετικές προκλήσεις που συγκροτούν τη συγκεκριμένη ερευνητική κατεύθυνση, κάνοντας παράλληλα μια ιστοριογραφική και κριτική επισκόπηση του θέματος. Πώς εντάσσεται, για παράδειγμα, η κοινωνική προσέγγιση στην ενσωμάτωση; Είναι σαφές ότι από τις απαρχές της ιστορίας της τέχνης ως επιστήμης, υπάρχουν ψήγματα αυτής της θεματικής, την οποία ακριβώς επανακαλύπτουν και ταυτόχρονα επαναπροσδιορίζουν οι κυριότεροι σύγχρονοι εκφραστές της, πράγμα που αποτελούσε πάντα πάγια επιστημονική πρακτική.
Ο Γιάννης Χατζηνικολάου, σπούδασε Ιστορία της τέχνης, Ινδική ιστορία της τέχνης και Ιστορία στο Βερολίνο και στο Άμστερνταμ (Magister Artium 2010). Yποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (Freie Universität Berlin) το 2014 με θέμα Denkende Körper - Formende Hände. “Handeling“ in der Kunst und Kunsttheorie der Rembrandtisten, που δημοσιεύτηκε από τον De Gruyter, το 2016 (η αγγλική μετάφραση θα κυκλοφορήσει από τον Brill στη σειρά «Netherlandish Art and Cultural History”, το 2019).
Υπότροφος του ”Kolleg-Forschergruppe Bildakt und Verkörperung“ καθώς και του Exzellenzcluster “Bild Wissen Gestaltung“ στο Πανεπιστήμιο Humboldt του Βερολίνου (2011-2014). Από τον Ιούλιο του 2014 μέχρι τον Αύγουστο του 2017, επιστημονικός συνεργάτης στο πρόγραμμα “Symbolische Artikulation. Sprache und Bild zwischen Handlung und Schema“, στο Ινστιτούτο ιστορίας της τέχνης του Πανεπιστημίου Humboldt. Δίδαξε στα πανεπιστήμια του Αμβούργου (2015, 2016) και της Βασιλείας (2017). Από τον Σεπτέμβριο του 2017, μέχρι τον Οκτώβριο 2018, Research Fellow in the Humanities, Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης, Abu Dhabi. Από τον Ιούνιο του 2017, κύριος υπεύθυνος του επιστημονικού δικτύου «Συναγωνισμός στις εικαστικές τέχνες», που χρηματοδοτείται από τo Κρατικό Γερμανικό Ερευνητικό Ίδρυμα (Deutsche Forschunggemeinschaft).
Από τον Νοέμβριο του 2018, επιστημονικός συνεργάτης στο Warburg Haus και στο Ινστιτούτο ιστορίας της τέχνης του Πανεπιστημίου του Αμβούργου. Εργάζεται στα πλαίσια του επιστημονικού δικτύου “Bilderfahrzeuge. Aby Warburg and the Future of Iconology“ με θέμα την πολιτική εικονολογία της ιερακοτροφίας.
