Κωνσταντοπούλου Μαρία
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
13/07/2017
Διάρκεια
32:58
Εκδήλωση
52ο Θερινό Σχολείο του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος
Χώρος
ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος
Διοργάνωση
Ε.Κ.Ε.Φ.Ε Δημόκριτος
Κατηγορία
Χημεία, Βιολογία
Ετικέτες
Θερινό Σχολείο 2017, Χημική Οικολογία, φυσικά προϊόντα, ποιότητα ζωής, οικοσύστημα, Πράσινη Αγροβιοτεχνολογία
Το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών “Δημόκριτος”, συνεχίζοντας μία μακρά παράδοση, διοργάνωσε από 3 έως 14 Ιουλίου 2017 Θερινό Σχολείο προσανατολισμού και ενημέρωσης, που απευθύνεται σε πτυχιούχους και τελειόφοιτους ΑΕΙ/ΤΕΙ.
Οι διαλέξεις του Θερινού Σχολείου κάλυψαν τις παρακάτω θεματικές περιοχές:
- Περιβάλλον – Ενέργεια – Ασφάλεια
- Προηγμένα Υλικά, Μικρο – Νανοτεχνολογία & Διατάξεις
- Βασική Έρευνα στις Φυσικές Επιστήμες
- Τεχνολογίες Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών
- Επιστήμες Ζωής
- Νέες Τεχνολογίες και Πολιτιστική Κληρονομιά
Οι διαλέξεις του Θερινού Σχολείου πραγματοποιήθηκαν από διακεκριμένους επιστήμονες από Ερευνητικά Κέντρα και Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού και του ΕΚΕΦΕ ''Δ''. Επίσης στο πλαίσιο του Θερινού Σχολείου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις στις εργαστηριακές εγκαταστάσεις του κέντρου και πρακτική εξάσκηση σε επιλεγμένα εργαστήρια.
Στο πλαίσιο του Θερινού Σχολείου, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν και μία Ημερίδα Μεταπτυχιακής Εκπαίδευσης - Eurαxess - Marie-Currie, καθώς και τις επιστημονικές διαλέξεις του 5th Hellenic Forum for Science, Technology and Innovation (plenary sessions).
Περίληψη της ομιλίας
Η Χημική Οικολογία μελετά την προέλευση, τη λειτουργία και τη σημασία ουσιών φυσικής προέλευσης (δευτερογενών προϊόντων μεταβολισμού) που προκαλούν μεταβολές στη φυσιολογία ή στη συμπεριφορά ζωντανών οργανισμών. Εστιάζει στην παραγωγή, έκκριση και επίδραση σημειοχημικών, τοξινών και άλλων οργανικών μορίων. Ασχολείται με παρατηρήσεις τέτοιων αλληλεπιδράσεων στη φύση καθώς και τη διαλεύκανση των αντίστοιχων μηχανισμών δράσης. Τέτοιες αλληλεπιδράσεις, που συνήθως έχουν μεγάλη σημασία για την εξέλιξη των ειδών, απαρτίζουν τα πλέον αρχέγονα συστήματα επικοινωνίας τόσο στο χερσαίο όσο και στο υδατικό περιβάλλον.
Το πεδίο της Χημικής Οικολογίας έχει εξελιχθεί σε μια επιστήμη με ποικίλες πρακτικές εφαρμογές τόσο στους τομείς της φαρμακευτικής και διατροφικής φαρμακολογίας, όσο και στις εναλλακτικές και φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους φυτοπροστασίας. Ο απώτερος στόχος επικεντρώνεται στην εξασφάλιση καλύτερης ποιότητας ζωής και εξασφάλιση της ισορροπίας του οικοσυστήματος. Οι ουσίες που χρησιμοποιούν οι οργανισμοί στη διαβίωσή τους π.χ. για την επικοινωνία τους ή την απώθηση των εχθρών τους, έχουν γίνει αντικείμενο μελέτης πολυετών ερευνητικών προσπαθειών για την ανακάλυψη νέων φαρμάκων και βιοενεργών ουσιών που σχετίζονται με τη βελτίωση της υγείας και διατροφής του ανθρώπου αλλά και των σύγχρονων μέσων καταπολέμησης ασθενειών των φυτών και των ζώων.
Με δεδομένη την κοινωνική τάση αλλά και την Εθνική και Κοινοτική πολιτική για την «Πράσινη» Αγροβιοτεχνολογία, δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη εξειδικευμένων εντομοκτόνων βιολογικής προέλευσης (Biological Control Agents, BCAs), στην ανάπτυξη μεθόδων και στην ανακάλυψη νέων σημειοχημικών και άλλων βιοενεργών δευτερογενών μεταβολιτών με σκοπότη μείωση ή την αντικατάσταση των συνθετικών εντομοκτόνων, τη βελτίωση της ποιότητας των γεωργικών προϊόντων, τη μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Με την ενσωμάτωσή τους σε προγράμματα ολοκληρωμένης διαχείρισης περιορίζεται η χρήση χημικών εντομοκτόνων και POPs (Persistent Organic Pollutants) στα διαχειριζόμενα οικοσυστήματα.
Τα βασικά σημεία της παρουσίασης εστιάζονται: i) στον προσδιορισμό και ταυτοποίηση της δομής σημειοχημικών (infochemicals) και άλλων βιοενεργών μεταβολιτών φυσικής προέλευσης (φυτικής ή μικροβιακής), ως «έξυπνα» εντομοκτόνα με γεωργικό ή υγειονομικό ενδιαφέρον (πχ κουνούπια), ii) στην ανάπτυξη εξειδικευμένων χημικών προσελκυστικών για έντομα και τεχνολογιών για τη χρησιμοποίησή τους σε συστήματα ελέγχου του πληθυσμού τους και iii) στην ανάπτυξη εξειδικευμένων τεχνολογιών απελευθέρωσης σημειοχημικών ουσιών οι οποίες εγκλωβίζονται σε πολυμερή και βιοπολυμερή με ελεγχόμενο ρυθμό απελευθέρωσης (slowrelease) και προστασία από υπεριώδη ακτινοβολία και καιρικές συνθήκες.
Η Μαρία Κωνσταντοπούλου είναι πτυχιούχος Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διδάκτωρ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ
1991-96: Υποτροφία του Ινστιτούτου Βιολογίας του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος».
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
1989-1990: Συνεργαζόμενη ερευνήτρια σε πρόγραμμα του Υπουργείου Έρευνας και Τεχνολογίας (Υ.Π.Ε.Τ.), στο εργαστήριο Κυτταρικής Βιολογίας του
Βιολογικού τμήματος του Α.Π.Θ. Θέμα του προγράμματος: «Δυναμική του συμπλέγματος Golgi κατά την διαφοροποίηση. Μορφολογική και κυτταροχημική μελέτη στο επίπεδο της λεπτής δομής σε κύτταρα σιαλογόνων αδένων της Drosophila».
1991-1996: Υπότροφος του Ινστιτούτου Βιολογίας του ΕΚΕΦΕ «Δ» στο εργαστήριο Οικολογίας και Βιοχημείας της Διατροφής.
1996-2001: Συνεργαζόμενη ερευνήτρια στο εργαστήριο Χημικής Οικολογίας και Φυσικών Προϊόντων, του Ινστιτούτου Βιολογίας στο ΕΚΕΦΕ «Δ».
2001- 2007:Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό στο εργαστήριο Χημικής Οικολογίας και Φυσικών Προϊόντων, του Ινστιτούτου Βιολογίας στο ΕΚΕΦΕ «Δ».
2007- : Ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Βιοεπιστημών και Εφαρμογών, ΕΚΕΦΕ «Δ», με γνωστικό αντικείμενο: «Χημική Οικολογία Εντόμων και Βιοτεχνολογία
– Ανάπτυξη Εναλλακτικών Μεθόδων Ελέγχου Πληθυσμών».
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ
Χημική οικολογία οργανισμών: απομόνωση και ταυτοποίηση βιολογικά ενεργών ουσιών, που σχετίζονται με τη χημική επικοινωνία των εντόμων καθώς και τη σχέση φυτών και εντόμων (φερομόνες, πτητικές ουσίες φυτικής προέλευσης κ.α.), οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ολοκληρωμένα συστήματα ελέγχου πληθυσμού επιβλαβών εντόμων.
Απομόνωση και ταυτοποίηση δευτερογενών μεταβολιτών (κυρίως φυτικής προέλευσης), που επιδρούν στη φυσιολογία ή στη συμπεριφορά των εντόμων (behavior modifying agents - infochemicals). Έλεγχος βιοδραστικότητας (εργαστήριο και πεδίο) των δευτερογενών μεταβολιτών καθώς και μελέτη του τρόπου δράσης τους (mode of action).
Ανάπτυξη εξειδικευμένων χημικών προσελκυστικών για έντομα και τεχνολογίες για τη χρησιμοποίησή τους σε συστήματα ελέγχου του πληθυσμού τους (βιοδιασπώμενα υλικά, ελεγχόμενος ρυθμός απελευθέρωσης καθώς και προστασία από υπεριώδη ακτινοβολία και καιρικές συνθήκες).
Βιοχημεία των υποδοχέων όσφρησης εντόμων με έμφαση στον εντοπισμό και στην απομόνωση πρωτεϊνικών υποδοχέων σημειοχημικών ουσιών.
Ενδοσυμβιωτικά βακτήρια εντόμων: Απομόνωση και μελέτη της σχέσης αμοιβαιότητας με τα έντομα.
Μικροοργανισμοί και βιοτεχνολογία: Απομόνωση φυσικών μικροοργανισμών καθώς και βιολογικά ενεργών μεταβολιτών (τοξίνες) από αυτά, με σκοπό την ενσωμάτωσή τους σε συστήματα ελέγχου πληθυσμού εντόμων.
ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ
Μέλος της οργανωτικής επιτροπής του Διεθνούς συνεδρίου 25th Anniversary Jubilee Meeting of the IOBC-WPRS Group «Use of Pheromones and Other Semiochemicals in Integrated Control»: Samos, Greece September 25-29, 2000.
ΜΕΛΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων (Π.Ε.Β.).
Ελληνική Εταιρεία Βιολογικών Επιστημών (Ε.Ε.Β.Ε.)
Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος (Ε.Ε.Ε)
Entomological Society of America (E.S.A)
ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Κριτής σε διεθνή Chemosphere περιοδικά
Συμμετοχή ως ειδική σε θέματα χημικής οικολογίας στο editorial board του επιστημονικού περιοδικού “Tunisien Journal of Plant Protection”.
Μέλος της επιτροπής αξιολόγησης υποψηφιότητας για το βραβείο TWAS: «The Academy of Science for developing world» 2010 στο πεδίο της Αγροβιοτεχνολογίας.
ΔΙΠΛΩΜΑΤΑ ΕΥΡΕΣΙΤΕΧΝΙΑΣ
K. Iatrou, M. Konstantopoulou, P.M. Guerin, T. Kröber (2013). Improved Mosquito Repellents and Uses Thereof. USA Provisional Patent Application No. 61/783,955.
K. Iatrou, M. Konstantopoulou, P.M. Guerin, T. Kröber (2013). Improved Mosquito Repellents and Uses Thereof. Patent application to the EU Patent Office pending.
