Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Χρίστος Παπακυριακόπουλος. Ο μεγάλος άγνωστος των ελληνικών Μαθηματικών

Δοξιάδης Απόστολος, Μελάς Αντώνης, Μιχαηλίδης Τεύκρος

12 Νοεμβρίου 2014

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 83:59 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 5413
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Φέτος κλείνουν 100 χρόνια από τη γέννηση του Χρίστου Παπακυριακόπουλου (1914-1976), που είναι μαζί με τον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή ο μεγαλύτερος έλληνας μαθηματικός του 20ου αιώνα.  Οι έρευνες στην τοπολογία του “Πάπα”, όπως είναι γνωστός στη διεθνή μαθηματική κοινότητα, η απόδειξη του περίφημου Λήμματος του Ντεν, και η ανακάλυψη δυο σημαντικών θεωρημάτων, άνοιξαν το δρόμο που οδήγησε τελικά στην απόδειξη της Εικασίας του Πουανκαρέ, από τον ρώσο μαθηματικό Γκριγκόρι Πέρελμαν.

Κι όμως, ο Χρίστος Παπακυριακόπουλος παραμένει ακόμη και σήμερα εντελώς άγνωστος στην πατρίδα του. Η αιτία είναι, σίγουρα, εν μέρει η αφάνεια μέσα στην οποία γίνεται η ανώτερη μαθηματική έρευνα, κυρίως μέχρι την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα. Παράλληλα όμως, στην παράδοξη ασημότητα του Παπακυριακόπουλου συνέβαλλαν ο εσωστρεφής χαρακτήρας του, που τον έκανε να ζήσει για εικοσιπέντε χρόνια στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον σαν ερημίτης, αλλά και τα πολιτικά πάθη της εποχής του μεταπολέμου, που τον απομόνωσαν από το τότε ελληνικό κατεστημένο.

Στην ομιλία του «Ο Χρίστος Παπακυριακόπουλος και ο Θείος Πέτρος», ο συγγραφέας Απόστολος Δοξιάδης μιλά για τη ζωή του Παπακυριακόπουλου, καθώς και για τη ρομαντική, και εν τέλει ανεπιτυχή του προσπάθεια, στα τελευταία χρόνια της ζωής του, να λύσει το μεγάλο άλυτο πρόβλημα της τοπολογίας, την Εικασία του Πουανκαρέ. Με αφορμή τη σύντομη γνωριμία του με τον Παπακυριακόπουλο, το 1971-2, ο Απόστολος Δοξιάδης αναφέρεται επίσης στον τρόπο με τον οποίο η μορφή του αποτέλεσε την πρώτη έμπνευση για τον ήρωα του μυθιστορήματός του Ο Θείος Πέτρος και η Εικασία του Γκόλντμπαχ.

Στην ομιλία του «Ο Μαγικός Πύργος του Χρίστου Παπακυριακόπουλου: Ξεμπλέκοντας κόμπους και μπαλόνια σε εξωτικούς χώρους», ο καθηγητής του Μαθηματικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών Αντώνης Μελάς εισάγει τις βασικές έννοιες της τοπολογίας, και αναφέρεται με τρόπο προσιτό στο γενικό κοινό στα μεγάλα θεωρήματα του Παπακυριακόπουλου, καθώς και στις απόπειρές του να αποδείξει την Εικασία του Πουανκαρέ. 

Προλογίζει ο μαθηματικός και συγγραφέας Τεύκρος Μιχαηλίδης.

Δοξιάδης Απόστολος Μαθηματικός, Συγγραφέας

Ο Απόστολος Δοξιάδης σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη και συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Παρίσι. Είναι συγγραφέας αρκετών βιβλίων -μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, δοκίμια- με πιο γνωστά, το πολυβραβευμένο "Ο Θείος Πέτρος και η Εικασία του Γκόλντμπαχ" (Καστανιώτης) το οποίο μεταφράστηκε σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες.

Είναι επίσης, μαζί με τον Χρήστο Παπαδημητρίου, ο δημιουργός του Logicomix (Ίκαρος), του διάσημου graphic novel για τη ζωή του μαθηματικού Μπέρτραντ Ράσελ που κυκλοφορεί σε περισσότερες από 20 χώρες του κόσμου.

Από τις εκδόσεις Princeton University Press κυκλοφορεί, σε επιμέλεια δική του και του καθηγητή στο Χάρβαρντ Barry Mazur, το πρώτο ερευνητικό βιβλίο για τη σχέση μαθηματικών και αφήγησης με τίτλο: Circles Disturbed: The Interplay Between Mathematics and Narrative.

Μελάς Αντώνης Καθηγητής, Τμήμα Μαθηματικών, ΕΚΠΑ

Καθηγητής του Μαθηματικού Τμήματος της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Γεννήθηκε το 1966 στην Αθήνα, όπου και ζει με την οικογένεια του (έγγαμος, πατέρας δύο παιδιών).

Έχει πάρει Πτυχίο (1988) από το Μαθηματικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών (βαθμός 9,43).


Ως μαθητής Λυκείου διακρίθηκε σε Εθνικούς και Διεθνείς Μαθηματικούς Διαγωνισμούς:

α) Πρώτο βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρίας για την Β' Λυκείου (1983).

β) Πρώτο βραβείο στον αντίστοιχο διαγωνισμό για την Γ' Λυκείου (1984).γ) Χρυσό μετάλλιο στην 1η Βαλκανική Μαθηματική Ολυμπιάδα (Αθήνα 1984).

δ) Αργυρό μετάλλιο στην 25η Διεθνή Μαθηματική Ολυμπιάδα (Πράγα 1984).


Το 2005, βραβεύθηκε με το Βραβείο Α. Πάλλα της Ακαδημίας Αθηνών για την εργασία του“The best constant for the centered Hardy Littlewood maximal inequality”

Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στα Θεωρητικά Μαθηματικά στο California Institute of Technology (CALTECH) (1988-1989) και στην συνέχεια στο University of California, Los Angeles (UCLA) (1989-1992) απ’ όπου πήρε το Διδακτορικό του Δίπλωμα στα Θεωρητικά Μαθηματικά (Ιούνιος 1992) με επιβλέποντα τον Καθηγητή S.-Y. Cheng.

-Θέμα της Διδακτορικής διατριβής: ''SOME PROPERTIES OF EIGENFUNCTIONS AND EIGENVALUES OF THE LAPLACIAN'' (Μερικές ιδιότητες των ιδιοσυναρτήσεων και ιδιοτιμών της Λαπλασιανής).

Έχει υπάρξει Επίκουρος Καθηγητής (Szego) (1992-1994), στο Πανεπιστήμιο Stanford του San Francisco, σε άδεια Σεπ.1992-Ιουν.1993 όπου ήταν μεταδιδακτορικό μέλος του Institute for Advanced Study του Princeton.

Εκλέχθηκε: Επίκουρος Καθηγητής (Οκτ.1996), Αναπληρωτής Καθηγητής (Ιούλ.2002) και Καθηγητής (Ιουν.2004) του Μαθηματικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών.


Έχει συμμετάσχει είτε ως μέλος, είτε ως Πρόεδρος σε πολλές Επιτροπές του Τμήματος Μαθηματικών, με τελευταία ως Διευθυντής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών και Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών για τα έτη 2009-2012.


Έχει επιβλέψει πολλές Μεταπτυχιακές Διπλωματικές Εργασίες, και ήταν μέλος σε τριμελείς συμβουλευτικές επιτροπές για την εκπόνηση διδακτορικών, και επιβλέπων Καθηγητής σε μια διδακτορική διατριβή.

Έχει συμμετάσχει σε Επιστημονικά Συνέδρια, όπως στο Συνέδριο Γεωμετρίας της American Mathematical Society (Ιούλιος 1990) και το 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Ανάλυσης (μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής),(Μάιος 2008).


Έχει διατελέσει ως μέλος ή Επιστημονικός Υπεύθυνος πολλών Ερευνητικών Προγραμμάτων, όπως Επιστημονικός Υπεύθυνος στο ερευνητικό έργο «Αρμονική Ανάλυση-Θεωρία Κυματιδίων» της Επιτροπής Ερευνών του ΕΚΠΑ με κωδ. 70/4/7581 τα έτη 2005-2006.Επιστημονικός υπεύθυνος στο έργο 70/3/7925 του προγράμματος Πυθαγόρας ΙΙ με τίτλο «Προβλήματα Ασυμπτωτικής φύσης στην Αρμονική Ανάλυση και στην Κυρτή Γεωμετρική Ανάλυση» το 2005-2007.

Μιχαηλίδης Τεύκρος Μαθηματικός, Συγγραφέας, Μεταφραστής

O Τεύκρος Μιχαηλίδης είναι Κύπριος μαθηματικός και συγγραφέας που δραστηριοποιείται στο χώρο της «μαθηματικής μυθοπλασίας». Έχει εκδώσει επτά μυθιστορήματα, μια συλλογή αστυνομικών διηγημάτων και τρία βιβλία επιστημονικής εκλαΐκευσης. Ακόμα έχει συμμετάσχει με διηγήματά του σε πολλούς συλλογικούς τόμους. Έργα του έχουν μεταφραστεί σε οκτώ ξένες γλώσσες. Η Γαλλική Δημοκρατία τον έχει τιμήσει με τον τίτλο «Chevalier dans l’ ordre des palmes académiques». Το πρόσφατο μαθηματικό – αστυνομικό του μυθιστόρημα, Εικασία 3ν+1 κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Ακόμη έχει μεταφράσει από τα Αγγλικά και τα Γαλλικά 48 βιβλία σχετικά με τα μαθηματικά και την ιστορία των επιστημών. Είναι ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας και της ομάδας ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ.

Ιστοσελίδα του Τεύκρου Μιχαηλίδη