Η Αστρονομία στην Ισλαμική Τέχνη

Η ομιλία του Εμμανουήλ Γεωργουδάκη με θέμα "Η Αστρονομία στην Ισλαμική Τέχνη" πραγματοποιήθηκε στις 31 Μαΐου 2019 στο πλαίσιο του Φροντιστηρίου Ιστορικών Επιστημών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

Η Αστρονομία στην Ισλαμική Τέχνη

Ἀναπτύσσεται ἡ ἔννοια τῆς ἀστρονομίας καὶ τῆς ἀστρολογίας ὡς ἀξεχώριστων ἐπιστημῶν κατὰ τὸν Μεσαίωνα καὶ ἡ θεώρηση τῆς ἀστρολογίας ὡς ψευδεπιστήμης καὶ συγκαλυμένης θρησκείας.

Ἐκτίθεται συνοπτικὰ ὁ ρόλλος τῆς ἀστρολογίας/’αστρονομίας στὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὶς ἰσλαμικὲς ἀντιλήψεις καὶ ἡ θεώρησή τους ἀπὸ τὴν σκοπιὰ τῆς ἰσλαμικῆς θεολογίας, ὁ βαθμὸς ἀποδοχῆς ἢ ἀπόρριψης.

Ἀκολούθως παρουσιάζονται μὲ παραδείγματα οἱ διάφοροι εἰκονογραφικοὶ τύποι τῆς ἰσλαμικῆς τέχνης, οἱ ὁποῖοι βασίζονται στὴν ἀστρολογία/ἀστρονομία, καθὼς καὶ ἡ ἑρμηνεία τους, ἰδίως ἐν συγκρίσει πρὸς παράλληλα ἄλλων γειτονικῶν ἢ προηγηθέντων πολιτισμῶν.

Συγχρόνως παρουσιάζεται ἡ σύνδεση τῆς ἀστρολογίας πρὸς τὴν ἰδεολογία τῆς ἐξουσίας καὶ ἡ ἔκφραση τῆς ἐξουσίας στὴν τέχνη διὰ μέσου εἰκονογραφικῶν τύπων τῆς ἀστρολογίας.

Ἀκολουθοῦν οἱ διάφορες περιοχὲς τῆς ἰσλαμικῆς τέχνης ὅπου ἡ ἀστρονομία/ἀστρολογία βρίσκει ἔδαφος ἔκφρασης: Ἀρχιτεκτονική, ζωγραφική, μεταλλοτεχνία, ἐπιστημονικὰ ὄργανα, νομίσματα, ἐπιτραπέζια παιχνίδια.

Ἑν κατακλείδι γίνεται μία σύντομη παρουσίαση τῆς ἀστρολογικῆς εἰκονογραφίας τοῦ αὐτοκρατορικοῦ μανδύα τοῦ Γερμανοῦ αὐτοκράτορα Ἐρρίκου Β΄ ἐν συγκρίσει μὲ τὴν ἑλληνορρωμαϊκὴ τέχνη ἀποσυνδέοντάς τον ἀπὸ μία πιθανὴ ἰσλαμικὴ ἐπίδραση.

(Σημείωμα του ομιλητή)