Η δημιουργική οικονομία στην περιφέρεια της Ευρώπης

Η διεθνής Συνάντηση με θέμα «Η Δημιουργική Οικονομία – Μία διαρκής ευκαιρία για ανάπτυξη», που διοργάνωσε η εταιρεία συμβούλων φιλανθρωπίας elpis, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία το Σάββατο 18 Οκτωβρίου στο Μουσείο της Ακρόπολης και αποτέλεσε μία οργανωμένη και συγχρόνως ανοιχτή συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο και με ποιον τρόπο η Δημιουργική Οικονομία μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη της οικονομίας ενός τόπου.

Στόχος της διεθνούς Συνάντησης για τη Δημιουργική Οικονομία ήταν η κριτική προσέγγιση και η συζήτηση για την υποστήριξη της στην Ελλάδα, καθώς και η ανάδειξη της αξίας και του ρόλου των δημιουργικών επαγγελμάτων στην οικονομική—αλλά και κοινωνική—ανάπτυξη της χώρας.

Στη Συνάντηση συμμετείχαν με εισηγήσεις, παρουσιάσεις και συνεντεύξεις, αλλά και διάλογο με το κοινό, διακεκριμένοι επαγγελματίες του χώρου, μεταξύ των οποίων ο λόρδος Chris Smith, Πρόεδρος του Οργανισμού Περιβάλλοντος του Ηνωμένου Βασιλείου και επισκέπτης καθηγητής του University of the Arts London, ο Felipe Buitrago, οικονομολόγος, συνεργάτης της IDB με έδρα την Ουάσινγκτον και συγγραφέας του βιβλίου «The Orange Economy – An Infinite Opportunity», ο δικηγόρος κι εμπειρογνώμονας της UNESCO Andrew Senior, ο καθηγητής Stuart MacDonald, ειδικός στο design και στην καινοτομία στην εκπαίδευση και ο καθηγητής Norman Palmer, ειδικός στη νομική διευθέτηση και διεθνή διαμεσολάβηση πολιτιστικών διαφορών.

Η προσέλευση του κοινού ήταν σημαντική, ενώ η Συνάντηση αναμεταδόθηκε ζωντανά μέσω live streaming και την παρακολούθησαν τόσο από την Ελλάδα όσο και από το Βέλγιο, την Ιρλανδία, την Αγγλία, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Κύπρο, τη Βουλγαρία, το Περού, την Αφρική, την Κολομβία και τη Σουηδία.

Η Συνάντηση αφενός μεν μετέφερε στη χώρα μας παραδείγματα και καλές πρακτικές από τη διεθνή εμπειρία των συμμετεχόντων, αφετέρου έφερε στο προσκήνιο ζητήματα που άπτονται της ελληνικής αλλά και της διεθνούς επικαιρότητας. Η ενεργός συμμετοχή του κοινού στον ανοιχτό διάλογο για τη Δημιουργική Οικονομία υπήρξε σημαντική για την ανάδειξη τόσο των ευκαιριών όσο και των προκλήσεων που παρουσιάζονται στη χώρα μας.

Αξίζει να αναφερθούμε σε ορισμένες από τις χαρακτηριστικότερες στιγμές, μέσα από τα λεγόμενα των ομιλητών:

• Η Lyne Sneige Keyrouz (Διευθύντρια Πολιτιστικών και Προγραμμάτων του Middle East Institute, Ουάσινγκτον) τόνισε το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι τέχνες και ο πολιτισμός στην ενδυνάμωση των πολιτών και, επομένως, της κοινωνικής συνοχής, καθώς και στη συμβολή τους στην αλλαγή του πολιτικού σκηνικού, παραθέτοντας παραδείγματα από τον αραβικό κόσμο.
• Ο Andrew Senior, αφού υποστήριξε πως ζούμε μία δεύτερη βιομηχανική επανάσταση και πως η Δημιουργική Οικονομία είναι ήδη παρούσα όπου υπάρχει δημιουργικότητα, υπογράμμισε τη σημασία που πρέπει να δοθεί στους νέους και τη νεανική καινοτομία και επιχειρηματικότητα για μια πιο δημιουργική Ευρώπη, σημειώνοντας πως η δημιουργικότητα μπορεί να ξεκινά με μια ιδέα, πρέπει όμως να στηριχθεί για να αποτελέσει μια επιτυχημένη πρωτοβουλία και επιχείρηση. 
• O λόρδος Chris Smith υποστήριξε πως πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, να σιγουρευτούμε ότι λειτουργεί σωστά και να διασφαλίσουμε την πρόσβαση των νεοφυών επιχειρήσεων σε κεφάλαια εκκίνησης (seed funding).
• O Stuart MacDonald, τόνισε το ρόλο της εκπαίδευσης στην ανάπτυξη της Δημιουργικής Οικονομίας. Συγκεκριμένα υποστήριξε ότι η Δημιουργική Εκπαίδευση είναι αυτή που βάζει τις βάσεις της Δημιουργικής Οικονομίας και είναι το κλειδί στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, ενώ υπογράμμισε ότι η δημιουργικότητα θα πρέπει να ενθαρρύνεται δια βίου.
• Κοινός τόπος στις ομιλίες και παρεμβάσεις των Jenny Marketou (καλλιτέχνις), Κωνσταντίνου Χούρσογλου (industrial designer) και Κώστα Μακρυγιαννάκη (καλλιτεχνικού διευθυντή της διεθνούς καλλιτεχνικής κοινότητας ‘Music Village’), αλλά και του Andrew Senior, ήταν η έμφαση που πρέπει να δοθεί στην συμμετοχή στη δημιουργική διαδικασία, τόσο εκ μέρους των ίδιων των δημιουργών όσο και εκ μέρους της πολιτείας.
• Ο Απόστολος Καλφόπουλος, αρχιτέκτονας, επιμελητής και διευθυντής του DYNAMO project space, τόνισε πως τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να δράσουμε και να δημιουργήσουμε στρατηγικές για τον πολιτισμό.
• Ο Βασίλης Πάτμιος Karouk, καλλιτέχνης και δημιουργός του πρώτου διαδικτυακού παιχνιδιού στρατηγικής στα ελληνικά, τόνισε τη σημασία της δημιουργίας ευκαιριών και της συνεργασίας, επισημαίνοντας πως η δημιουργία μιας καλής ομάδας είναι πιο σημαντική από την εύρεση χρηματοδότησης.

Ορισμένες από τις σημαντικότερες προτάσεις που διατυπώθηκαν και σ’ αυτή τη Συνάντηση, αφορούσαν την ανάγκη χαρτογράφησης των δημιουργικών επαγγελμάτων στην Ελλάδα, την αναγκαιότητα συνεργειών μεταξύ κράτους, ιδιωτικού τομέα και επαγγελματιών του χώρου για τη στήριξη της καινοτομίας και τη δημιουργία ισχυρών και αποτελεσματικών θεσμών.

Κοινός τόπος όλων των εισηγήσεων ήταν ο ρόλος και η σημασία της εκπαίδευσης στην ανάπτυξη των δημιουργικών επαγγελμάτων και η αναγκαιότητα αποφασιστικής δράσης σε επίπεδο θεσμών και πολιτιστικής πολιτικής, τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Κρίθηκε, επίσης, απαραίτητο η Δημιουργικότητα, ως κρίσιμος παράγοντας για την οικονομική ανάπτυξη, να υποστηριχθεί και να ενδυναμωθεί και από το επιχειρηματικό περιβάλλον. 

Την πρόθεση της Οργανωτικής Επιτροπής της Διεθνούς Συνάντησης (μέλη της οποίας είναι οι: Επαμεινώνδας Φαρμάκης - Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της elpis, Έλενα Μαυρομιχάλη – Σύμβουλος Πολιτιστικών Προγραμμάτων - ιστορικός Τέχνης, Αλέξανδρος Στάνας - Γενικός Διευθυντής στο ΦΟΥΓΑΡΟ, Φαίη Κουτζούκου – Σύμβουλος Φιλανθρωπίας, Ναταλία Κατηφόρη Θεατρολόγος), εξέφρασαν ο κ. Επ. Φαρμάκης και η κα. Έλενα Μαυρομιχάλη. Ο μεν πρώτος σημείωσε ότι «Η Δημιουργική Οικονομία για να αναπτυχθεί χρειάζεται συγκεκριμένο περιβάλλον και δεδομένα και αυτός είναι ένας από τους λόγους που η elpis, μέσω αυτής της διοργάνωσης, την υποστηρίζει», η δε κα. Μαυρομιχάλη, υπογράμμισε «Με τη σημερινή Συνάντηση συμμετέχουμε σε μία συζήτηση για την σημαντικότητα της Δημιουργικής Οικονομίας, μία συζήτηση που έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια.. Στόχος μας είναι να την υποστηρίξουμε μέσα από δράσεις που ενθαρρύνουν την ανταλλαγή γνώσης, ιδεών και πληροφοριών και να αξιοποιήσουμε την ανάπτυξη της για την κοινωνική και οικονομική μας ανάπτυξη».

Η προτροπή των ομιλητών—και η αναγκαιότητα—να συνεχιστεί ο διάλογος αυτός και μετά το πέρας της εν λόγω Διεθνούς Συνάντησης ήταν ξεκάθαρη, όπως και η διάθεση να υποστηρίξει ακόμα περισσότερο τη μετάβαση από το στάδιο του εντοπισμού και της συζήτησης των κρίσιμων ζητημάτων, στην από κοινού στρατηγική σχεδίαση και υλοποίηση αποτελεσματικών πολιτικών.