H ελευθερία λόγου στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου -με ιδιαίτερη αναφορά σε υποθέσεις που αφορούν την αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας, τις πολιτισμικές αξίες και το σχετικό ρυθμιστικό πλαίσιο

Επίκεντρο των διεπιστημονικών θεματικών του συνεδρίου είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα σε σχέση με την πληροφορία όσον αφορά την ιστορία, τη ρύθμιση (δίκαιο και δεοντολογία) και τον πολιτισμό. Ως «ανθρώπινα δικαιώματα» εννοούνται για τις ανάγκες του συνεδρίου όλα τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, που προστατεύονται σε διεθνές, ενωσιακό και εσωτερικό δίκαιο. Ενδεικτικά παρατίθενται: η αξία και αξιοπρέπεια του ανθρώπου, η ισότητα, η προσωπική ελευθερία, η ελευθερία λόγου και έκφρασης, η ελευθερία του τύπου, η ελευθερία της τέχνης, έρευνας, διδασκαλίας, εκπαίδευσης, το δικαίωμα στον πολιτισμό, η πνευματική ιδιοκτησία, η ιδιωτικότητα και τα προσωπικά δεδομένα. Η πληροφορία εννοείται κατά την πλέον ευρεία της έννοια (είτε ενσωματωμένη σε φορέα είτε ανεξάρτητη από τον φορέα της) σε οποιοδήποτε περιβάλλον διαχείρισής της.

Το BLOD βιντεοσκόπησε και δημοσιεύει την κύρια ομιλία και 6 ομιλίες της πρώτης ημέρας του συνεδρίου.

Κύρια ομιλία

H ελευθερία λόγου στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου -με ιδιαίτερη αναφορά σε υποθέσεις που αφορούν την αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας, τις πολιτισμικές αξίες και το σχετικό ρυθμιστικό πλαίσιο

Στέφανος Σταύρος
Δικηγόρος, LL.M London School of Economics, PhD Queen Mary College, MBA (Henley)

Η ελευθερία της έκφρασης, στην οποία παραπέμπει ο τίτλος του Συνεδρίου, απασχολεί συχνά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΔΑΔ). Διάφορες υποθέσεις που έχουν φτάσει στο Στρασβούργο αφορούν την ιστορική αλήθεια, τις ευρωπαϊκές πολιτισμικές αξίες και την κοινή πολιτιστική μας κληρονομιά, καθώς και το σχετικό ρυθμιστικό πλαίσιο–ζητήματα, δηλαδή, που ταιριάζουν με την θεματική πολλών εισηγήσεων. Διατρέχοντας τις σχετικές αποφάσεις, ιδίως αυτές όπου η ελευθερία του λόγου συγκρούεται με άλλα δικαιώματα, διαβλέπει κανείς μια υποβόσκουσα ένταση μεταξύ του ευρωπαϊκού και άλλων μοντέλων προστασίας. Άλλες αποφάσεις του ΕΔΑΔ θέτουν ερωτήματα για τον τρόπο που κατανοούμε την ίδια την έννοια της πληροφορίας. Και μια τρίτη κατηγορία μας καλεί να προβληματιστούμε σχετικά με τα όρια του ελέγχου που μπορεί να ασκήσει το Στρασβούργο επί αυτορρυθμιζόμενων κλάδων, όπως το διαδίκτυο και η δημοσιογραφία. Οι σχετικές με την ακαδημαϊκή ελευθερία, τέλος, υποθέσεις δείχνουν ότι τυχόν εκπτώσεις στην προάσπιση της ελευθερίας του λόγου σε ένα σύστημα κανόνων μπορούν εύκολα να οδηγήσουν στην ακύρωση σημαντικών γενικότερων κατακτήσεων σε έναν από τους πιο κρίσιμους για τις σημερινές δημοκρατίες τομείς.