Παπαθεοδώρου Γιάννης
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
27/05/2021
Διάρκεια
00:30:46
Εκδήλωση
Οι κληρονομιές του 1821. Τα πρόσωπα και οι ιδέες
Χώρος
Διαδικτυακές διαλέξεις
Διοργάνωση
Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ)
Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ)
Κατηγορία
Λογοτεχνία
Ετικέτες
1821, 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, Ελληνική Επανάσταση, 25 Μαρτίου 1821, συλλογική μνήμη, εθνική ταυτότητα, λογοτεχνία, πολιτισμική μνήμη, 19ος αιώνας, εθνική επέτειος, εθνικός ποιητής, εθνική ποίηση
Το ΚΙΚΠΕ σε συνεργασία με τα ΑΣΚΙ οργανώνει τον 2ο κύκλο Επιμορφωτικών Διαλέξεων που εντάσσεται στον εορτασμό της επετείου των 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821 με τίτλο Οι κληρονομιές του 1821. Τα πρόσωπα και οι ιδέες. Πρόθεση του κύκλου διαλέξεων αποτελεί η μελέτη των μείζονων ζητημάτων που έθεσε η επαναστατική διαδικασία της δεκαετίας του 1820 και της εξέλιξής τους στα μετεπαναστατικά χρόνια. Στο επίκεντρο θα τεθούν όχι μόνο τα ζητήματα αλλά και οι διαδρομές όσων συμμετείχαν στην Επανάσταση και στελέχωσαν στη συνέχεια το νεοσύστατο κράτος. Στην κατεύθυνση αυτή, οι διαφορετικές προσεγγίσεις των εισηγητών-τριών, από τον χώρο της ιστορίας, της φιλολογίας και της νομικής, αποσκοπούν στην πληρέστερη και σφαιρικότερη κατανόηση μιας πολυσύνθετης πραγματικότητας.
Η επέτειος της 25ης Μαρτίου στα ρομαντικά χρόνια (1830-1880): τελετουργίες της μνήμης και λογοτεχνικές αναπαραστάσεις, Γιάννης Παπαθεοδώρου, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας Πανεπιστημίου Πατρών
Το Εικοσιένα «μετά το Εικοσιένα» διαμορφώνει, στη «μακρά διάρκεια», κώδικες, σύμβολα, τελετουργίες και νοήματα, που συνδέουν τη συλλογική μνήμη με την εθνική ταυτότητα. Στην ομιλία μου θα αναφερθώ στον τρόπο που η λογοτεχνία, ένας από τους πιο κεντρικούς αγωγούς, δηλαδή, της πολιτισμικής μνήμης, έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την «εικονολογία» του Εικοσιένα. Το ειδικότερο θέμα που θα με απασχολήσει είναι ο τρόπος που συνδέθηκε η λογοτεχνία με τις ίδιες τις επετείους του Εικοσιένα, κατά τον 19ο αιώνα. Το κεντρικό επιχείρημά μου είναι πώς μέσα από αυτή τη διασταύρωση, διαμορφώθηκε ένα πολύ ισχυρό μοντέλο για την πρόσληψη του Εικοσιένα : το μοντέλο του «εθνικού ποιητή» και της «εθνικής ποίησης».
(Σημείωμα του ομιλητή)
Ο Γιάννης Παπαθεοδώρου είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στη Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών. Από τις εκδόσεις ΜΙΕΤ (Αθήνα, 2016) κυκλοφορεί, με δική του εισαγωγή, το βιβλίο για την ιστορία της Ανάγνωσης και τις απεικονίσεις της σε φωτογραφικά τεκμήρια. Από τις εκδόσεις Κέδρος, κυκλοφορεί με επίμετρο δικό του η νουβέλα του Στρατή Τσίρκα, Νουρεντίν Μπόμπα (Αθήνα, 2018). Σε κοινή επιμέλεια με τον Χρήστο Δερμεντζόπουλο κυκλοφόρησε ο τόμος Συνηθισμένοι Άνθρωποι. Μελέτες για τη λαϊκή και δημοφιλή κουλτούρα, Αθήνα, Opportuna, 2021. Η κύρια επιστημονική του αρθρογραφία περιλαμβάνει μελέτες για τον Σπ. Ζαμπέλιο, τον Εμμ. Ροίδη, τον Δημ. Βικέλα, τον Στρατή Τσίρκα, τον Κ. Π. Καβάφη, κ. α. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν τη σχέση ιστορίας και λογοτεχνίας, καθώς και ζητήματα πολιτισμικής ποιητικής, στον 19ο και 20ό αιώνα.
Γιώργος Βελουδής, Ο Σολωμός των Ελλήνων. Εθνική ποίηση και ιδεολογία : μια πολιτική ανάγνωση, Πατάκη, Αθήνα, 2004.
Κ. Θ. Δημαράς, Ελληνικός Ρωμαντισμός, Ερμής, Αθήνα, 1985.
Χριστίνα Κουλούρη, Φουστανέλες και χλαμύδες. Ιστορική μνήμη και εθνική ταυτότητα 1821-1930, Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2020.
Αντώνης Λιάκος, «”Προς επισκευήν ολομελείας και ενότητος”. Η δόμηση του εθνικού χρόνου», στο: Επιστημονική Συνάντηση στη μνήμη του Κ. Θ. Δημαρά, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Αθήνα, 1994, σ. 171-199.
Παρασκευάς Ματάλας, Έθνος και Ορθοδοξία. Οι περιπέτειες μιας σχέσης. Από το “Ελλαδικό” στο Βουλγαρικό σχίσμα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2003.
Παν. Μουλλάς, Ρήξεις και συνέχειες. Μελέτες για τον 19ο αιώνα, Σοκόλη, Αθήνα, 1993.
Γιάννης Παπαθεοδώρου, Ρομαντικά Πεπρωμένα. Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης ως εθνικός ποιητής, Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2009.
Αλέξης Πολίτης, Ρομαντικά χρόνια. Ιδεολογίες και νοοτροπίες στην Ελλάδα του 1830-1880, ΕΜΝΕ, Μνήμων, Αθήνα, 2009.
Jan Assman, Η πολιτισμική μνήμη. Γραφή, ανάμνηση και πολιτική ταυτότητα στους πρώιμους ανώτερους πολιτισμούς, ΠΕΚ, Ηράκλειο, 2017.
Montserrat Guibernau- John Hutchinson (eds.) History and National Destiny: Ethnosymbolism and its Critics, Blackwell Publishing, Oxford, 2004.
Ann Rigney, «Portable Monuments. Literature, Cultural Memory and the case of Jeanie Deans», Poetics Today 25: 2 (2004) 361-396.
