Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Η Εθνική Αντίσταση: κοινωνικοί και πολιτικοί μετασχηματισμοί

Σκαλιδάκης Γιάννης

15 Απριλίου 2016

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 84:59 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1683
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) σε συνεργασία με  το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ) διοργανώνουν  ένα νέο κύκλο σεμιναρίων με θέμα Η ταραγμένη δεκαετία του 1940. Πολιτικές διαστάσεις και κοινωνικές εξελίξεις που απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης. Στα δώδεκα σεμινάρια του κύκλου θα επιχειρηθούν κριτικές προσεγγίσεις και αποτιμήσεις των πλέον κρίσιμων γεγονότων της περιόδου, με εισηγήσεις επιστημόνων, καθηγητών πανεπιστημίου εγνωσμένου κύρους και εξειδίκευσης. Στο σεμινάριο θα διδάξουν οι: Τασούλα Βερβενιώτη, Πολυμέρης Βόγλης, Ανδρέας Δεληβορριάς, Πολίνα Ιορδανίδου, Άντα Κάπολα, Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Γιώργος Κόκκινος, Γιώργος Κουκουλές, Ηλίας Νικολακόπουλος, Προκόπης Παπαστράτης, Σωτήρης Ριζάς, Τάσος Σακελλαρόπουλος, Γιάννης Σκαλιδάκης και Βαγγέλης Χατζηβασιλείου.

Γιάννης Σκαλιδάκης: Η Εθνική Αντίσταση: κοινωνικοί και πολιτικοί μετασχηματισμοί

Η εισήγηση θα παρουσιάσει την πορεία της Αντίστασης ενάντια στα στρατεύματα Κατοχής στην Ελλάδα και τις κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις της αντιστασιακής δράσης. Θα επικεντρωθούμε κυρίως στα αποτελέσματα της ένοπλης Αντίστασης στην ελληνική ενδοχώρα, με τη δημιουργία και δράση ενός εντυπωσιακού στρατιωτικού σώματος, του ΕΛΑΣ, και το σχηματισμό μιας απελευθερωμένης επικράτειας, της Ελεύθερης Ελλάδας, που κάλυπτε περίπου το 1/3 της κατεχόμενης χώρας. Θα παρακολουθήσουμε τις παραμέτρους αυτής της διαδικασίας σχηματισμού της Ελεύθερης Ελλάδας, τις οικονομικές λειτουργίες και τις κοινωνικές διαθεσιμότητες. Παράλληλα θα προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε πως αυτές οι εξελίξεις επηρέασαν και επηρεάστηκαν από τις κεντρικές πολιτικές εξελίξεις ενόψει της απελευθέρωσης και του σχηματισμού του μεταπολεμικού πολιτικού σκηνικού. Στο πλαίσιο αυτό θα εξετάσουμε τους πολιτικούς θεσμούς που δημιουργήθηκαν στο έδαφος της Ελεύθερης Ελλάδας, την εξέλιξη των θεσμών λαϊκής αυτοδιοίκησης και δικαιοσύνης, την ανάπτυξη των τοπικών μορφών του ΕΑΜ και τις πολιτικές λειτουργίες του ΕΛΑΣ έως τη δημιουργία της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), ως κυβέρνησης της Ελεύθερης Ελλάδας, και του Εθνικού Συμβουλίου. Θα παρακολουθήσουμε τα αποτελέσματα αυτών των εξελίξεων και να ερμηνεύσουμε την πορεία των πραγμάτων έως την απελευθέρωση.

Σκαλιδάκης Γιάννης Διδάκτωρ Ιστορίας

Ο Γιάννης Σκαλιδάκης γεννήθηκε το 1977 στη Μασσαλία. Σπούδασε στο Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στον τομέα Ιστορίας και Πολιτισμών της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (EHESS) στο Παρίσι. Είναι διδάκτορας του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών της Σχολής ΝΟΠΕ ΑΠΘ. Εκπόνησε διατριβή με τίτλο «Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (1944): ένας τύπος επαναστατικής εξουσίας. Πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές παράμετροι». Επεξεργασμένη μορφή της διατριβής εκδόθηκε το 2014 με τίτλο «Η Ελεύθερη Ελλάδα. Η εξουσία του ΕΑΜ στα χρόνια της Κατοχής (1943-1944)» από τις εκδόσεις Ασίνη. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα σχετίζονται, εκτός από την περίοδο της Κατοχής στην Ελλάδα και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, γενικότερα με την ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία του 20ού αιώνα. Έχει συμμετάσχει σε ιστορικά συνέδρια και έχει δημοσιεύσει σχετικά άρθρα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι καθηγητής μέσης εκπαίδευσης και έχει εργαστεί στην ταξινόμηση και ιστορική τεκμηρίωση αρχείων στα ΓΑΚ. Εκπονεί έρευνα για την περίοδο της Κατοχής στο νησί της Κρήτης, στο Κέντρο Έρευνας Νεώτερης Ιστορίας (KENI) / Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου.

Βόγλης Πολυμέρης, Η ελληνική κοινωνία στην Κατοχή 1941-1944, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 2010.
 
Βόγλης Πολυμέρης, Φλώρα Τσίλαγα, Ιάσονας Χανδρινός, Μενέλαος Χαραλαμπίδης (επιμ.), Η εποχή των ρήξεων. Η ελληνική κοινωνία στη δεκαετία του 1940, Θεσσαλονίκη, Επίκεντρο, 2012.
 
Ιατρίδης Γιάννης Ο. (επιμ.), Η Ελλάδα στη δεκαετία 1940-1950. Ένα έθνος σε κρίση, Αθήνα, Θεμέλιο, 1984.
 
Μαργαρίτης Γιώργος (επιμ.), Ιστορία των Ελλήνων, 16ος τόμος, Αθήνα, Δομή.
 
Μαργαρίτης Γιώργος, Προαγγελία θυελλωδών ανέμων…, Αθήνα, Βιβλιόραμα, 2009.
 
Mazower Mark, Στην Ελλάδα του Χίτλερ. Η εμπειρία της Κατοχής, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 1994.
 
Μπέικος Γεωργούλας, Η λαϊκή εξουσία στην Ελεύθερη Ελλάδα, 2 τόμοι, Θεμέλιο, Αθήνα, 2005.
 
Παναγιωτόπουλος Βασίλης (επιμ.), Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000, 8ος τόμος, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2003.
 
Παπαστράτης Προκόπης κ.ά. (επιμ.), Η Αριστερά και ο αστικός πολιτικός κόσμος 1940-1960, Αθήνα, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών & Βιβλιόραμα, 2014.
 
Σαράφης Στέφανος, Ο ΕΛΑΣ, Αθήνα, Επικαιρότητα, 1999.
 
Σκαλιδάκης Γιάννης, Η Ελεύθερη Ελλάδα. Η εξουσία του ΕΑΜ στα χρόνια της Κατοχής (1943-1944), Αθήνα, Ασίνη, 2014.
 
Φλάισερ Χάγκεν, Στέμμα και Σβάστικα, Η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης, 2 τόμοι, Αθήνα, Παπαζήσης, 1995.
 
Χανδρινός Ιάσονας, Το τιμωρό χέρι του λαού. Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα 1942-1944, Αθήνα, Θεμέλιο, 2012.
 
Χαραλαμπίδης Μενέλαος, Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 2012.
 
Χατζηιωσήφ Χρήστος - Παπαστράτης Προκόπης (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, τόμος Γ1 &Γ2, Αθήνα, Βιβλιόραμα, 2007.
 
Χατζής Θανάσης, Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε, 4 τόμοι, Αθήνα, Δωρικός, 1983.

Σχετικές ομιλίες