Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Η Κλειώ στην κλίνη του Προκρούστη: οι δοκιμασίες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας

Παπαστράτης Προκόπης

1 Απριλίου 2016

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 71:09 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1671
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) σε συνεργασία με  το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ) διοργανώνουν  ένα νέο κύκλο σεμιναρίων με θέμα Η ταραγμένη δεκαετία του 1940. Πολιτικές διαστάσεις και κοινωνικές εξελίξεις που απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης. Στα δώδεκα σεμινάρια του κύκλου θα επιχειρηθούν κριτικές προσεγγίσεις και αποτιμήσεις των πλέον κρίσιμων γεγονότων της περιόδου, με εισηγήσεις επιστημόνων, καθηγητών πανεπιστημίου εγνωσμένου κύρους και εξειδίκευσης. Στο σεμινάριο θα διδάξουν οι: Τασούλα Βερβενιώτη, Πολυμέρης Βόγλης, Ανδρέας Δεληβορριάς, Πολίνα Ιορδανίδου, Άντα Κάπολα, Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Γιώργος Κόκκινος, Γιώργος Κουκουλές, Ηλίας Νικολακόπουλος, Προκόπης Παπαστράτης, Σωτήρης Ριζάς, Τάσος Σακελλαρόπουλος, Γιάννης Σκαλιδάκης και Βαγγέλης Χατζηβασιλείου.


Προκόπης Παπαστράτης: Η Κλειώ στην κλίνη του Προκρούστη: οι δοκιμασίες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας

Η εισήγηση εξετάζει τη δεκαετία 1940-1950 μέσα από την εξέλιξη της ιστοριογραφίας της. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται το γεγονός ότι στο κίνημα της αντίστασης κυριαρχεί το ΕΑΜ το οποίο προβάλλει, ιδιαίτερα μέσα από τη συγκρότηση της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, ένα εναλλακτικό τρόπο διακυβέρνησης της χώρας.

Το γεγονός αυτό και οι αντιδράσεις που προκαλεί, σε συνδυασμό με την προσπάθεια του βρετανικού παράγοντα να αποκαταστήσει την πολιτική του επιρροή στην μεταπολεμική Ελλάδα και στη συνέχεια με την εμπλοκή των ΗΠΑ καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις μέχρι και το τέλος του εμφυλίου πολέμου.

Οι οξύτατες αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις που χαρακτηρίζουν αυτή τη δεκαετία αποτυπώνονται στη βιβλιογραφία της αλλά αντικατοπτρίζονται και στον τρόπο που διαμορφώνεται και εξελίσσεται η ιστοριογραφία της από τον τεμαχισμό του εμφυλίου πολέμου μέχρι πρόσφατα.

Παπαστράτης Προκόπης Ομότιμος Καθηγητής Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο

Ο Προκόπης Παπαστράτης είναι Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτωρ ιστορίας του London School of Economics and Political Science. Εργάστηκε ως επιστημονικός συνεργάτης στο Κέντρο Ερεύνης Ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών. Δίδαξε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (1985-1988). Οι έρευνες του στρέφονται γύρω από θέματα ελληνικής και ευρωπαϊκής ιστορίας στον 20ο αιώνα. Κύρια δημοσιεύματα: British Policy towards Greece during the Second World War, 1941-1944. Cambridge University Press, 1984, second ed.2008∙ Σπηλιωτοπούλου Μαρία, Παπαστράτης Προκόπης (σύνταξη) Χρονολόγιο Γεγονότων 1940-1944. Από τα έγγραφα του Βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών. Τόμοι Α και Β, Κέντρο Ερεύνης Ιστορίας Νεότερου Ελληνισμού, Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 2002 και 2004∙ Χ.Χατζηϊωσήφ, Π.Παπαστράτης (επιστημονική επιμέλεια) Ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή-Αντίσταση 1940-1944. τόμος Γ1, Γ2,  Βιβλιόραμα, Αθήνα 2007∙ Μ.Λυμπεράτος, Π.Παπαστράτης (επιμ) «Αριστερά και Αστικός Πολιτικός Κόσμος 1940-1960» Πρακτικά Συνεδρίου Πάντειο 2013. Βιβλιόραμα  Αθήνα 2014∙ Πολιτική εξουσία και Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα, 1890-1932. Πανεπιστημιακές  Εκδόσεις Κρήτης (υπό έκδοση)∙ Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε συλλογικούς τόμους και επιστημονικά περιοδικά στην Ελλάδα και το εξωτερικό, έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια. Έχει οργανώσει διεθνή συνέδρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Πρόσφατα Συνέδρια στο Πάντειο: Αριστερά και Αστικός Πολιτικός Κόσμος 1940-1960. (17-20 Απριλίου 2013) και Από την Απελευθέρωση στα Δεκεμβριανά. Μία τομή στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας. (19-23 Νοεμβρίου 2014).

Προτεινόμενη ενδεικτική βιβλιογραφία

Αυγουστίδης Α., Το Ελληνικό Συνδικαλιστικό Κίνημα κατά τη δεκαετία του ’40 και τα περιθώρια της πολιτικής. (Καστανιώτης,  Αθήνα 1999)
 
Γιαννοπούλου Δανάη. Η μάχη της προπαγάνδας. Τα Δεκεμβριανά του 1944 Μέσα από τον αθηναϊκό τύπο.  (Εκδόσεις Ασίνη, Αθήνα 2014)
 
Σβορώνος Ν., Φλάϊσερ Χ. (επιμ.), Η Ελλάδα 1936-44. Δικτατορία Κατοχή Αντίσταση. (Μορφωτικό Ινστιτούτο ΑΤΕ, Αθήνα, 1989)
 
Κουσουρής Δ., Οι δίκες των δοσίλογων 1944-1949. (Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2014)
 
Κωστόπουλος Τ. Η Αυτολογοκριμένη Μνήμα. Τα Τάγματα Ασφαλείας και η Μεταπολεμική Εθνικοφροσύνη.  (Φιλίστωρ,  Αθήνα 2005)
 
Λαγάνη Ειρ., Το «παιδομάζωμα» και οι ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις 1949-1953. (Ι.Σιδέρης,  Αθήνα 1966)
 
Λυμπεράτος Μ., Παπαστράτης Π. (επιμ.), Αριστερά και Αστικός Πολιτικός Κόσμος 1940-1960. (Βιβλιόραμα  Αθήνα 2014)
 
Λυμπεράτος Μ., Στα Πρόθυρα του Εμφυλίου Πολέμου. Από τα Δεκεμβριανά στις εκλογές του 1946. (Βιβλιόραμα,  Αθήνα 2006)
 
Μαζάουερ Μ. (επιμ.), Μετά τον Πόλεμο. Η ανασυγκρότηση της οικογένειας του έθνους και του κράτους στην Ελλάδα, 1943-1960. (Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2004)
 
Μαργαρίτης Γ., Ιστορία του Εμφυλίου Πολέμου. Τόμοι 2. (Βιβλιόραμα Αθήνα)
 
Σκαλιδάκης Γιάννης, Η Ελεύθερη Ελλάδα. Η εξουσία του ΕΑΜ στα χρόνια της Κατοχής (1943-1944) (Ασίνη Αθήνα 2014)
 
Σπηλιωτοπούλου Μ. –Παπαστράτης Π. (σύνταξη),  Χρονολόγιο Γεγονότων. Από τα έγγραφα του Βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών. Τόμοι Α και Β (Ακαδημία Αθηνών, Κέντρον Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού, Αθήνα 2002, 2004)
 
Σφήκας Θ., Οι Άγγλοι Εργατικοί και ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Ελλάδα.ιλίστωρ, Αθήνα)
 
Φλάισερ Χ., Η Ελλάδα ’36-49. Από την Δικτατορία στον Εμφύλιο. Τομές και Συνέχειες. (Καστανιώτης, Αθήνα 2003)
 
Φλάισερ Χ., Στέμμα και Σβάστικα. Η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης2 τόμοι, ( Παπαζήσης, Αθήνα, 1995)
 
Χατζηιωσήφ Χ - Παπαστράτης Π., Ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα, τόμοι Γ1 – Γ2: Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή-Αντίσταση 1940-1945. (Βιβλιόραμα Αθήνα 2007)

Σχετικές ομιλίες