Loyer François
Τουρνικιώτης Παναγιώτης
Κολώνας Βασίλειος
Γλώσσα
Γαλλική, Ελληνική
Ημερομηνία
10/10/2014
Διάρκεια
45:19
Εκδήλωση
Έλληνες κριτικοί και ιστορικοί της τέχνης στο Παρίσι, 1945-1975
Χώρος
Μουσείο Μπενάκη (Κτήριο οδού Πειραιώς)
Διοργάνωση
École Française d’Athènes
Μουσείο Μπενάκη
Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών
Κατηγορία
Τέχνες / Πολιτισμός
Ετικέτες
Παρίσι, σύγχρονη τέχνη, Έλληνες τεχνοκρίτες, ιστορικοί της τέχνης, ιστορία της τέχνης
Το Παρίσι, που ήταν ως γνωστόν μητρόπολη της σύγχρονης τέχνης από τις αρχές του 20ού αιώνα, συνέχισε και μετά τον πόλεμο να προσελκύει καλλιτέχνες και επιστήμονες από όλα τα μέρη του κόσμου. Ανάμεσά τους ήταν και Έλληνες τεχνοκρίτες και ιστορικοί της τέχνης, όπως οι Άγγελος Γ. Προκοπίου, Ελένη Βακαλό, Τώνης Σπητέρης, Γιώργος Μουρέλος, Γιώργος Πετρής, Νίκος Χατζηνικολάου, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, Εμμανουήλ Μαυρομμάτης κ.ά., οι οποίοι σπούδασαν κοντά σε σημαντικούς δασκάλους (Jean Laude, Pierre Francastel, Roland Barthes, Pierre Vilar κ.ά.), παρακολουθούσαν τις ζυμώσεις γύρω από την θεωρία και την ιστορία της τέχνης, και επιχείρησαν να μεταφέρουν στα ελληνικά επιστημονικά πράγματα τις νέες ιδέες και τους κριτικούς κανόνες, τις θεωρίες, τις μεθόδους και τα επιστημονικά παραδείγματα και πειθαρχίες που αφομοίωσαν στο Παρίσι. Παράλληλα, οι ελληνικής καταγωγής κριτικοί Κριστιάν Ζερβός και ο Τεριάντ, που είχαν παίξει πρωταρχικό ρόλο στα καλλιτεχνικά πράγματα κατά τον Μεσοπόλεμο, εξακολουθούσαν αφενός να έχουν γόνιμη δράση στη γαλλική πρωτεύουσα αφετέρου να ασκούν ιδιαίτερη επιρροή στον κόσμο της τέχνης στην Ελλάδα. Τις μεταπολεμικές δεκαετίες επίσης ωρίμασαν επιστημονικά Γάλλοι αισθητικοί και ιστορικοί της τέχνης όπως οι Olivier Revault d'Allonnes και François Loyer, οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν να μελετήσουν τη νεώτερη ελληνική καλλιτεχνική παραγωγή. Τέλος, αρκετοί Έλληνες καλλιτέχνες, που έζησαν στο Παρίσι συνδέθηκαν με ηγετικές μορφές πρωτοποριακών κινημάτων, όπως ο Pierre Restany και άντλησαν από τις ιδεολογικές τάσεις, τις μορφολογικές αναζητήσεις και τις δράσεις των Νέων Ρεαλιστών, των Καταστασιακών, των στρουκτουραλιστών κ.ά.
Η Ημερίδα επιχειρεί να αναδείξει την πολυμορφία των παραπάνω ζητημάτων και να διευρύνει τη μελέτη και τον διάλογο γύρω από το έργο και την προσφορά αυτής της πλειάδας τεχνοκριτών, θεωρητικών και ιστορικών της τέχνης που, είτε άμεσα, είτε έμμεσα διαδραμάτησαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ελληνικής τέχνης της μεταπολεμικής περιόδου και συνεισέφεραν καθοριστικά στη διαμόρφωση του λόγου περί τέχνης στην Ελλάδα. Επίσης, στόχος της Ημερίδας, πέρα από την ανάδειξη του ρόλου αυτών των προσωπικοτήτων, είναι να αναλυθούν οι τρόποι με τους οποίους οι τεχνοκριτικές τάσεις και οι θεωρητικές αναζητήσεις που κυριαρχούσαν εκείνη την περίοδο στη Γαλλία προσλήφθηκαν στον ελληνικό χώρο.
Για τον σκοπό αυτό οι πρωτότυπες ανακοινώσεις της Ημερίδας είναι επικεντρωμένες στα παραπάνω πρόσωπα, ενώ τα μονοθεματικά στρογγυλά τραπέζια-συζητήσεις είναι οργανωμένα γύρω από τα χρόνια των σπουδών και τις περιόδους της αισθητικής-επιστημονικής διαμόρφωσης κριτικών και ιστορικών της τέχνης. Οι ανακοινώσεις θα αφορούν επίσης γενικότερα θέματα διαμεσολάβησης και υποδοχής των κυρίαρχων ιδεών και τάσεων της γαλλικής ιστορίας και κριτικής της τέχνης από τον ελληνικό καλλιτεχνικό κόσμο.
Η ημερίδα – την οποία επιμελήθηκαν η Πολύνα Κοσμαδάκη (Μουσείο Μπενάκη) και ο Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος (Πανεπιστήμιο Κρήτης - Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών-ΙΤΕ) - οργανώθηκε στο πλαίσιο του τετραετούς ερευνητικού προγράμματος Athènes-Paris 1945-1974 / Αθήνα-Παρίσι 1945-1975, που πραγματοποιείται από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών EFA σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη και το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών-ΙΤΕ, και αποσκοπεί στην τεκμηρίωση και μελέτη των πολιτιστικών σχέσεων Γαλλίας και Ελλάδας κατά την περίοδο 1945-1975.
Ο Παναγιώτης Τουρνικιώτης είναι Καθηγητής της Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Έχει δημοσιεύσει δοκίμια για την ιστορία, τη θεωρία και την αισθητική της αρχιτεκτονικής του 19ου και 20ου αιώνα. Στα βιβλία του περιλαμβάνονται η "ιστοριογραφία της Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής" (1999), "Η Αρχιτεκτονική στη Σύγχρονη Εποχή" (2006) και "Η Διαγώνιος του Le Corbusier" (2010). Το 1994 επιμελήθηκε το συλλογικό τόμο "Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια".
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου αποφοίτησε από το τμήμα Aρχιτεκτόνων του AΠΘ (1979). Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, στο Kέντρο Aνωτέρων Σπουδών Iστορίας και Συντήρησης Iστορικών Mνημείων (1979-81), στο τμήμα Iστορίας της Tέχνης και Mουσειολογίας στο Πανεπιστήμιο Paris I (Panthéon-Sorbonne, 1979-1985), ενώ παράλληλα εργάστηκε στη Γαλλική Aκαδημία Aρχιτεκτονικής (1982-1985). Aπό το 1992 είναι Διδάκτωρ του Tμήματος Aρχιτεκτόνων του AΠΘ. Από το 2002 καθηγητής στο Tμήμα Aρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Eχει ασχοληθεί με την μουσειολογική και μουσειογραφική μελέτη εκθέσεων, την αποκατάσταση και ανάδειξη ιστορικών μνημείων και συνόλων και έχει διακριθεί σε σχετικούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Eίναι βασικός συντελεστής και υπεύθυνος ελληνικών και ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων σχετικών με τη μελέτη και την έρευνα της Iστορίας της αρχιτεκτονικής του 19ου και 20ού αιώνα στην Eλλάδα και τις χώρες της ανατολικής Mεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας.
Βιβλία του (μετά το 2000): Iταλική Aρχιτεκτονική στα Δωδεκάνησα, 1912-1945 (Oλκός, 2002), Tο μέγαρο του Mετοχικού Tαμείου Στρατού (ΠIOΠ, 2005), Έλληνες Αρχιτέκτονες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, 19ος - 20ός αι. (Oλκός, 2006), Θεσσαλονίκη 1912-2012, Η αρχιτεκτονική μιας εκατονταετίας (University Studio Press, 2012), O αστικός χώρος στον Καβάφη (University Studio Press, 2012), Η Θεσσαλονίκη εκτός των τειχών. Εικονογραφία της συνοικίας των Εξοχών, 1885-1912 (University Studio Press, 2014), Εκατό χρόνια φιλοξενίας. Τα Ξενοδοχεία της Θεσσαλονίκης 1914-2014 (University Studio Press, 2015).
Born in Thessaloniki, was graduated from the School of Architecture of the Aristotle University. Continued his studies in Paris, in the fields of Conservation and Restoration of Historic Buildings and Monuments, Art History and Museology (University of Paris I), while at the same time working in the French Academy of Architecture (1979-1986). Earned his doctorate from the School of Architecture, Aristotle University, in 1992. Since 2003, Professor of Architectural History of 19th-20thc. in the School of Architecture at the University of Thessaly. Has taken part in numerous scientific conferences in Greece and abroad and published studies in Greek and foreign books and periodicals. He has worked in the fields of exhibition organization and museology and was member of numerous European Research Programs related to the architectural heritage in the Eastern Mediterranean and Black Sea countries of the 19th-20th centuries.
His books in English: Italian architecture in the Dodecanese Islands (1912-1940), OLKOS, Athens 2004. Greek architects in the Ottoman Empire, 19th-20th c., OLKOS, Athens 2006, A Hundred years of Hospitality. The Hotels of Thessaloniki (1914-2014), University Studio Press, Thessaloniki 2015.
