Ψαρουδάκης Στέλιος
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
04/02/2015
Διάρκεια
102:19
Εκδήλωση
Ελεύθερο Εργαστήρι Μουσικής Παιδείας - 1ος Κύκλος 2014-2015 "Τέχνες και μουσική"
Χώρος
Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη»
Διοργάνωση
Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» - Σύλλογος «Οι φίλοι της μουσικής»
Κατηγορία
Τέχνες / Πολιτισμός
Ετικέτες
αρχαία ελληνική μουσική, αυλός, σύριγξ, λύρα, σείστρο, ύδραυλις
Η μουσική στην ελληνική αρχαιότητα: Πρώτη Διάλεξη
1. Μαρτυρίες για μουσική δραστηριότητα στον ελλαδικό χώρο από τη Νεολιθική έως και τη Γεωμετρική εποχή
Τα αρχαιότερα μουσικά ευρήματα στον ελλαδικό χώρο ανάγονται στην 6η χιλιετία πΧ, στη Νεολιθική εποχή. Πρόκειται για οστέινα πνευστά, μάλλον της κατηγορίας του φλάουτου (άγλωσσα). Από την περίοδο της χαλκοκρατίας στο Αιγαίο, μαρτυρούνται, στις μεν Κυκλάδες, ένα είδος τριγωνικής άρπας, ένα είδος διπλού αυλού και η πολυκάλαμος σύριγξ, στη δε Μινωική Κρήτη, μία μεγάλων διαστάσεων οκτάσχημη, επτάχορδη λύρα, ο έλυμος αυλός, ίσως ένα μικρότερο είδος λύρας, η πεταλοειδής, καθώς και το σείστρο. Στη Μυκηναϊκή Ελλάδα απαντούν και τα δύο προαναφερθέντα είδη λύρας, ενώ διαθέτομε και εικονογραφία σχετική με τον χορό και τον θρήνο. Η πεταλοειδής λύρα εντοπίζεται και στην Κύπρο, μαζύ με ένα, ανατολικής προελεύσεως, τριγωνικό είδος άρπας. Στη Γεωμετρική Ελλάδα η πεταλοειδής λύρα και ο διπλός αυλός είναι τα δύο κυρίαρχα όργανα. Ο Όμηρος, επί πλέον, κάνει αναφορές στην σύριγγα και την σάλπιγγα και κατονομάζει μουσικούς, μουσικές μορφές και μουσικές περιστάσεις.
2. Κυρίαρχες μουσικές φόρμες και σημαντικότερα μουσικά όργανα από τον 7ο πΧ αιώνα και εξής
Καθ’ όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας, οι Έλληνες έδειξαν ιδιαίτερη προτίμηση στις νυκτές λύρες (φόρμιγξ, κιθάρα, χέλυς, βάρβιτος) και στον (διπλό) αυλό. Ευρεία χρήση έχουν και τα κρουστά (τύμπανα, κύμβαλα, κρόταλα). Αν και ήδη από την Αρχαϊκή εποχή θα κάνουν την εμφάνισή τους οι άρπες, το όργανο ποτέ δεν θα αποκτήσει κύρος. Την ίδια τύχη φαίνεται να είχαν και τα σχετικά όψιμα λαουτοειδή (πανδουρίς) και ο πλαγίαυλος. Η παμπάλαιη σύριγξ θα εξελιχθεί στα Ελληνιστικά χρόνια στην ύδραυλι.
Από πολύ νωρίς στην Αρχαϊκή εποχή εδραιώνονται οι μουσικές μορφές: ο παρακλητικός ή ευχαριστήριος παιάν προς τον θεό, τα λατρευτικά είδη ύμνος, προσόδιον, παρθένειον, οι εκτεταμένες, αγωνιστικού επιπέδου, συνθέσεις νόμος και διθύραμβος, καθώς και το πολυσύνθετο δράμα (τραγωδία, κωμωδία, σάτυρος). Στη σφαίρα του κοσμικού, το ρεπερτόριο περιέχει τον γαμήλιο υμέναιο, τον αθλητικό επίνικο, καθώς και εμβατήρια, εγκώμια, σκόλια κά.
Κατάγεται από το Ηράκλειο της Κρήτης. Παρακολούθησε μαθήματα πιάνου στο Ωδείο Ηρακλείου-Μουσικός Σύλλογος «Απόλλων» με δασκάλα την Ισμήνη Κοκκινάκη. Σπούδασε στην Αγγλία και την Αθήνα και έλαβε τα ακόλουθα πτυχία:
- 1978 University College London: Πτυχίο Μηχανολόγου Μηχανικού με ειδίκευση στη Ναυπηγική (Bachelor of Science in Engineering, Honours).
- 1979 University of Surrey: Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στη Μηχανική, Μέτρηση και Έλεγχο των Ρευστών (Postgraduate Diploma in Mechanics, Measurement and Control of Fluids).
- 1986 Ωδείον Αθηνών-Σχολή Χάριτος Κλαδάκη: Δίπλωμα Πιάνου.
- 1988 Goldsmiths’ College London: Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Εθνομουσικολογία – Με Διάκριση (Master of Music in Ethnomusicology – With Distinction). Διατριβή: A Reconstruction of the Ancient Greek Tortoise-Shell Lyre, Supported by a Survey in the Historical Development of the Lyre Family.
- 1995 University of Reading: Διδακτορικό Δίπλωμα στην Αρχαία Ελληνική Μουσική (Doctor of Philosophy in Classics-Music). Διατριβή: Tragoidia: Towards a Description of Lexis and Melopoiia.
Δίδαξε επί τετραετία (1987-91) πιάνο στο Colchester Institute της Αγγλίας (Essex) σε επίπεδο Bachelor of Arts. Δίδαξε επί τέσσερα έτη (1994-98) ως Ειδικός Συνεργάτης επί Συμβάσει Ιδιωτικού Δικαίου (Προεδρικό Διάταγμα 407/80) στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διορίστηκε Λέκτορας της Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής στο εν λόγω Τμήμα το 1998. Προήχθη σε Επίκουρο Καθηγητή το 2004. Μονιμοποιήθηκε το 2008.
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στο πεδίο της αρχαίας ελληνικής μουσικής και ειδικότερα στη θεωρία (αρμονική, ρυθμική), τα όργανα (αυλός, πλαγίαυλος, χέλυς, κιθάρα, φόρμιγξ, τρίγωνον: μελέτη και ανακατασκευή) και τη σημειογραφία (παρασημαντική).
