Θάνος Δημήτρης
Γεωργάτος Σπύρος
Μοσχονάς Νίκος
Παπαματθαιάκης Σήφης
Κούβελας Ηλίας
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
12/01/2016
Διάρκεια
111:03
Εκδήλωση
Η Επιστήμη στη ζωή μας
Χώρος
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Διοργάνωση
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών - Megaron Plus
Κατηγορία
Βιολογία
Ετικέτες
Νέα Βιολογία, βιολογικά συστήματα, ανθρώπινο γονιδίωμα, DNA
Ποτέ άλλοτε οι προσδοκίες από την Επιστήμη της Βιολογίας δεν ήταν τόσο μεγάλες όσο είναι σήμερα. Η Νέα Βιολογία ενσωματώνει μεθοδολογίες και ιδέες από την Φυσική, τα Μαθηματικά, την Επιστήμη των Υπολογιστών, την Μηχανολογία και την Ιατρική. Για την εξέλιξη της Επιστήμης της Βιολογίας, την Νέα Βιολογία του 21ου αιώνα, συζητούν διακεκριμένοι έλληνες επιστήμονες, στο πλαίσιο του επιτυχημένου κύκλου εκδηλώσεων του Megaron Plus «Η επιστήμη στη ζωή μας».
Η επιστήμη της Βιολογίας βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος εξ’ αιτίας των κοσμογονικών αλλαγών που επιτελούνται με την λειτουργική ενσωμάτωση νέων πανίσχυρων τεχνολογιών και με την ανάπτυξη καινοτόμων εννοιών και ιδεών. H έξαρση της Βιολογικής έρευνας τα προηγούμενα χρόνια μας προσέφερε μία σχεδόν πλήρη εικόνα σε ότι αφορά στην πολυπλοκότητα των συστημάτων που αναφέρονται στα κύρια χαρακτηριστικά της ζωής, όπως γονίδια, κύτταρα, οργανισμούς, οικοσυστήματα. Σήμερα οι ερευνητές ενοποιούν την συσσωρευμένη γνώση με στόχο την πληρέστερη κατανόηση του όλου, δηλαδή του πώς τα διαφορετικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ζωή συνεργάζονται και συγκροτούν λειτουργικά βιολογικά συστήματα. Οι προσπάθειες στρέφονται προς την ικανοποίηση κοινωνικών αναγκών μέσω της βιώσιμης παραγωγής τροφίμων, προστασίας του περιβάλλοντος, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βελτίωσης της υγείας των ανθρώπων. Η σύγχρονη ιατροβιολογική έρευνα προσεγγίζει την μελέτη της φυσιολογίας και παθοφυσιολογίας, θεωρώντας τον άνθρωπο ως μία οντότητα του οποίου η υγεία εξαρτάται από αλληλοσυνδεόμενες αλληλεπιδράσεις ρυθμιστικών και μεταβολικών δικτύων που περιλαμβάνουν γονίδια, προϊόντα γονιδίων, μεταβολίτες και σήματα τα οποία λειτουργούν ως ηλεκτρικά κυκλώματα. Ο απώτερος στόχος της Νέας Βιολογίας είναι η πρόβλεψη και ο έλεγχος της λειτουργίας αυτών των βιολογικών συστημάτων.
Μιλούν:
Σπύρος Γεωργάτος, Καθηγητής Βιολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, "Τυχαιοκρατικές διαδικασίες και κυτταρική διαφοροποίηση: το υπόδειγμα των εμβρυονικών βλαστικών κυττάρων".
Νίκος Μοσχονάς, Καθηγητής Βιολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών, "Από την αποκρυπτογράφηση του γονιδιώματος στη δικτυακή ιατρική".
Σήφης Παπαματθαιάκης, Ομότιμος Καθηγητής Μοριακής Βιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, "Η βιολογία στον 21ο αιώνα και η πρόκληση της προσωπικής (εξατομικευμένης) ιατρικής".
Δημήτρης Θάνος, Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, "Πέρα από τα γονίδια: η σκοτεινή ύλη του γονιδιώματός μας".
Γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1960. Σπούδασε Βιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1983). Διδάκτωρ Μοριακής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας). Μετεκπαιδεύθη στο Τμήμα Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Harvard των ΗΠΑ (1989-1994) στον τομέα ρύθμισης της γονιδιακής εκφράσεως, λαμβάνοντας την μεταδιδακτορική υποτροφία Lucille P. Markey.
Επίκουρος καθηγητής (1995), μόνιμος αναπληρωτής καθηγητής (2000), Adjunct Professor (2003-2015) στο Τμήμα Βιοχημείας και Μοριακής Βιοφυσικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Columbia της Νέας Υόρκης. Διευθυντής (2001) του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής του Ερευνητικού Κέντρου Βιοϊατρικών Επιστημών “Αλέξανδρος Φλέμιγκ” στην Ελλάδα. Από τον Μάρτιο του 2006, Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου και Διευθυντής του Κέντρου Βασικής Έρευνας του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών.
Ανακάλυψε το ενισχυόσωμα (enhanceosome), τον βασικό μοριακό διακόπτη μέσω του οποίου ρυθμίζεται η δραστηριότητα (έκφραση) των γονιδίων στον άνθρωπο και στους άλλους οργανισμούς. Η ανακάλυψη αυτή, σε συνδυασμό με τις μετέπειτα ερευνητικές του δραστηριότητες στον τομέα ρύθμισης της γονιδιακής εκφράσεως, συμβάλλει στην κατανόηση θεμελιωδών βιολογικών διεργασιών, όπως η εμβρυϊκή ανάπτυξη, οι ιδιότητες των βλαστικών κυττάρων και η καρκινογένεση, και εξηγεί τα αίτια της τυχαιότητας της ανοσολογικής αντίδρασης σε μολύνσεις με ιούς και βακτήρια, μια ανακάλυψη ιδιαιτέρως σημαντική για την καταπολέμηση μολυσματικών νόσων. Έχει δημοσιεύσει σειρά άρθρων και εκδοτικών σημειωμάτων στα κορυφαία επιστημονικά περιοδικά του κλάδου (Cell, Nature, Science κ.α.). Το δημοσιευμένο έργο του έχει λάβει περί τις 14.000 αναφορές στην βιβλιογραφία. Τα ευρήματά του περιγράφονται αναλυτικά σε όλα τα εκπαιδευτικά εγχειρίδια (textbooks) μοριακής και κυτταρικής βιολογίας που διδάσκονται σε σχολές Βιολογίας και Ιατρικής στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Βραβείο Scholar of the Irma T. Hirschl Charitable Trust (1996), Scholar Basil O’Connor March of Dimes (1996), Scholar of the Pew Charitable Trust (1996), Scholar of the Leukemia and Lymphoma Society of America (2000), Christopher Lambort Award in Basic Sciences (2001), Dean’s Distinguished Lecturer of Columbia University (2002). Τακτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Μοριακής Βιολογίας (EMBO, 2004) και του Διοικητικού του Συμβουλίου (2011-2016), της Academia Europaea (Τάξη Επιστημών της Ζωής – Μοριακή Βιολογία, 2012), της Επιτροπής Κρίσεως Ερευνητικών Προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC) στον τομέα βιοχημείας, βιοφυσικής και μοριακής βιολογίας (2008-2016). Ιδρυτής του Ελληνικού Κέντρου Γονιδιωματικής (Greek Genome Center), εθνικός εκπρόσωπος στην Επιτροπή Σύνταξης του Ευρωπαϊκού Χάρτη Ερευνητικών Υποδομών (ESFRI) και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κατάρτισης του Προγράμματος Horizon 2020 (2014-2020), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Ερευνητικών Υποδομών Βιοτραπεζών και Βιολογίας Συστημάτων.
Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 2016.
Ο Σπύρος Γεωργάτος είναι Καθηγητής Γενικής Βιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Απόφοιτος της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο κ. Γεωργάτος πραγματοποίησε τη διδακτορική διατριβή του στη βιολογία στο Πανεπιστήμιο Yale και εργάστηκε ως ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Rockefeller. Υπήρξε αρχηγός ερευνητικής ομάδας στο Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας και πριν λάβει την σημερινή του θέση κατείχε τη θέση Αναπληρωτή Καθηγητή Κυτταρικής Βιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του αφορούν την επιγενετική ρύθμιση της διαφοροποίησης, τη συγκρότηση του πυρηνικού φακέλου και την αλληλεπίδρασή του με τη χρωματίνη καθώς και την τεχνολογία των βλαστικών κυττάρων.
Ο Νίκος Κ. Μοσχονάς είναι Καθηγητής Ιατρικής Μοριακής Γενετικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών και Διευθυντής του Εργαστηρίου Γεν. Βιολογίας. Έχει σπουδάσει Βιολογία και Μοριακή Γενετική στα Παν/μια Πατρών, Αθηνών, Harvard, Cambridge, Mass. USA, και στο National Institute of Medical Research, Medical Research Council, UK.
Έχει διατελέσει Καθηγητής στο Τμήμα Βιολογίας του Παν/μιου Κρήτης όπου, ως επικεφαλής του Εργαστηρίου Μοριακής Γενετικής υπηρέτησε για 23 χρόνια ενώ παράλληλα ήταν συνεργαζόμενος ερευνητής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του ΙΤΕ. Το 2004 εξελέγη Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Παν/μιου Πατρών. Διετέλεσε Αν. Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας & Τεχνολογίας (2005-09).
Ο ΝΚΜ εστιάζεται σε θέματα μοριακής γενετικής του ανθρώπου με έμφαση στη ανάλυση της μοριακής βάσης γενετικών νοσημάτων, τη γονιδιωματική ανάλυση και τη λειτουργική γονιδιωματική του ανθρώπου. Έχει συντονίσει ως επιστημονικός υπεύθυνος ή επικεφαλής ερευνητικής ομάδας 28 διεθνή και ελληνικά ανταγωνιστικά προγράμματα και έχει δημοσιεύσει σε διεθνή περιοδικά με μέσο όρο συντελεστή απήχησης 6.1, 77 εργασίες, με περισσότερες από 1910 αναφορές και h-factor=23.
Διδάσκει προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα στα γνωστικά αντικείμενα της Ιατρικής Μοριακής Γενετικής και Μοριακής Βιολογίας. Έχει συνδιοργανώσει τρία Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών και ήταν/είναι μέλος της Επιστημονικής και Συντονιστικής Επιτροπής τριών ΠΜΣ του Παν/μιου Κρήτης και δύο, του Παν/μιου Πατρών. Από το 1988 έχει διατελέσει μέλος διαφόρων Επιτροπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, π.χ. ομάδα εργασίας του Προγράμματος για την Ανάλυση του Ανθρώπινου Γονιδιώματος, EC-DGXII, (1998-00), εμπειρογνώμων του CAN-HUG, EC-DGXII (1990-92), εμπειρογνώμων του Biomedicine & Health Research Programme, EC-DCXII, (1992-96), Εθνικός Εκπρόσωπος της Επιτροπής Προγράμματος “Cooperation-Health” EU Framework 7ου (2006-10).
Εκπαίδευση:
O Σήφης Παπαματθαιάκης έλαβε το πτυχίο Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1973 και το αντίστοιχο Δίπλωμα Διδάκτορα το 1975 με θέμα την πειραματική ανοσοθεραπεία σε νεοπλασίες.
Σταδιοδρομία:
Από το 1975 μέχρι το 1979 ήταν ερευνητής στο Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας-ΝΙΗ στις ΗΠΑ, από το 1979-1980 στο Ινστιτούτο Ερευνας καρκίνου Beatson στη Γλασκόβη και το 1980-1983 στο τμήμα Ανοσολογίας του Ινστιτούτου Pasteur στο Παρίσι. Το 1983 εκλέχθηκε Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Βιολογίας και αργότερα εντάχθηκε ως τακτικός καθηγητής στο ίδιο Τμήμα όπου έκτοτε υπηρετεί.
Επιστημονικά ενδιαφέροντα:
Μοριακή Ανοσολογία
Μοριακοί μηχανισμοί γονιδιακής ρύθμισης
Βιοϊατρικές εφαρμογές της τεχνολογίας της γενετικής μηχανικής.
Ο Σ. Παπαματθαιάκης συμμετείχε στη πραγματοποίηση της Ελληνικής έκδοσης του βιβλίου Essential Cell Biology (Βασικές αρχές Κυτταρικής Βιολογίας, Εκδ. Πασχαλίδης 2000).
Πτυχιούχος και Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετεκπαιδεύτηκε στο University College του Λονδίνου ως υπότροφος του Συμβουλίου της Ευρώπης και στο Πανεπιστήμιο της North Carolina. Έχει εργασθεί ως Ερευνητής (Research Associate) στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Harvard και του Πανεπιστημίου της California στο San Francisco και ως Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και στα Βιολογικά Εργαστήρια του Πανεπιστημίου Harvard. Από το 1978 έως το 2005 ήταν Καθηγητής Φυσιολογίας και Διευθυντής του Εργαστηρίου Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών. Είναι μέλος της Dana Alliance for Brain Initiatives. Έχει διατελέσει μέλος του Εθνικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Έρευνας, των Επιστημονικών Συμβουλίων του Ελληνικού Ινστιτούτου Pasteur, του Ιδρύματος Τεχνολογίας Έρευνας και του Κέντρου Βιοϊατρικών Ερευνών «Αλέξανδρος Φλέμινγκ», Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας για τις Νευροεπιστήμες, Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, Κοσμήτωρ της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Πατρών, Διευθυντής Σπουδών του μεταπτυχιακού Προγράμματος στις Βασικές Ιατρικές Επιστήμες και Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Οι πρόσφατες ερευνητικές του δραστηριότητες εστιάζονται στη μελέτη των μοριακών διαταραχών σε πειραματικά μοντέλα των εκφυλιστικών νόσων του εγκεφάλου στις μεταμοσχεύσεις βλαστικών κυττάρων στον εγκέφαλο πειραματικών μοντέλων των νόσων Parkinson και Huntington και στη μελέτη των διαταραχών του λόγου ασθενών που πάσχουν από νόσο του Parkinson. Παράλληλα τα τελευταία χρόνια ασχολείται με το πρόβλημα της σχέσης εγκεφάλου και συνείδησης.
