Η Νότια Κρήνη των Μεγάρων

Η διάλεξη αυτή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του κύκλου ομιλιών που διοργανώνει η Εταιρεία Διερεύνησης Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒυΤ), η οποία, παρά τις δυσμενείς συνθήκες που προκαλεί η πανδημία, συνεχίζει τις εκδηλώσεις της με διαδικτυακή μορφή, βάσει ενός προγράμματος ομιλιών το οποίο το Δ.Σ. της Εταιρείας θα κοινοποιεί κατά διαστήματα.

H νότια Κρήνη των Μεγάρων αποκαλύφθηκε το 2008 σε σωστική ανασκαφή στη γωνία των οδών Κοραή και Ανωνύμου, Ο. Τ. 70α στο νότιο τμήμα των Μεγάρων, δίπλα στον οχυρωματικό περίβολο του τέλους του 5ου ή των αρχών του 4ου αι. π.Χ. και της εσωτερικής περιφερειακής οδού της αρχαίας πόλης. Φαίνεται ότι κατασκευάστηκε για να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων του νότιου τομέα της πόλης. Το ανώτερο τμήμα της, δηλ. η δεξαμενή συλλογής και η στέγασή της, έχει υποστεί σχεδόν ολική καταστροφή από την κατασκευή του εργοστασίου ΕΡΚΙΣ που λειτουργούσε μέχρι το 1985 περίπου. Σώθηκε μόνο το νότιο τμήμα της δεξαμενής συλλογής, από το οποίο ξεκινούσαν δύο αγωγοί-σήραγγες που μετέφεραν το νερό σε κυκλική υπόγεια δεξαμενή άντλησης. Στην ίδια υπόγεια δεξαμενή άντλησης απολήγουν και δύο άλλοι αγωγοί - σήραγγες, η ανασκαφή των οποίων δεν έχει ολοκληρωθεί, λόγω επικινδυνότητας των υπερκείμενων αποθέσεων, καθώς προχωρούν κάτω από το κατάστρωμα της οδού Κοραή. Το χείλος της υπόγειας δεξαμενής βρίσκεται 6,50 μ. και ο πυθμένας της 9,50 μ. κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Πιθανότατα κατασκευάστηκε στο πρώτο μισό του 5ου αι. π.Χ, λίγο αργότερα από την περάτωση της ονομαζόμενης Κρήνης του Θεαγένους, ίσως και εκ παραλλήλου με αυτήν, και λειτούργησε μέχρι το μέσον του 2ου αι. π.Χ. οπότε εγκαταλείφθηκε και επιχώθηκε.