Σαραφιανός Άρης
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
09/12/2017
Διάρκεια
49:30
Εκδήλωση
Επιστημονική Ημερίδα με θέμα «Προσεγγίσεις στο έργο του Βίνκελμαν»
Χώρος
Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών
Διοργάνωση
Εταιρεία Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης (Ε.Ε.Ι.Τ)
Κατηγορία
Τέχνες / Πολιτισμός, Αρχαιολογία
Ετικέτες
Γιόχαν Γιοακίν Βίνκελμαν, αρχαιότητα, αρχαιολογία, Ιστορία της Τέχνης
Η Εταιρεία Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης (ΕΕΙΤ) με αφορμή τα 300 χρόνια από τη γέννηση του Γιόχαν Γιοάχιμ Βίνκελμαν (1717-1768), διοργανώνει Επιστημονική Ημερίδα με θέμα «Προσεγγίσεις στο έργο του Βίνκελμαν». Στόχος της διοργάνωσης είναι να διερευνηθούν και να συζητηθούν ζητήματα όπως οι: Αισθητικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις των αντιλήψεων του Βίνκελμαν για την τέχνη της αρχαιότητας, «αναγνώσεις» του έργου του, καθώς και η συμβολή του στο πεδίο της αρχαιολογίας και της ιστορίας της τέχνης.
Ομιλητές:
Νίκος Δασκαλοθανάσης (καθηγητής Ιστορίας της τέχνης, ΑΣΚΤ): Δημιουργικές παρανοήσεις: ο Βίνκελμαν και η ιστορία της τέχνης
Δημήτρης Πλάντζος (αναπληρωτής καθηγητής Κλασικής αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ): Le flambeau de la saine étude: Ο Βίνκελμαν και ο χρόνος
Άρης Σαραφιανός (επίκουρος καθηγητής Ιστορίας της τέχνης, Παν/μιο Ιωαννίνων): Η Ομορφιά της Ιστορίας της Τέχνης: Η Φυσιολογία του Ωραίου και η Κλιματολογία της Τέχνης στον Βίνκελμαν
Γιόχαν Γιοάχιμ Βίνκελμαν
Ο πρώτος «αρχαιολόγος», με την έννοια που δίνουμε σήμερα στον επιστημονικό κλάδο της αρχαιολογίας, υπήρξε ο Γιόχαν Γιόαχιμ Βίνκελμαν (Johann Joachim Winkelmann), ο οποίος γεννήθηκε το 1717 στην Πρωσία. Από μικρό τον γοήτευαν οι παλαιοί σκελετοί των Ούννων του 4ου αι. μ.Χ., που είχαν κατακλύσει την Ευρώπη. Μεγαλώνοντας, απέκτησε έντονο ενδιαφέρον για την αρχαία τέχνη και επισκέφθηκε πολλά ιδιωτικά μουσεία και συλλογές των πλούσιων αστών.
Το σημαντικότερο από τα βιβλία που έγραψε είναι η Ιστορία της Τέχνης της Αρχαιότητας που τον έκανε ευρύτατα γνωστό. Ήταν ο πρώτος ερευνητής της αρχαιότητας που υποστήριξε πως η μελέτη της τέχνης και της μυθολογίας μπορεί να αποκαλύψει πολλά για έναν αρχαίο πολιτισμό. Ο Βίνκελμαν παρακολούθησε τις ανασκαφές στην Ηράκλεια (Herculaneum) και την Πομπηία.
Ωστόσο, ο άκρατος ενθουσιασμός του του κόστισε τελικά τη ζωή του. Καθώς επέστρεφε από τη Νάπολη, σε ένα πανδοχείο της Τεργέστης έπιασε κουβέντα με έναν ταξιδιώτη, ο οποίος όμως ήταν ληστής που μόλις είχε βγει από τη φυλακή. Μες στον ενθουσιασμό του, ο Βίνκελμαν του διηγήθηκε για τα θαυμάσια ευρήματα των ανασκαφών, δείχνοντάς του επιπλέον και μερικά χρυσά νομίσματα που είχε αποκτήσει στη Βιέννη. Λίγο αργότερα εκείνη τη μέρα του 1768, ο ληστής, οπλισμένος με μαχαίρι και κρατώντας ένα σκοινί, αιφνιδίασε τον Βίνκελμαν που έγραφε στο δωμάτιό του. Προσπάθησε να τον πνίξει, αλλά ο αρχαιολόγος ήταν δυνατός και τον απώθησε. Τότε ο ληστής μαχαίρωσε τον πρώτο αρχαιολόγο στην ιστορία. Η είδηση του βίαιου και αιφνίδιου θανάτου του διαδόθηκε γρήγορα σε ολόκληρη την Ευρώπη, συγκλονίζοντας τους φιλολογικούς, επιστημονικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους, καθώς εκείνη την εποχή ο Βίνκελμαν είχε αποκτήσει μεγάλη φήμη στη Γηραιά Ήπειρο.
(Πηγή βιογραφικών στοιχείων: archaiologia.gr)
Ο Άρης Σαραφιανός είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στην Ευρωπαϊκή Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Έλαβε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Manchester όπου δίδαξε μεταξύ 2001 και 2008. Υπήρξε έμμισθος επιστημονικός συνεργάτης (Long-term Fellow) στη Huntington Library και στη Clark Library/UCLA ενώ η έρευνά του έχει χρηματοδοτηθεί από το Paul Mellon Centre στο Λονδίνο/Πανεπιστήμιο του Yale και το YCBA στο Πανεπιστήμιο του Yale. Υπήρξε ερευνητικός συνεργάτης του Wellcome Centre for the History of Science, History and Technology στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ (2014) και του Birkbeck, University of London (2017).
Το ερευνητικό του έργο επικεντρώνεται στη διεπαφή μεταξύ της ιστορίας της ιατρικής και της ιστορίας της τέχνης, την ιστορία της λογοτεχνίας, της μουσικής και του ταξιδιού κατά τη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα. Άρθρα του έχουν εμφανιστεί σε διεθνή, peer-reviewed περιοδικά (Representations, Journal of the History of Ideas, Art Bulletin και Art History κ.ά.) καθώς και σε μια σειρά θεματικών ανθολογιών στο εξωτερικό και την Ελλάδα, οι οποίες πραγματεύονται τη σχέση μεταξύ επιστήμης, ιατρικής, λογοτεχνίας και τεχνών – βλέπε, για παράδειγμα, “Wounding Realities and Painful Excitements” στο Hurtful Body, 2017). Δημοσιεύει από το 2012 στην πολιτισμική ιστορία του κλίματος (βλ. πρόσφατα Journal of Art Historiography, Δεκέμβριος 2021) όπως επίσης και στην ιστορία του οριενταλισμού και την ταραχώδη πρόσληψη της συλλογής Έλγιν σε Αγγλία και Ευρώπη (“Compassion and Disgust, Rescue and Destruction… circa 1816,” The Art of Compassion, 2019). Το 2023 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg το βιβλίο του Η Υπέροχη Ιστορία του Πραγματικού: Τέχνη, Ιατρική και Αισθητηριακές Πολιτικές στη Βρετανία του 18ου αιώνα. Αρθρογραφεί στον Ριζοσπάστη και τον 902 για θέματα που σχετίζονται με την ιστορία της τέχνης και την ιστορία των συλλογών, των μουσείων και των μνημείων όπως επίσης και την υποδοχή των γλυπτών του Παρθενώνα στον μοντέρνο και σύγχρονο κόσμο.
Η ερευνητική του εργασία που σχετίζεται με την παρούσα διάλεξη δημοσιεύθηκε στον τόμο Εθνικά Κινήματα και Φιλελληνισμός, Αθήνα, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, 2022 και δόθηκε με τη μορφή διαφορετικών ομιλιών και σεμιναρίων (στο ΕΙΕ, στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, και το Πανεπιστήμιο του Cambridge, Cambridge Center for Greek Studies).
Για μέρος των δημοσιεύσεων και περισσότερα στοιχεία, δείτε
