Η οθωμανική αυτοκρατορία στην κινούμενη εικόνα

Scroll down for English

Το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Πρόγραμμα Οθωμανικών Σπουδών) και το Orient-Institut της Πόλης (Orient-Institut, Istanbul) οργανώνουν στο Σισμανόγλειο Μέγαρο κύκλο διαλέξεων με θέμα: "Ενθυμήσεις από το οθωμανικό παρελθόν της Ανατολικής Μεσογείου”. Η σειρά αυτή των διαλέξεων που οργανώνεται στο Σισμανόγλειο Μέγαρο από την Ευαγγελία Μπαλτά (Πρόγραμμα Οθωμανικών Σπουδών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών) και τον Richard Wittmann (Orient-Institut της Πόλης), κατά το ακαδημαϊκό έτος Οκτ. 2015 - Μάιος 2016, έχει στόχο να φωτίσει όψεις από το κοινό παρελθόν των σημερινών κατοίκων της Ανατολικής Μεσογείου. Η σειρά αυτή των διαλέξεων συνάδει με τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του Orient-Institut και του Προγράμματος Οθωμανικών Σπουδών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.  Εστιάζει σε έναν μεγάλο αριθμό πηγών που υπερσκελίζουν τους κλασικούς κανόνες της καθιερωμένης ιστορικής συγγραφής. Από προσωπικά και επίσημα κείμενα, καθώς και εικαστικές και καλλιτεχνικές μορφές έκφρασης, θα επιχειρηθεί να φωτιστούν οι ρήξεις και οι συνέχειες που ακολούθησαν τη βαθειά πολιτική αναδιοργάνωση αυτού του ευρέος – και για αιώνες ενοποιημένου – γεωγραφικού χώρου  ώς τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.
Διαβάστε περισσότερα http://goo.gl/cL5mVN



Η οθωμανική αυτοκρατορία στην κινούμενη εικόνα
 
Η τελευταία séance, με την οποία κατεβαίνει η αυλαία στις εκδηλώσεις Remembering the Ottoman Past in the Eastern Mediterranean είναι ο κινηματογράφος. Η τελευταία σειρά των οκτώ κύκλων αφιερώθηκε στην εικόνα, στην πιό ισχυρή γραφή της συλλογικής μνήμης. Ξεκινώ από το κλισέ ότι ο κινηματογράφος ως «προϊόν» μιας συγκεκριμένης κοινωνίας, αποτελεί ιστορική μαρτυρία για την κοινωνία που το παρήγαγε. Ταινίες μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικές σειρές αποτελούν πεδία μελέτης και εξακολουθούν να είναι για τους ιστορικούς, με τη συγκεκριμένη γλώσσα που χρησιμοποιούν, αρχείο ανεκτίμητης ιστορικής αξίας. Η χρήση της ταινίας ως ιστορική πηγή σημαίνει την κατανόηση της σχέσης μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, σημαίνει την ικανότητα να διαβάζει κανείς την κινηματογραφική «γλώσσα» με τη χρήση ιστορικών εργαλείων.
 
Aυτά και άλλα θέματα παρουσίασαν οι δυο επιστήμονες, οι οποίοι μίλησαν στο πλαίσιο του κύκλου Η οθωμανική αυτοκρατορία στην κινούμενη εικόνα. Ο Nezih Erdoğan αναφέρθηκε σε ορισμένα σημαντικά ζητήματα της τουρκικής ιστοριογραφίας για τον κινηματογράφο. O τίτλος εμβληματικός: Disremembering the Ottoman Past. Παρουσίασε τους λόγους για τους οποίους σε μια δεδομένη εποχή λησμονήθηκε, έπρεπε να λησμονηθεί, το αυτοκρατορικό οθωμανικό παρελθόν. Ο Γιάννης Παπαδόπουλος εστίασε στην κατασκευή της ιστορικής μνήμης, εξετάζοντας ταινίες και τηλεοπτικές σειρές που παρήχθηκαν στην Ελλάδα και αναφέρονται στα τελευταία χρόνια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, τον μικρασιατικό πόλεμο του 1919-22 και τους μικρασιάτες πρόσφυγες.
 
 
Nezih Erdoğan (Κωνσταντινούπολη)
Λησμονώντας το Οθωμανικό Παρελθόν:
Ζητήματα της Ιστοριογραφίας του Τουρκικού Κινηματογράφου
 
Περίληψη
Η ανακοίνωση προσεγγίζει κάποια σημαντικά θεωρητικά ζητήματα της ιστοριογραφίας του τουρκικού κινηματογράφου. Ειδικότερα ο ομιλητής υποστηρίζει ότι η  ιστοριογραφία του τουρκικού κινηματογράφου έχει περιοριστεί στην ιστορία του και έχει εμμονές με την καταγωγή του, ειδικότερα τις απαρχές του. Αυτό αποκαλύπτει τον εθνικιστικό της χαρακτήρα και την προσπάθεια της να τα εθνικοποιήσει όλα δημιουργώντας μια διαστρεβλωμένη εικόνα του πολυεθνικού χαρακτήρα της Οθωμανικής κοινωνίας. Η ιστοριογραφία του τουρκικού κινηματογράφου έχει επίσης αναπαράγει παλαιότερες αφηγήσεις της τουρκικής ιστοριογραφίας, για παράδειγμα ο σουλτάνος Abdul Hamid παρουσιάζεται ως ένας Ανατολίτης τύραννος, ο οποίος απαγορεύει την χρήση ηλεκτρικών συσκευών εμποδίζοντας την διάδοση του κινηματογράφου στην Πόλη. Η ανακοίνωση αμφισβητεί παρόμοιες αφηγήσεις και προτείνει μια αλλαγή παραδείγματος, η οποία ήδη αναδεικνύεται χάρη σε μια νέα γενικά ιστορικών.
 
 
Γιάννης Γ.Σ. Παπαδόπουλος (Αθήνα)
Η Εικόνα της Μικράς Ασίας στον Ελληνικό Κινηματογράφο
 
 
Περίληψη
Η ανακοίνωση διερευνά την κατασκευή της συλλογικής μνήμης κατά την διάρκεια του δεύτερου μισού του 20^ου αι., αναλύοντας ταινίες και τηλεοπτικές σειρές ελληνικής παραγωγής που αναφέρονται στα τελευταία χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1922 και στους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Χωρίς κατ’ ανάγκη να αμφισβητούν προϋπάρχοντα στερεότυπα, οι πολιτιστικές παραγωγές που αναφέρονται σε αυτά τα θέματα λειτούργησαν ως ένα μέσο εισαγωγής του «άλλου» στην λαϊκή κουλτούρα και στην καθημερινή ζωή. Θα παρουσιάσουμε την εξιδανίκευση της περιόδου της ειρηνικής συνύπαρξης πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την δαιμονοποίηση του «άλλου», την ερμηνεία του ρόλου των εξωτερικών δυνάμεων στην πρόκληση των εθνικών συγκρούσεων και τους διωγμούς των μειονοτήτων. Η μελέτη αναλύει σε ποιο βαθμό αυτές οι παραγωγές διαφοροποιούνται από τις «αναγνώσεις» της επίσημης ιστορίας της περιόδου και σε ποιο βαθμό μπορεί να τροποποιήσουν προϋπάρχουσες συλλογικές αντιλήψεις.
 
 
 
English text
 
Τhe National Hellenic Research Institute (Ottoman Studies Programme) and the Orient-Institut (Istanbul) is to hold at the Sismanoglio Megaro a series of lectures titled “Remembering the Ottoman Past in the Eastern Mediterranean”. This joint series of lectures organized by Evangelia Balta (Programme of Ottoman Studies, National Hellenic Research Foundation, Athens) and Richard Wittmann (Orient-Institut, Istanbul), to be held at the Sismanoglio Megaro during the October 2015 – May 2016 academic year, aims to shed light on various aspects of the communal past of today’s residents of the Eastern Mediterannean region. This series of lectures is consistent with the research interests of the Orient-Institut Istanbul and the Programme of Ottoman Studies at the National Hellenic Research Foundation. It focuses on a large number of sources that go beyond the standard rules of established history-writing. By taking into account personal and official textual sources, as well as visual and artistic forms of expression, an attempt will be made to throw light on the rifts and continuities that accompanied the profound political reshuffling in this wide – and for centuries, unified – geographical area during the first third of the twentieth century. Read more http://goo.gl/cL5mVN
 
 
The Ottoman Empire in Moving Images
The final séance, which will bring the curtain down on this year’s events entitled ‘Remembering the Ottoman Past in the Eastern Mediterranean’, is on the cinema. We have dedicated the last series of the eight cycles to image, the most powerful record of collective memory. I start with the cliché that the cinema as the ‘product’ of a particular society constitutes a piece of historical evidence, a direct or indirect testimony to the society that produced it. Films, documentaries, TV series were opportunely exploited and still are by historians, as the cinema, whether documentaries or fictional films, with the specific language it uses, makes the implicit accessible and is an archive of inestimable historical value. The use of film as a historical source means understanding the relationship between fiction and reality; it means the ability to read cinematic ‘language’ using historic tools.These and other topics will be presented to us today by two colleagues. The paper to be delivered by Nezih Erdoğan addresses some of the major problems in Turkish film historiography. His title is emblematic: Disremembering the Ottoman Past.He will put forward the reasons why at a given time the imperial Ottoman past was forgotten, had to be forgotten. Yiannis Papadopoulos will focus on the construction of collective memory, by studying films and TV series produced in Greece about the final years of the Ottoman Empire, the Greco-Turkish war of 1919-22 and the Anatolian refugees.
 
 
Nezih Erdoğan (Istanbul)
Disremembering the Ottoman Past:
Problems of Turkish Film Historiography
 
Abstract
This paper addresses some major problems of Turkish film historiography. It will be argued that Turkish film historiography has limited its scope to the history of films and is obsessed with the origins of Turkish cinema, particularly with its firsts. This reveals its nationalising nationalism creating a distorted picture of the multi- national and multi-ethnic character of Ottoman society. Turkish film historiography has also reproduced the existing narratives of Turkish historiography; Sultan Abdulhamid, for example, is potrayed as an Oriental despot, banning the use of electric apparatuses, and thus preventing cinema from catching up in Turkey. The paper questions such narratives and suggests a paradigmatic shift, which is already emerging thanks to a younger generation of historians.
 
 
Yannis G.S. Papadopoulos (Athens)
Reflections of Asia Minor in Greek Cinema
 
Abstract
The paper will discuss the construction of collective memory during the second half of the twentieth century, by studying films and TV series produced in Greece on the last years of the Ottoman Empire, the Greco-Turkish war of 1919-22 and the Anatolian refugees. Without necessarily contesting preexisting stereotypes, cultural products dealing with these subjects served as a means to introduce the “other” in popular culture and everyday life. We will thus present the idealization of a period of peaceful coexistence before WWI, the demonization of the “opponent”, the perception of the external powers’ role in instigating ethnic clashes and the persecution of minorities. The study will analyze to what extent these products diverge from official history readings of the period and to what extent they may modify preexisting collective perceptions.