Πετρόπουλος Ιωάννης
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
28/06/2021
Διάρκεια
00:48:45
Εκδήλωση
Οι διαλέξεις του φουαγιέ
Χώρος
Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά
Διοργάνωση
Πολιτιστική Εταιρεία ΑΙΝΟΣ
Κατηγορία
Λογοτεχνία
Ετικέτες
Όμηρος, ενάργεια, αξιοπιστία, Τρωικός πόλεμος, Οδύσσεια, Μούσα, ποιητής, έπος
Όποιος ή όποιοι κι αν ήταν ο Όμηρος, όπου και αν γεννήθηκε και έζησε - κι αν ήταν υπαρκτό πρόσωπο θα έζησε, σύμφωνα με ορισμένους, περί το 730 π.Χ. - ο ποιητής αυτός έβλεπε με τα μάτια της ψυχής του, όπως θα έλεγε ο Πλάτων.
Ο ποιητής αυτός είχε προνομιακή πρόσβαση στο παρελθόν• τη μοιράστηκε με το ακροατήριό του με τη βιωματική ζωντάνια, την ενάργεια, όπως την αποκαλούσαν αργότερα οι αρχαίοι, η οποία συνεπάγεται την αξιοπιστία ενός αυτόπτη μάρτυρα. Αλλά πώς θα μπορούσε ο «τυφλός Όμηρος» να δει πρόσωπα και πράξεις τόσο καθαρά, ιδίως όταν ανάγονταν στο μακρινό ηρωικό παρελθόν; Στην πραγματικότητα ήταν η Μούσα που είχε δει τον Τρωικό πόλεμο και τα επεισόδια, π.χ., της Οδύσσειας να εκτυλίσσονται μπροστά στα μάτια της. Σχεδόν παντογνώστρια, η Μούσα, γνώριζε ακόμη και την οπτική γωνία μέσα από την οποία τα πρόσωπα έβλεπαν κάτι κατά κυριολεξίαν, καθώς και την εστίαση των συναισθημάτων τους. Στην ομιλία αυτή ανατρέχω εν συντομία στην πινακοθήκη του Ομήρου, προσπαθώντας να αναδείξω μερικά από τα πρόσωπα και τις συνδεδεμένες με αυτά σκηνές που ο επικός ποιητής βλέπει και περιγράφει με την ενάργεια που εξύμνησαν αρχαίοι σχολιαστές και άλλοι.(Αποδεικνύεται, παρεμπιπτόντως, ότι ο Όμηρος όχι μόνον έβλεπε, αλλά και άκουγε και οσφραινόταν με ιδιαίτερη οξύτητα). Ο τυφλός ποιητής παρέχει πρόσφορο έδαφος για προβληματισμό και ερμηνεία με βάση τη θεωρία του κινηματογράφου και ιδιαίτερα την ανάλυση της εξουσιαστικής ενέργειας του «κοιτάγματος» (gaze).
Η ομιλία αυτή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των “Διαλέξεων του Φουαγιέ” και συνδιοργανώθηκε από την Πολιτιστική Εταιρεία ΑΙΝΟΣ, τη Βιβλιοθήκη Marie Blanche και την Περιφέρεια Αττικής, το 2021. Την επιστημονική ευθύνη του κύκλου είχε η Δρ Νίκη Τσιρώνη, βυζαντινολόγος στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και εταίρος του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard. Οι διαλέξεις μαγνητοσκοπήθηκαν στον χώρο του Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά (Foyer Café Bistrot), το οποίο ευγενικά παραχώρησε η εταιρεία Κοσμάς Καραβάς.
Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών και Κλασική Φιλολογία στο Παν/μιο Harvard (AB, Classics). Είναι διδάκτωρ Κλασικής Φιλολογίας του Παν/μίου της Οξφόρδης (DPhil.,Litterae Humaniores). Δίδαξε μαθήματα της ειδικότητός του στην Οξφόρδη έως το 1989. Δίδαξε στο Παν/μιο Κρήτης και από το 1992 στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης (ΔΠΘ) και το Ελληνικό Ανοικτό Παν/μιο (ΕΑΠ)˙ σήμερα είναι Καθηγητής στο Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας στο ΔΠΘ. Το 2013 ήταν Επισκέπτης Καθηγητής στο Universidade de São Paulo (USP) στη Βραζιλία. Το 2014-15 ήταν εταίρος και ερευνητής στην αρτισύστατη Biblioteca Brasileira του ίδιου παν/μίου.Έχει διδάξει ως Επισκέπτης Ερευνητής (Visiting Scholar και ως Visiting Senior Scholar) στα Παν/μια Harvard, Stanford, University of California at Santa Cruz, Vanderbiltκ. ά. στις ΗΠΑ και το 2018-19 στο Παν/μιο της Πάβοδας. Από το 2018 είναι Επισκέπτης Καθηγητής στην Όρθόδοξη Θεολογική Σχολή του Αγίου Φωτίου στην πόλη Etna, στην Καλιφόρνια.
Έχει δώσει πολλές ομιλίες και διαλέξεις στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και τη Bραζιλία και Κίνα. Από το 2008 έως το 2018 διετέλεσε Διευθυντής του αρτισύστατου Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Παν/μίου του Harvard στο Νάυπλιο (CHS-GR). Είναι έκτοτε Επίτιμος Διευθυντής του Κέντρου. Επίσης ανήκει στην ομάδα των Senior Editors του εκδοτικού έργου, A Homer Commentary in Progress του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Harvard στην Ουάσιγκτον.
Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα και βιβλία για την αρχαιοελληνική λογοτεχνία και κοινωνία, μεταξύ των οποίων το βιβλίο Kleos in a minor key: The Homeric education of a Little Prince (Center for Hellenic Studies and Harvard University Press, 2011).
