Η ποιητική του έρωτα και οι μυθολογικές απηχήσεις στα Ερωτικά του Γιάννη Ρίτσου

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο συνέχισε τον κύκλο εκδηλώσεων με τίτλο «Αρχαιολογία και Ποίηση», που πλαισιώνει την περιοδική έκθεση «Οδύσσειες», με τη διάλεξη της Καθηγήτριας Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Τζίνας Καλογήρου, μια διάλεξη που διερευνά και σχολιάζει την ποιητική του έρωτα και τις μυθολογικές απηχήσεις στα Ερωτικά του Γιάννη Ρίτσου.

Σε πολλές ποιητικές συνθέσεις της ωριμότητάς του, ο Γιάννης Ρίτσος ξαναγυρίζει στις αρχετυπικές ρίζες του μύθου και συνδιαλέγεται με κλασικά κείμενα της αρχαιότητας. Στη διάλεξη γίνεται ειδικός λόγος για τη συλλογή Τα Ερωτικά (1980- 81), στην οποία ο ποιητής, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, αναφέρεται σε γνωστά μυθικά πρόσωπα (π.χ. Οδυσσέας/Πηνελόπη), τα οποία υποβάλλει σε σημασιολογικό μετασχηματισμό. Σκόπιμες συσχετίσεις θα γίνουν και με το ποίημα «Η απόγνωση της Πηνελόπης» (1968). Γενικότερα στη συλλογή των Ερωτικών τα αρχαιομυθικά πρόσωπα αναβαπτίζονται στην ευφροσύνη και την υγεία του έρωτα και, καθώς εισέρχονται σε ποιήματα με έντονο και διάχυτο ερωτισμό, αποκτούν ερωτικές συνδηλώσεις. Συνδυάζοντας τον μύθο με το ερωτικό στοιχείο ή με αναφορές στη σύγχρονη καθημερινότητα, ο ποιητής καταλήγει σε ένα μεγαλόπνοο οραματισμό. Η γυναίκα εμφανίζεται τόσο ως παρουσία πολύμορφη, αινιγματική, όσο και βαθιά αισθησιακή. Παίρνοντας άλλοτε τη μορφή της ανώνυμης Αγαπημένης, άλλοτε της Πηνελόπης ή της «σάρκινης Διοτίμας», συνδέεται με έναν ακαταμάχητα προκλητικό ερωτισμό που καταλύει τις κοινωνικές συμβατικότητες.