Η σαγήνη ως παράγων σεξουαλικοποίησης του προσυνειδητού

Συνεχίζοντας προηγούμενη εργασία μου θα προσεγγίσω το ζήτημα της σαγήνης υπό το πρίσμα της δόμησης και λειτουργίας του προσυνειδητού

ψυχικού συστήματος. Στην περίπτωση των νευρωτικών οργανώσεων ο αναλυτής προσκαλεί τον αναλυόμενο να αποκαλύψει το απωθημένο, δηλαδή την απαγορευμένη φαντασίωση, την επιθυμία, τον αυτοερωτισμό. Με άλλα λόγια, να αποκαλύψει και να ξαναζήσει με τον αναλυτή στο εδώ και τώρα, την ιστορία της σαγήνης στην οποία τον είχε υποβάλει η μητέρα του αλλά και ο ευνουχίζων πατέρας. Σε μη νευρωτικές οργανώσεις όμως, όπου η γονεϊκή σαγήνη δεν είναι επαρκής, με αποτέλεσμα την ανεπάρκεια και του αυτοερωτισμού του αναλυόμενου, ο αναλυτής είναι σκόπιμο να εγκαταστήσει, να δημιουργήσει υπό μια έννοια, μια φαντασίωση σαγήνης.

Η επένδυση στον λόγο, η επένδυση δηλαδή του συναισθήματος που φορτίζει τις λέξεις, δομεί μια πλαισιώνουσα συνθήκη, μέσα στην οποία επιτελείται η συνάντηση και η σύνδεση της αναπαράστασης λέξεως με την αναπαράσταση πράγματος από τη μια και με το συναίσθημα από την άλλη. Αυτός είναι ο τόπος του προσυνειδητού. Η «βέλτιστη σαγήνη», μια δηλαδή σωστή δόση σαγήνης, αναμένεται να ευνοήσει την ύφανση του προσυνειδητού, ενώ μια υπερεπένδυση στη σαγήνη θα δράσει προς την αντίθετη κατεύθυνση, με πιθανή έκβαση αυτό που θα ονομάσω σεξουαλικοποίηση του προσυνειδητού.

Έχω στη διάθεση μου δύο κλινικά παραδείγματα, αλλά για λόγους οικονομίας θα αναφέρω εδώ το ένα. Αφορά έναν άνδρα ο οποίος ευχαριστιέται από τις παρεμβάσεις μου, τις βρίσκει γοητευτικές και μου ζητά να του τις επαναλαμβάνω. Μια ημέρα έχει ένα όνειρο “ότι κάποιος του βάζει το δάχτυλό στο στόμα και ο ίδιος παίρνει ευχαρίστηση” και έρχεται με αυτό στην ανάλυση, περιμένοντας με ευχαρίστηση να του το ερμηνεύσω, καθώς ο ίδιος δεν μπορεί να συνδέσει. Θα εξηγήσω για ποιό λόγο θεωρώ ότι εδώ μπορούμε να μιλήσουμε για σεξουαλικοποίηση του προσυνειδητού, κατά την οποία οι λειτουργίες του εν λόγω συστήματος αδρανοποιούνται λόγω υπερεπένδυσης. Σημαντική είναι η συμμετοχή στην διαδικασία του παράγοντος του αυτοερωτισμού και της υπερεπένδυσης της ερωγόνου ζώνης (πιπίλισμα).